Co powoduje bóle głowy? Przyczyny i rodzaje bólu głowy u dorosłego i dziecka, ich lokalizacja i sposoby łagodzenia. Co na ból głowy w ciaży?

Ciągły ból głowy powinien być dla nas sygnałem ostrzegawczym, że z naszym organizmem dzieje się coś złego. Choć bóle głowy zazwyczaj nie oznaczają zagrożenia dla zdrowia, to zbyt duża częstotliwość ich występowania oraz nasilenie bólu mogą świadczyć o poważnej chorobie.

Najczęściej występującym rodzajem bólu jest napięciowy ból głowy. Wiąże się on z przeżywaniem stresu, niedosypianiem, brakiem dbałości o wypoczynek, głodem. Z tym rodzajem bólu głowy powinniśmy się uporać, gdy zadbamy o zdrowy styl życia.

Częste bóle głowy mogą towarzyszyć różnym chorobom. Wśród nich wyróżniamy przede wszystkim:

• nadciśnienie – dolegliwości odczuwane są w sytuacjach wysokiego ciśnienia. Pojawiają się także, gdy ciśnienie wzrasta skokowo,
• zapalenie zatok – typowe jest odczuwanie tępego bólu w okolicach nosa i zatok czołowych,
• wady wzroku – przy braku okularów lub niewłaściwym dobraniu szkieł możliwe bóle w okolicy czołowej oraz ciemieniowej,
• neuralgia nerwu trójdzielnego – charakterystyczne są trwające około kilku minut silne, napadowe bóle na jednej stronie twarzy, powtarzalne kilka razy w ciągu dnia,
• zatrucie – bóle głowy wywołują zatrucia nikotyną, tlenkiem węgla, alkoholem bądź ołowiem,
• choroby kręgosłupa – typowe są bóle zlokalizowane w potylicy, które spowodowane są zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa.

Dolegliwości bólowe głowy mogą mieć też związek z bardzo poważnymi, zagrażającymi życiu chorobami, takimi jak:

• zapalenie opon mózgowych,
• tętniak mózgu,
• krwiak,
• wstrząs mózgu,
• guz w czaszce,
• śródczaszkowe krwawienie,
• zapalenie mózgu.

Wśród pierwotnych bólów głowy wyróżniamy, czyli takich, w których nie da się zdiagnozować przyczyny chorobowej, warto wymienić zwłaszcza trzy rodzaje:

• migrenowy ból głowy – częściej dotyczy kobiet; znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie,
• napięciowy ból głowy (NBG) – występuje okresowo aż u 90 proc. dorosłych osób,
• ból wiążący się z aktywnością seksualną (koitalny) – dotyczy głównie mężczyzn.

Czasem ból głowy jest samoistny, a niekiedy stanowi symptom innych chorób z nim współwystępujących. Przyczyny bólu głowy mogą być bardzo różne, dlatego konieczne są badania zlecone przez lekarza.

Typy wtórnych bólów głowy to przede wszystkim:

• bóle naczynioworuchowe,
• bóle pourazowe,
• bóle wywołane odwodnieniem organizmu,
• bóle w trakcie menopauzy (klimakterium),
• bóle w chorobach oczu,
• bóle w nadciśnieniu tętniczym,
• bóle pochodzenia toksycznego,
• bóle w miażdżycy,
• bóle jako symptomy stanów zapalnych,
• bóle w niedociśnieniu tętniczym,
• bóle w związku z zaburzeniami psychicznymi. 

Rodzaje bólu głowy ze względu na lokalizację:

• Ból potylicy – jest typowy dla napięciowego bólu głowy. Najczęściej nasila sięwieczorem.
• Ból tyłu głowy – jego występowanie dotyczy okolic podstawy czaszki. Głównymi przyczynami dolegliwości mogą być nadciśnienie i choroby kręgosłupa.
• Ból głowy po prawej stronie lub ból głowy po lewej stronie – ból głowy w jednym miejscu najczęściej dotyczy migreny bądź klasterowego bólu głowy. Zdarza się, że następuje na skutek przeciążenia barków.
• Ból głowy w skroniach – wskazuje na migrenę bądź napięciowy ból głowy. Może wiązać się z urazami głowy i szyi, guzami mózgu, zakażeniami bakteryjnymi lub wirusowymi, a także chorobami naczyń krwionośnych.
• Ból w okolicach czoła – może być związany z zapaleniem zatok. Najczęściej to jednak migrenowy bądź napięciowy ból głowy.

Ze względu na charakter bólu głowy wyróżniamy:

• Ból gromadny – ból głowy i oczu, jednostronny, występujący z łzawieniem, zespołem Hornera lub zaczerwienieniem twarzy.
• Ból migrenowy – jest pulsujący oraz jednostronny. Może trwać od kilku do kilkunastu godzin. Nasila się przy wysiłku, a towarzyszą mu światłowstręt i nudności.
• Ból napięciowy – może być ciągły lub przerywany, jest zlokalizowany w okolicy potylicy lub czoła.
• Klasterowy ból głowy – pojawia się co kilka miesięcy lub lat, jest wyjątkowo silny, umiejscowiony za lub pod jednym okiem.

Do najczęstszych przyczyn bólu głowy u dziecka należą czynniki chorobowe i stres. Wyróżniamy m.in.:

• Bóle przy infekcjach – towarzyszy im wysoka gorączka. Mogą występować również: silny, nagły ból i sztywność karku – konieczna jest wtedy natychmiastowa wizyta u lekarza, ponieważ ból może sygnalizować zapalenie opon mózgowych.
• Bóle ze stresu – umiejscowione są w okolicach skroni, potylicy, czoła. Pojawiają się wieczorem lub przed wystąpieniem sytuacji stresowej.
• Bóle z powodu wad okulistycznych – związane np. z wadą wzroku lub jaskrą. Pojawiają się regularnie wieczorem lub po południu.
• Bóle pourazowe – występują od razu po urazie lub w ciągu doby. Jeśli towarzyszą im wymioty, senność, nudności, zaburzenia równowagi, może to być wstrząs mózgu.
• Bóle z powodu niehigienicznego trybu życia – zbyt dużo czasu spędzanego przed ekranem telewizora, komputera lub urządzenia mobilnego, brak ochrony przed słońcem, przemęczenie, niedobór snu i niewłaściwa dieta – to wszystko może powodować bóle głowy u dziecka.
• Bóle przy zapaleniu zatok – typowy objaw to ból głowy przy schylaniu. Jest umiejscowiony się w okolicy nosa bądź czoła, towarzyszy mu obrzęk śluzówki oraz obecność wydzieliny w nosie.
• Bóle przy chorobach neurologicznych – są rzadkie, ale mogą świadczyć o: zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych, guzie mózgu, nadciśnieniu wewnątrzczaszkowym, wodogłowiu. W przypadku nowotworów lub guzów mózgu bóle rozwijają się w ciągu kilku tygodni. Dolegliwości bólowe nieustannie się nasilają, pojawiają się wczesnym rankiem lub wybudzają dziecko ze snu. Często towarzyszą im wymioty.

Ból głowy w ciąży typowy dla tego stanu i zazwyczaj niegroźny, ale niezwykle dokuczliwy. Aby zapobiegać dolegliwościom, należy przede wszystkim:

• wysypiać się,
• spać na wygodnym materacu,
• dbać o relaks i wypoczynek,
• pić dużo niegazowanej wody mineralnej,
• dbać o spacery na świeżym powietrzu,
• regularnie jeść posiłki,
• często spożywać produkty bogate w magnez.

Ciągły ból głowy nie jest naturalnym zjawiskiem i wymaga leczenia. Kłujący czy pulsujący ból głowy, zwłaszcza występujący wraz z nudnościami, wymaga konsultacji ze specjalistą. Zleci o wykonanie badań diagnostycznych i pomoże ustalić przyczynę tego stanu.

W zależności od tego, jaki rodzaj bólu nas dotyczy, inne będzie jego leczenie:

• koitalny ból głowy – leki przeciwmigrenowe,
• napięciowy ból głowy – leki przeciwbólowe bez recepty,
• klasterowy ból głowy – inhalacje tlenowe, leki z kofeiną, zastrzyki przeciwbólowe,
• migrena – niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ).

Poznaj 10 produktów, które działają przeciwbólowo i bez efektów ubocznych!

ZOBACZ: 8 domowych sposobów na ból głowy