Alkoholowy zespół abstynencyjny – czym jest?
Alkoholowy zespół odstawienny powstaje u osób, które nadużywają alkoholu (niekoniecznie uzależnionych!). Jest on bezpośrednim następstwem spadku stężenia alkoholu we krwi. Odstawienie alkoholu lub zmniejszenie jego dawki może skutkować zachwianiem równowagi mechanizmów właściwych dla neuroprzekaźników. Na wystąpienie zespołu abstynencyjnego najbardziej narażone są osoby, które nadużywają alkoholu i popadają w tzw. ciąg alkoholowy – picie napojów wysokoprocentowych przez kilka dni z rzędu. Pierwsze objawy zespołu abstynencyjnego pojawiają się zwykle ok. 5-6 h po odstawieniu alkoholu. Wyróżnia się dwa podstawowe typy tej dolegliwości:
- Zespół abstynencyjny niepowikłany.
- Zespół abstynencyjny powikłany.
Alkoholowy zespół abstynencyjny (AZA) zwykle pojawia się kilka godzin po odstawieniu alkoholu (lub zmniejszeniu jego dawek). Zwykle trwa on od kilkunastu godzin aż do kilku dni. U niektórych ma łagodne objawy, inni natomiast doświadczają dużo bardziej nasilonych dolegliwości, a nawet powikłań. Wymagana jest wtedy hospitalizacja i leczenie farmakologiczne.
Alkoholowy zespół abstynencyjny – objawy
Pierwsze objawy alkoholowego zespołu abstynencyjnego pojawiają się już 5-6 h po spadku stężenia alkoholu we krwi. Wśród nich można wymienić:
- Bóle mięśniowe i kostno-stawowe.
- Intensywny ból głowy.
- Nadmierną potliwość.
- Osłabiony apetyt.
- Nudności i wymioty.
- Biegunkę.
- Przyśpieszoną akcję serca.
- Nadciśnienie tętnicze.
- Uderzenia gorąca.
- Podwyższoną temperaturę ciała.
- Nadwrażliwość na dźwięki i światło.
- Bezsenność.
- Ogólne osłabienie organizmu i złe samopoczucie.
- Oprócz tego przy zespole abstynencyjnym niepowikłanym może wystąpić:
- Drżenie powiek i języka.
- Pobudzenie psychoruchowe
- Problemy ze snem.
- Halucynacje i iluzje: wzrokowe, słuchowe i dotykowe.
Warto przeczytać:
Większość wyżej wymienionych objawów alkoholowego zespołu abstynencyjnego nie stanowi poważnego zagrożenia dla życia lub zdrowia człowieka (wyjątkiem są sytuacje, gdy wraz z zespołem abstynencyjnym występują choroby). Znacznie poważniejszym stanem jest zespół odstawienny powikłany (nazywany również przewlekłym zespołem odstawiennym), któremu mogą towarzyszyć takie dolegliwości, jak:
- Majaczenie alkoholowe (delirium), który charakteryzuje się: zaburzeniami świadomości, halucynacjami, lękiem, urojeniami, nadmiernym pobudzeniem psychoruchowym, problemami z zasypianiem i rozszerzeniem tętnic.
- Napady padaczkowe, które mają charakter uogólniony. Nie bez znaczenia przy tym jest to, że pojawiają się one stosunkowo rzadko i niemal zawsze wymagają hospitalizacji.
- Zespół Wernickiego-Korsakowa, który stanowi następstwo niedoboru witaminy B i odstawienia alkoholu. U osób z tym zespołem można zaobserwować: zaburzenia ruchu gałek ocznych, brak reakcji na światło, problemy z utrzymaniem równowagi, zaburzenia pamięci.
- Halucynoza alkoholowa, która przyjmuje postać omamów wzrokowych, słuchowych lub dotykowych. Halucynacje te mogą utrzymywać się nawet przez kilka miesięcy.
Alkoholowy zespół abstynencyjny – leczenie
W przypadku wystąpienia alkoholowego zespołu odstawiennego bez powikłań zazwyczaj nie stosuje się żadnych środków leczniczych. Po upływie 24 h objawy samoistnie znikają. Osobom, które mają symptomy zespołu abstynencyjnego, zaleca się regularne nawadnianie organizmu. Oprócz tego należy unikać ciężkostrawnych posiłków i napojów gazowanych. Wówczas, gdy zespołowi abstynencyjnemu towarzyszą powikłania w postaci: majaczenia, napadów padaczkowych czy halucynozy, konieczna jest pomoc medyczna i hospitalizacja. W takim przypadku stale monitoruje się stan pacjentów i podaje się im leki w zależności od objawu dominującego. Zwykle są to benzodiazepiny, które są lekami przeciwlękowymi, wykorzystywanymi w m.in. w leczeniu zaburzeń psychiatrycznych. Ich stosowanie wiąże się z wysokim prawdopodobieństwem wystąpienia skutków ubocznych: senności, zaburzeń koordynacji ruchowej, bólu głowy, poczucia ogólnego osłabienia i rozbicia.
Leczenie alkoholowego zespołu abstynencyjnego uzależnione jest m.in. od chorób współwystępujących. Jego objawy mogą być szczególnie niebezpieczne dla osób cierpiących na dolegliwości kardiologiczne.
Alkoholowy zespół abstynencyjny zwykle występuje u osób, które nadużywają alkoholu. Jest to wskazanie do tego, by całkowicie zrezygnować z picia napojów wyskokowych. W przypadku osób uzależnionych konieczna jest pomoc zewnątrz np. z ośrodków specjalizujących się w leczeniu alkoholizmu.
Przeczytaj:
Źródła:
- Habrat B., Waldman W., Sein Anand J. Postępowanie w alkoholowych zespołach abstynencyjnych. Przegląd Lekarski. 2012; 69: 47-476.
- Wojnar M., Wasilewski D., Mastumoto H., Różnice w przebiegu alkoholowych zespołów abstynencyjnych u kobiet i u mężczyzn. Alkoholizm i Narkomania. 1997; 26: 21-33.
Kupujemy „małpki” bo jesteśmy zafascynowani smakiem, pojemnością i ceną?
