Włochaty grzyb wspomagający pamięć. Działa jak antydepresant i chroni przed demencją. Soplówka jeżowata jest też dostępna jako suplement

Soplówka jeżowata (Hericium erinaceus) to jadalny grzyb o właściwościach leczniczych nazywany też lwią grzywą (ang. lion's mane). Rośnie na rozkładającym się drewnie również w Polsce, choć tu jest na wymarciu i znajduje pod ochroną.

Gatunek ten był wykorzystywany od czasów antycznych w medycynie Wschodu, a w tradycyjnej medycynie chińskiej ceni się zwłaszcza jego działanie w chorobach układu pokarmowego, m.in. wrzodach żołądka czy nowotworach jelit, a także refluksie i niestrawności.

Ponieważ lwia grzywa zawiera stymulujące odporność polisacharydy, w organizmie działają nie tylko miejscowo, ale też ogólnoustrojowo. Wspomagając prawidłową mikroflorę jelitową poprawia też parametry krwi, takie jak poziom cukru i lipidów, a także utrzymanie prawidłowej masy ciała i odchudzanie.

Zobacz: Kawa grzybowa również z soplówką.

Działanie soplówki na układ nerwowy zostało potwierdzone znacznie później niż to w schorzeniach trawiennych. Ważne odkrycie dotyczyło jej właściwości pobudzających produkcję czynnika wzrostu nerwów (NGF). Takie działanie mają erinacyny i hericenony, antyoksydanty obecne w wyciągu z owocników i grzybni, które są pochodnymi terpenów. Stosowano je eksperymentalnie i z pozytywnym skutkiem w schorzeniach neurologicznych, takich jak choroba Parkinsona, Alzheimera czy stwardnienie rozsiane. Wstępne dane wskazywały także na działanie przeciwdepresyjne grzyba.

Właściwości soplówki dotyczące wzmacnianie regeneracji nerwów obwodowych zwróciły uwagę naukowców z australijskiego Uniwersytetu Queensland, którzy poddali je dalszym badaniom wraz ze swoimi kolegami z uczelni koreańskich. Udało im się wyizolować i zidentyfikować nowe biologicznie aktywne związki, do których należy monoterpen o nazwie hericen C i powiązana z nim pochodna izoindoliny N-de-fenyloetylo-izoheryceryna (NDPIH).

Związki te wyróżniała wyjątkowo silna zdolność do promowania wzrostu neurytów w neuronach hipokampa, czyli części mózgu odpowiedzialnej za pamięć i przetwarzanie emocji. Neuryty, nazywane też aksonami, to natomiast rodzaj długich wypustek komórek nerwowych (neuronów), które przekazują sygnały z ich wnętrza do kolejnych komórek w tkance neuronalnej.

Zobacz też: Grzyby należą do najzdrowszych produktów. Sprawdź ich właściwości antyrakowe i antywirusowe! Przedstawiamy najlepsze gatunki grzybów.

Badane substancje promowały także rozległy wzrost rozgałęzień tych aksonów w hodowanych neuronach hipokampu, nawet przy braku surowicy. Ta wyjątkowa aktywność neurotroficzna jest o tyle cenna, że związki te łatwo przenikają barierę krew-mózg.

– W testach laboratoryjnych mierzących neurotroficzne działanie związków wyizolowanych z Hericium erinaceus na hodowane komórki mózgowe odkryliśmy nieoczekiwanie, że promują wzrost wypustek neuronów, wydłużając je i łącząc z innymi komórkami nerwowymi – wyjaśnia jeden z badań prof. Fryderyk Meunier. Za pomocą mikroskopii superrozdzielczej dostrzegliśmy, że ekstrakt z grzybów i jego aktywne składniki znacznie zwiększają rozmiar stożków wzrostu aksonów, które są szczególnie ważne dla komórek mózgowych, aby zbierały sygnały ze swojego otoczenia i nawiązywały nowe połączenia z innymi neuronami w mózgu.

Zdaniem badaczy odkrycie to pomoże opracować zastosowania grzyba mogące chronić przed rozwojem chorób neurodegeneracyjnych i wspomagając ich leczenie. Lek ze wskazanych związków wymaga opracowania, ale już teraz można korzystać z neuroprotekcyjnych właściwości soplówki jeżowatej, sięgając po suplementy z otrzymanym z niej wyciągiem (ekstraktem), a także zmielonym grzybem suszonym.

Suplementy diety z lwiej grzywy są polecane profilaktycznie m.in. przy zaburzeniach trawienia i odporności, a także w ochronie przed demencją.

Dostępne preparaty zawierają dawkę 500 mg ekstraktu z soplówki w kapsułce. Za opakowanie zawierające 30 kapsułek trzeba zapłacić ok. 30 zł, przy większych opakowaniach kuracja może wyjść taniej.

W badaniach bezpieczne spożycie wyciągu z soplówki jeżowatej to dawka do 1 g dziennie przez 16 tygodni.

Objawy uboczne, które mogą pojawić się zwłaszcza przy większych dawkach, to zaburzenia żołądkowe, a także wysypka skórna. Możliwe są ponadto reakcje alergiczne.

Ponieważ nie sprawdzano działania lwiej grzywy w przypadku kobiet w ciąży i karmiących piersią, w takich okresach najlepiej zrezygnować z jej przyjmowania. Dotyczy to także dzieci.

Ostrzeżenia dotyczą zwłaszcza osób z chorobami autoimmunologicznymi takimi, jak reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane, toczeń rumieniowaty układowy czy pęcherzyca zwykła. Soplówka może nadmiernie aktywować układ odpornościowy i nasilać objawy tych schorzeń, dlatego tacy pacjenci powinni jej unikać.

Ponadto związki aktywne z grzyba spowalniają krzepnięcie krwi i obniżają poziom glukozy, przez co przyjmowane z lekami o takim działaniu mogą nasilać ich działanie, prowadząc do krwotoków i hipoglikemii.

Zwykle ostrzega się, by suplement z soplówką należy odstawić na 2 tygodnie przed planowanym zabiegiem chirurgicznym.

Interakcje dotyczą nie tylko leków antykoagulacyjnych, przeciwpłytkowych i przeciwcukrzycowych, ale także immunosupresantów stosowanych np. po przeszczepieniu narządu. Takie leczenie wyklucza stosowanie soplówki jeżowatej.