Spis treści
Co to jest hipoglikemia? Na czym polega niedocukrzenie?
Hipoglikemia to stan, w którym poziom cukru w organizmie spada poniżej granicy 70 mg/dl. Inną, dobrze oddającą naturę zjawiska nazwą jest niedocukrzenie. Prawidłowy poziom cukru we krwi jest niezbędny, by utrzymać wszystkie życiowe procesy. Zarówno aktywność fizyczna, jak i umysłowa stale pochłaniają zapasy glukozy i wymagają jej uzupełniania. Gdy spada poziom cukru we krwi, organizm uwalnia małe dawki glukagonu. Ten z kolei sprawia, że ze zgromadzonego glikogenu uwalniana jest glukoza.
W przypadku silnego niedocukrzenia reakcja jest o wiele bardziej złożona. Udział w niej biorą także adrenalina, kortyzol oraz somatotropina. Celem tych skoordynowanych działań jest sprawienie, by organizm uwolnił glukozę zgromadzoną pod postacią glikogenu, białek i tłuszczów, a także możliwie ograniczył jej zużycie. Działanie tych hormonów jest odczuwalne właśnie jako hipoglikemia, a objawy mogą mieć różne nasilenie.
U zdrowych osób pierwsze objawy pojawiają się przy poziomie cukru poniżej 50 mg/dl. Stan poniżej 40 mg/dl to już pełnoobjawowa hipoglikemia, która może zagrażać życiu. W grupie cukrzyków granice mogą znajdować się nieco wyżej – to oznacza wcześniej pojawiające się objawy hipoglikemii i większe ich natężenie. Jednak nawet u osób niemających problemów z regulacją poziomu cukru we krwi doprowadzanie do stanu hipoglikemii jest niezdrowe i niebezpieczne.
Organizm, zmuszony do mobilizacji i uruchomienia „mechanizmów kryzysowych”, mocno się wyczerpuje. Po kilkunastu godzinach występuje też efekt „odbicia” pod postacią hiperglikemii – kumuluje się działanie hormonów dążące do zwiększenia poziomu glukozy. Za to zjawisko odpowiada głównie powolne działanie somatotropiny, która powoduje rozpad białek na surowiec energetyczny. Przeskok pomiędzy stanem hipoglikemii a stanem hiperglikemii dodatkowo pogarsza samopoczucie chorego.
Warto przeczytać także:
Co jest przyczyną hipoglikemii?
Hipoglikemia ma różne przyczyny, a wiele z nich to poważne choroby. Ten stan może jednak wystąpić u każdego, w zależności od aktualnego zdrowia organizmu i stopnia odżywienia.
Wśród przyczyn hipoglikemii mogących dotyczyć nie tylko cukrzyków wymienić można:
- głodzenie lub niedożywienie,
- znaczny wysiłek fizyczny,
- spożycie alkoholu, szczególnie na czczo.
Zobacz również: Masz cukrzycę? Sięgnij po ten suplement. W naturalny sposób obniży poziom glukozy i cholesterolu we krwi
Wszystkie te przyczyny szybciej wywołują hipoglikemię u osób chorujących na cukrzycę. W tej grupie przyczyną groźnego stanu mogą być także:
- przedawkowanie insuliny lub innych leków przeciwcukrzycowych (obniżających poziom cukru we krwi),
- interakcje leków przeciwcukrzycowych z innymi lekami.
Sprawdź również: Groźny trend z TikToka. „Cudowny” lek na odchudzanie wywołuje poważne skutki uboczne. Konsekwencje jego stosowania mogą być tragiczne
Objaw hipoglikemii na czczo (także u osób, które nigdy nie miały problemów z poważnym spadkiem cukru) towarzyszy także wielu poważnym schorzeniom. Wśród nich można wymienić:
- guzy insulinowe,
- niewydolność wątroby,
- niewydolność kory nadnerczy lub przysadki mózgowej,
- choroby metaboliczne z grupy glikogenoz,
- choroby nerek powodujące wydzielanie dużych ilości glukozy do krwi.
Nawracające stany hipoglikemii oznaczają najczęściej poważne problemy ze zdrowiem i powinny być powodem konsultacji z lekarzem. Hipoglikemia w ciąży zagraża życiu matki oraz dziecka. U płodu może wystąpić małogłowie lub zbyt niska masa ciała w stosunku do etapu rozwoju. Dlatego u kobiet w ciąży rutynowo wykonuje się badania poziomu cukru we krwi, a cukrzyca ciążowa podlega uważnemu monitorowaniu i leczeniu.
Z kolei hipoglikemia u noworodka utrzymująca się do kilku godzin po porodzie jest normalna i nie stanowi powodów do obaw. Dopiero stany niedocukrzenia o charakterze przewlekłym lub występujące u starszych dzieci wymagają diagnozowania i leczenia.
Objawy hipoglikemii. Co to jest wstrząs hipoglikemiczny?
Hipoglikemia dzieli się ze względu na stopień zaawansowania objawów i na to, na ile chory jest w stanie sam sobie pomóc.
Hipoglikemia lekka – występuje bladość skóry i drżenie rąk, jako objawy pobudzenia układu autonomicznego. Pacjent może bez problemu poradzić sobie z podniesieniem poziomu cukru, pijąc słodki napój lub dawkę glukozy i popijając ją wodą.
Hipoglikemia umiarkowana – oprócz objawów autonomicznych pojawiają się też zaburzenia mowy, trudności w koncentracji. Pacjent może mieć problem z samodzielnym działaniem mającym na celu podniesienie poziomu cukru. Wymaga to sporego wysiłku oraz wyczulenia na stany własnego organizmu. Niekiedy konieczna okazuje się pomoc drugiej osoby.
Hipoglikemia ciężka – mocno nasilają się objawy ze strony układu nerwowego, w skrajnych przypadkach pacjent może stracić przytomność. Potrzebna jest pomoc lekarza i dożylne podanie glukozy. Stan ciężkiej hipoglikemii stanowi zagrożenie dla życia chorego.
– Ciężka hipoglikemia może prowadzić do znacznego pogorszenia kontaktu z chorym, splątania, senności i utraty przytomności, co może prowadzić do śpiączki hipoglikemicznej, określanej nieprawidłowo jako wstrząs hipoglikemiczny. Taka sytuacja może prowadzić do trwałych następstw neurologicznych i do zgonu – podaje portal Medycyna Praktyczna.
Szczególnie groźnym dla cukrzyków zjawiskiem jest hipoglikemia nocna. Spadek cukru może zdarzyć się także w czasie snu. Nie każdy pacjent budzi się w takiej sytuacji i jest w stanie szybko podnieść poziom glukozy. Zagrożenie dotyczy zwłaszcza małych dzieci – ich organizmy mniej intensywnie reagują na niedocukrzenie, więc łatwo je przeoczyć. U niektórych osób hipoglikemia przyjmuje postać nieuświadomioną. Cukier spada, ale organizm długo nie wysyła żadnych znaków świadczących o tym, że jego poziom staje się niebezpiecznie niski.
Zobacz też:
14.11 – Światowy Dzień Cukrzycy. „Każdy z nas powinien wykonać kilka badań podstawowych”
