Sposoby na ból brzucha – kiedy wystarczą domowe metody, a kiedy konieczna jest pomoc lekarza? Jak złagodzić ból brzucha u dziecka?

Pod pojęciem „ból brzucha” należy rozumieć, wszelkiego rodzaju bóle organów zlokalizowanych w obrębie jamy brzusznej. Ból brzucha nie jest równoznaczny z bólem żołądka, ponieważ mękę może powodować stan zapalny jelit, zapalenie trzustki, a nawet ból serca czy płuc, promieniujący do brzucha. Niektóre narządy w jamie brzusznej nie są unerwione i tym samym nie mogą boleć – przykładem takiego narządu jest wątroba.

Czytaj także: Sieć sklepów wycofuje napój owocowy. Wykryto w nim toksyny, spożycie grozi ostrym zatruciem

Ból brzucha jest objawem niespecyficznym, mogącym świadczyć o wielu błahych schorzeniach lub poważnych chorobach. Do najczęstszych przyczyn tej dolegliwości należą:

• zatrucie pokarmowe,
• niestrawność pokarmowa,
• przejedzenie,
• spożywanie zimnych napojów i potraw,
• menstruacja,
• stres i powodowane przewlekłym stanem stresowym nadżerki i wrzody żołądka lub jelit,
• zaparcia i wzdęcia,
• biegunki,
• zespół jelita drażliwego,
• zaburzenia ukrwienia narządów wewnętrznych, np. ich powiększenie, a w rezultacie niewydolność krążenia,
• kamienie żółciowe,
• stany zapalne wyrostka żółciowego lub uchyłku jelita grubego,
• niedrożność jelit.

Łagodne, sporadycznie występujące bóle brzucha to zwykła przypadłość, której można przeciwdziałać domowymi sposobami. Ból brzucha zwykle wynika z lekkiej niestrawności, przejedzenia, towarzyszy miesiączce, wynika z nienaturalnego ułożenia ciała czy samoczynnych skurczy mięśni jamy brzusznej.

Konsultacji z lekarzem bezwzględnie wymagają natomiast ostre, a także przewlekłe bóle brzucha. Przewlekły ból brzucha to najczęściej objaw rozwijającego się stanu chorobowego w obrębie narządów wewnętrznych. Może świadczyć o nadżerkach lub wrzodach żołądka lub dwunastnicy, zakażeniu bakterią Helicobacter Pylori lub stanach zapalnych jelit: choroba Leśniowskiego Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego. W takim przypadku problem rozwija się od jakiegoś czasu.

Jeżeli natomiast ból brzucha występuje nagle i jest przeszywający, świadczy to o niespodziewanym wystąpieniu problemu lub zaostrzeniu choroby przewlekłej, co wymaga niezwłocznej pomocy. W taki sposób objawiają się dolegliwości takie jak zapalenie wyrostka robaczkowego, utrata drożności jelit, różnego rodzaju kolki, ostre zapalenie trzustki. Jeżeli ból jest wyjątkowo silny, konieczna może być nawet hospitalizacja.

Jeżeli ból brzucha pojawił się nagle i jest intensywny, jedyną formą pierwszej pomocy jest ułożenie chorego w pozycji leżącej i czekanie na pojawienie się lekarza. Można położyć chłodny okład na brzuchu pacjenta. Bezwzględnie nie wolno podawać żadnego rodzaju leków, gdyż nie wiadomo, który organ wewnętrzny spowodował wystąpienie dolegliwości i jaka jest ich przyczyna.

Jeżeli jednak ból brzucha nie występuje w postaci, która budzi niepokój, można wypróbować domowe sposoby. Najczęstszą przyczyną łagodnych dolegliwości ze strony układu trawiennego jest niestrawność spowodowana ciężkostrawnym, tłustym często smażonym pokarmem lub nieświeżym jedzeniem, w którym rozwinęły się bakterie.

Problemy żołądkowe tego typu są do uniknięcia, a zaradzić im może:

• kontrolowanie ilości spożywanej żywności w celu zapobiegania przejadania się,
• nie jadanie w pośpiechu,
• wyeliminowanie ciężkostrawnych dań np. tłustych placków ziemniaczanych, czerwonego mięsa, smażonych na głębokim tłuszczu kotletów panierowanych, frytek, dań na wynos, ciast z maślanym kremem itp.

Domowe potrawy korzystnie jest doprawiać kminkiem, majerankiem, cząbrem, aby wspomóc procesy trawienne. Jeżeli określone dania zawsze powodują problemy żołądkowe, lepiej z nich zrezygnować lub zastąpić je lżejszymi odpowiednikami.

Jeżeli już nastąpiły dolegliwości po posiłku, naturalnym i nieinwazyjnym sposobem na niestrawność są ciepłe napary z ziół. Mięta, rumianek, melisa, koper włoski czy siemię lniane wspomagają trawienie, a także działają rozluźniająco na mięśnie gładkie budujące przewód pokarmowy, przynosząc ulgę w dolegliwościach. Wzmagają wydzielanie soków trawiennych, dzięki czemu przyspieszają procesy trawienne. Czasem wystarczy wypić ciepłą niesłodzoną herbatę, aby odczuć poprawę.

Alternatywnym rozwiązaniem są różnego rodzaju nalewki na bazie ziół czy orzechów, które również wspomagają procesy trawienne nasilając wydzielanie soków trawiennych i rozluźniając mięśnie. Należy jednak uważać przy niektórych schorzeniach układu pokarmowego (np. wrzodach, stanach zapalnych jelit), ponieważ nalewki o dużym stężeniu alkoholu mogą podrażniać błony śluzowe, dodatkowo wzmagając dolegliwości bólowe. Nalewek nie wolno podawać także dzieciom i osobom z problemem alkoholowym.

Ból brzucha często towarzyszy dolegliwościom takim jak wzdęcia, gazy i zaparcia. W takich sytuacjach warto wypić kubek ciepłej herbaty ziołowej, położyć się wygodnie na plecach na łóżku, a na brzuchu ułożyć termofor wypełniony gorącą wodą. Dodatkowo można zastosować masaż, polegający na delikatnym okrężnym masażu brzucha, by wspomóc rozkurczanie się mięśni.

Masaże tego typu pomagają także w bólach miesiączkowych, które również wiążą się ze skurczami mięśni okolic brzucha. Rozluźnieniu mięśni sprzyjają także ciepłe okłady z termoforu i rozgrzewające, rozluźniające kąpiele. Warto jednak uważać, by nie przesadzić z temperaturą, bowiem zbyt wysoka sprzyja nasileniu krwawienia miesiączkowego. Kąpiel powinna trwać nie dłużej niż 20 minut.

Czytaj także: Ważny lek dla dzieci znika z aptek. Nie ma zamienników. Producent wycofuje go z Polski, będzie dostępny tylko do wyczerpania zapasów

Ból brzucha to jedna z najczęstszych dolegliwości, na jakie skarżą się dzieci. W wieku niemowlęcym maluszki zmagają się z kolką niemowlęcą. Natomiast u starszych dzieci często ból brzucha wynika z zaburzeń motoryki jelit oraz ich nadwrażliwości. Przyczyną bólu brzucha u dzieci często jest stres, nieodpowiedni tryb życia oraz złe nawyki żywieniowe, ale także infekcje wirusowe i bakteryjne (np. potoczna jelitówka) lub alergia pokarmowa (np. alergia na mleko czy gluten). Gdy u dziecka wystąpi ostry i nagły ból brzucha może to świadczyć o zapaleniu wyrostka robaczkowego i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.

Leczenie bólu brzucha u dziecka zależne jest od wieku malucha, objawów towarzyszących bólowi oraz jego przyczyny. W przypadku bólu związanego z infekcją, której towarzyszy biegunka i wymioty należy zadbać o odpowiednie nawodnienie i oprócz wody podawać mu również elektrolity do picia. Domowymi sposobami, które sprawdzą się w łagodzeniu bólu brzucha u dzieci są przede wszystkim ziołowe herbatki np. z rumianku, mięty, które działają rozkurczowo. Także ciepłe okłady na brzuch i delikatne masaże pobudzą perystaltykę jelit oraz rozluźnią spięte mięśnie. Należy tylko uważać, aby termofor lub kompres nie był zbyt ciepły, żeby nie poparzyć skóry dziecka.

ZOBACZ: Czym jest zgaga?