Spis treści
Czym jest i jak smakuje owoc mnicha?
Owoc mnicha (Siraitia grosvenorii), ang. monk fruit, inaczej owoc buddy, luó hàn guǒ, arahant, rakanka, owoc swingle lub owoc długowieczności pochodzi z południowych Chin. Uprawiany był tam już 800 lat temu przezbuddyjskich mnichów, stąd też jego nazwa. Owoc ten należy do rodziny dyniowatych, tak jak dynia czy melon i jest do nich podobny tylko mniejszy.
Owoce mnicha są okrągłe lub podłużne wielkości 4-8 cm i mają gładką, żółtobrązową skórkę. Wnętrze owocu zawiera jadalny miąższ. Są one jednak bardzo nietrwałe, dlatego w Polsce trudno jest je dostać. Ewentualnie możesz znaleźć suszone owoce w sklepach z chińską żywnością. Szerzej dostępny jest za to cukier z owoców mnicha w postaci proszku lub płynu.
Cukier ten uzyskuje się z wyciśniętego z owoców soku. Jest on następnie zaparzany, filtrowany i suszony. W ten sposób powstaje proszek, który używany jest jako słodzik. Zwykle jest on biały, chociaż miąższ owoców ma barwę jasnobrązową. Aby nadać słodzikowi odpowiednią konsystencję i wygląd kryształków ekstrakt z owocu mnicha łączy się z erytrytolem. To sprawia, że słodzik przypomina cukier, ale nadal ma zerowe IG i zero kalorii.
Owoc mnicha nie zmienia smaku potraw czy napojów, w przeciwieństwie do innych słodzików nie pozostawia też po sobie nieprzyjemnego posmaku w ustach. Jednak czytaj dokładnie etykiety, ponieważ wielu producentów dodaje do owocu mnicha także różne inne słodziki takie jak maltodekstryna czy dekstroza. Nie tylko zmieniają one smak produktu, ale też są niekorzystne dla zdrowia, ponieważ podwyższają poziom cukru we krwi i mogą przyczynić się do rozwoju insulinooporności i cukrzycy.
Owoc mnicha jako zamiennik cukru. Jest od niego 250 razy słodszy
W tradycyjnej medycynie chińskiej owoc był stosowany jako lek na problemy jelitowe, przeziębienia, gorączkę, kaszel, ból gardła i różnego rodzaju stany zapalne. Owoce mnicha były suszone i zaparzane w ziołowych herbatach lub jako dodatek do zup. Zastosowanie owocu długowieczności jako słodzika jest dość nowe, a pierwsze badania na ten temat pochodzą z 1975 r.
Owoce mnicha swój słodki smak zawdzięczają zawartości mogrozydów o właściwościach antyoksydacyjnych i przeciwzapalnych. To związki z grupy triterpenów glikozydowych (inaczej saponin), dzięki którym owoce mnicha są od 100 do 250 razy słodsze od cukru. Magrozydy zachowują stabilność w wysokich temperaturach, dzięki czemu słodzik z owocu mnicha doskonale nadaje się do pieczenia, gotowania i słodzenia gorących napojów takich jak kawa czy herbata. Wystarczy więc niewielka ilość monk fruit, aby nadać słodki smak potrawie.
Właściwości zdrowotne owoców długowieczności
Owoce mnicha nazywane są owocami długowieczności, ponieważ tradycyjnie były stosowane w chorobach związanych z wpływem na organizm zimna i ciepła, a więc w różnego rodzaju stanach zapalnych, które są główną przyczyną większości chorób.
Przede wszystkim słodzik z owoców mnicha nie zmienia poziomu cukru we krwi, nie powoduje nagłych wzrostów i spadków glukozy (tak jak cukier), ponieważ jest metabolizowany inaczej niż cukier. Mogrozydy nie są wchłaniane w górnym odcinku przewodu pokarmowego, dlatego nie dostarczają kalorii. Są rozkładane dopiero w jelicie grubym, gdzie stanowią pożywkę dla dobrych bakterii. Wzbogacają więc dodatkowo florę bakteryjną i wspomagają trawienie. Do organizmu dostaje się zaledwie niewielka ich część, która w większości jest wydalana wraz z moczem w ciągu 24 godzin.
Dzięki temu słodzik z owocu mnicha nie ma wpływu na metabolizm i jest bezpieczną opcją dla osób chorujących na cukrzycę i insulinooporność. Jest również często stosowany jako zamiennik cukru w dietach ketogenicznych.
Owoce mnicha i cukier z nich pozyskiwany:
nie wpływa na poziom cukru we krwi – jego IG wynosi 0, dzięki czemu może poprawić kontrolę glikemii u osób z cukrzycą i insulinoopornością,
nie ma kalorii, dzięki czemu nie zwiększa masy ciała. Stosując go zamiast cukru możesz schudnąć, dlatego jest on szczególnie polecany dla osób z nadwagą i otyłością,
działa przeciwzapalnie – zawarte w nim mogrozydy hamują stan zapalny i przyspieszają powrót do zdrowia w czasie przeziębienia, grypy i innych chorób o podłożu zapalnym,
może pomóc w walce z rakiem – mogrozydy wykazują także działanie przeciwnowotworowe,
nie powoduje próchnicy, ponieważ słodki smak nie pochodzi z zawartych w owocach cukrów, a dodatkowo hamuje rozwój bakterii próchnicotwórczych,
jest 150-250 razy słodszy od cukru, więc wystarczy tylko szczypta, aby uzyskać pożądany smak. Dzięki temu niewielkie opakowanie słodzika z owoców mnicha wystarczy ci na dużo dłużej niż duża paczka zwykłego cukru.
Cukier z owoców mnicha uzyskał aprobatę Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) i otrzymał tytuł Ogólnie Uznanego za Bezpieczny (GRAS). W Europie klasyfikowany jest jako niezatwierdzona nowa żywność (czyli żywność niestosowana przed majem 1997 r.). Ogólnie jest on więc uznany za żywność bezpieczną i dopuszczoną do sprzedaży, jednak na razie nie ma zbyt wielu badań na temat jego dokładnego wpływu na organizm. Jednak w jednym z nich udowodniono, że przyjmowanie 60 miligramów ekstraktu z owocu mnicha na kg masy ciała dziennie jest bezpieczne. Słodzik mogą także stosować dzieci i kobiety w ciąży jednak nie istnieją badania na tych grupach osób, dlatego lepiej stosować go ostrożnie i w niewielkich ilościach.
