Soda oczyszczona – zastosowanie, właściwości, wskazania i przeciwwskazania do spożycia. Czy picie sody oczyszczonej jest bezpieczne?

Soda oczyszczona to termin, którym potocznie i zwyczajowo określa się wodorowęglan sodu. Ten nieorganiczny związek chemiczny powstaje jako wodorosól kwasu węglowego oraz sodu. Ma postać białego proszku, który wykazuje lekko żrące właściwości. Soda oczyszczona występuje w naturze, jako element osadów wód słodkich, składnik wód gruntowych, a także składnik złóż mineralnych w skałach. Sprzedawana w sklepach soda nie pochodzi jednak z wydobycia z naturalnych źródeł, a jest pozyskiwana przemysłowo.

Podstawą produkcji sody jest soda śnieżna – materiał kopalniany. Po wydobyciu z dużych głębokości, ugnieceniu, wypłukaniu i podgrzaniu zyskuje postać węglanu sodu. Następnie węglan sodu jest rozpuszczany w wodzie i dodaje się do niego dwutlenek węgla. Po wypłukaniu i wysuszeniu mieszaniny na proszek powstaje spożywcza i przemysłowa soda oczyszczona, którą zna praktycznie każdy.

Soda jest substancją neutralizującą kwasy. Co ciekawe, występuje też w ludzkim organizmie, jako jeden ze składników śliny. Jej działanie chroni szkliwo zębów przed uszkodzeniami spowodowanymi kwasami z pożywienia. Osłania żołądek, neutralizując wytwarzany i znajdujący się w nim kwas solny, zmniejszając ryzyko powstania stanów zapalnych błony śluzowej żołądka, nadżerek i wrzodów.

Soda oczyszczona ma bardzo szerokie spektrum zastosowań – zarówno w kuchni, jak i w kosmetyce, czy nawet medycynie. Jest tradycyjnym, nieszkodliwym i bardzo skutecznym środkiem do czyszczenia powierzchni. O ile jej spożycie w niewielkich ilościach nie szkodzi, o tyle picie sody oczyszczonej przez dłuższy czas, niekoniecznie stanowi dobry pomysł.

Soda oczyszczona wykazuje właściwości neutralizujące kwasy, spulchniające, a także lekko żrące. Bardzo dobrze pochłania zapachy. Jej właściwości w połączeniu z łatwą dostępnością oraz niewysoką ceną sprawiają, że jest jednym z najpowszechniej stosowanych środków w gospodarstwie domowym. Jej popularność wzrasta zwłaszcza dziś, gdy coraz więcej osób stara się oszczędzać środowisko i ograniczać używanie silnych detergentów. Coraz częściej wraca się do niej także w domowym leczeniu różnych dolegliwości oraz pielęgnacji ciała.

Soda oczyszczona stanowi sprawdzony, łagodny środek na stany zapalne gardła. Płukanka z łyżeczki sody rozpuszczonej w szklance wody łagodzi ból i obrzęk błon śluzowych. Mieszanina sprawdza się jako krople do nosa, a także po podgrzaniu, jako środek do inhalacji. Takie inhalacje z sody oczyszczonej bywają też zalecane osobom chorym na mukowiscydozę. W przypadku poważnego schorzenia nie należy jednak samodzielnie decydować o wdrożeniu nowych sposobów leczenia, nawet jeśli jest to inhalacja z sody. Najpierw trzeba zapytać lekarza prowadzącego, czy będzie to dla danego pacjenta bezpieczne.

Soda oczyszczona bywa też stosowana z powodzeniem na zmiany skórne – afty, a także ogniska pieluszkowego zapalenia skóry (okład z sody rozpuszczonej w ciepłej wodzie, którą należy zwilżyć pieluszkę lub gazę). Okłady z sody pozwalają też rozpulchnić skórę i usunąć tkwiącą w niej drzazgę lub oczyścić zastrzał.

Szklanka wody z sodą oczyszczoną pomaga złagodzić objawy niestrawności i zgagi. Soda oczyszczona ma charakter zasadowy, dzięki czemu czasowo przywraca zachwianą równowagę kwasowo-zasadową w żołądku i sprawia, że dolegliwości stają się mniej dokuczliwe. Soda oczyszczona do picia nie powinna być stosowana przewlekle – jeśli dolegliwości nie znikają, należy skontaktować się z lekarzem. Niektórzy uważają, że soda i cytryna połączone razem z wodą pomagają na zgagę. Taka mikstura nie leczy jednak zgagi, a jedynie chwilowo łagodzi jej skutki.

Soda oczyszczona sprawdza się jako element codziennej pielęgnacji. Dodatek sody do szamponu wzmacnia jego działanie oczyszczające włosy i skórę głowy – ale na tę metodę nie powinny decydować się posiadaczki włosów suchych, a także osoby ze stanami zapalnymi zlokalizowanymi w obrębie skóry głowy.

Soda oczyszczona na twarz polecana jest w postaci oczyszczająco-peelingującej maseczki. Soda oczyszczona ma postać drobnego proszku, który sprawdza się w roli peelingu fizycznego. Wystarczy łyżeczkę sody wymieszać z dowolnym olejem (najlepiej dobranym do cery), nałożyć na skórę twarzy, a następnie wykonać delikatny masaż. Należy mieć na uwadze, że soda oczyszczona może wywołać podrażnienia, szczególnie na skórze wrażliwej oraz nadmiernie wysuszyć. Wskazane jest zastosowanie toniku wyrównującego pH skóry, po zabiegu z jej wykorzystaniem.

Moczenie paznokci w wodnym roztworze sody oczyszczonej wskazane jest przed wykonaniem manicure, gdyż rozpulchnia skórki i ułatwia ich usunięcie z powierzchni płytki paznokcia. Na bazie sody można stworzyć naturalny antyperspirant lub dodać ją do wody do kąpieli 4-5 łyżek proszku. Taka kąpiel będzie miała działanie łagodzące podrażnienia – warto ją wykonać po depilacji nóg za pomocą maszynki.

Płukanka z sody oczyszczonej neutralizuje przykry zapach z ust. Można z niej przygotować także pastę wybielającą zęby (papka z sody oczyszczonej i wody utlenionej, dodana do pasty), jednak ta metoda, może przyczyniać się do naruszenia szkliwa i w konsekwencji spowodować nadwrażliwość zębów. Nie jest polecana przez dentystów, a wręcz odradzana.

Soda oczyszczania w kuchni, to produkt stosowany jako spulchniacz do ciast – wchodzi w skład również proszku do pieczenia. Można zastosować sodę do ciasta lub chleba, by domowe wypieki wyrosły bez użycia drożdży. To bardzo znana i często wykorzystywana właściwość sody, choć niektórym przeszkadza jej specyficzny posmak w gotowym produkcie.

Wodorowęglan sodu wykazuje lekko żrące właściwości, co sprawia, że świetnie czyści brud z różnych powierzchni. Można go stosować do usuwania kamienia z czajnika, garnków, dzbanków lub ekspresu do kawy. Zastępuje też proszek do szorowania powierzchni sanitarnych, takich jak wanna i umywalka. Wstawiony do lodówki mały pojemniczek z sodą sprawia, że intensywne zapachy potraw są neutralizowane, a jedzenie nie przechodzi wzajemnie swoimi aromatami.

Zobacz 10 nietypowych zastosowań sody oczyszczonej

Soda oczyszczona należy do bezpiecznych środków, dopuszczonych do spożycia. Nie oznacza to jednak, że jej picie sody oczyszczone jest bezpieczne i nie daje żadnych skutków ubocznych. Spore ryzyko wiąże się z trendem picia sody jako środka wspomagającego odchudzanie. Zbyt częste spożywanie tego środka może spowodować zmiany w pH układu pokarmowego, a co za tym idzie, zmniejszenie sprawności trawienia. Poważne zagrożenie uszkodzeniem żołądka wiąże się z piciem roztworu sody oczyszczonej po jedzeniu.

Na picie sody oczyszczonej powinny uważać także:

• kobiety w ciąży i karmiące piersią,
• osoby przyjmujący leki na zaburzenia pracy serca,
• osoby z cukrzycą, chorobami sercowo-naczyniowymi,
• osoby przyjmujące leki neutralizujące kwas żołądkowy oraz na diecie ograniczającej spożycie sodu.

Nie należy podawać jej dzieciom poniżej 5. roku życia. Długotrwałe picie sody oczyszczonej może skutkować zarówno łagodnymi problemami żołądkowymi (biegunka, wymioty, nudności), jak i poważnymi uszkodzeniami (erozja błony śluzowej żołądka, choroby nerek i wątroby). Nie należy więc stosować roztworów sody doustnie w inny sposób niż doraźny (np. soda oczyszczona na zgagę).

Soda oczyszczona bywa też wymieniana jako środek odkwaszający organizm. Rzeczywiście, wykazuje ona działanie alkalizujące (neutralizujące kwasy), jednak soda działa jedynie w żołądku. Nie stanowi więc skutecznego ani bezpiecznego środka odkwaszającego organizm – w tym celu lepiej jest zmienić dietę i wyrobić w sobie nawyk picia większych ilości wody.
Jadłospis obfitujący w świeże warzywa i owoce, z ograniczoną podażą produktów mięsnych, ma działanie alkalizujące. Należy mieć także w pamięci, że w organizmie za regulowanie gospodarki kwasowo-zasadowej odpowiadają nerki.