Paradontoza – objawy, przyczyny i leczenie zapalenia przyzębia. Domowe sposoby, pasty i leki na parodontozę

Paradontoza, po polsku zapalenie przyzębia czy przyzębica, a poprawnie – parodontoza, to poważna choroba infekcyjna tkanek przyzębia, czyli tych otaczających i unieruchamiających zęby. Jej łacińska nazwa to periodontitis.

Dla przypomnienia: na tkanki przyzębia składają się dziąsła, ozębna, okostna, cement korzeniowy oraz kość wyrostka zębodołowego.

Sprawdź: Matcha w ochronie dziąseł i zębów. Wystarczy płukać

Główną przyczyną rozwoju paradontozy nieodpowiednia pielęgnacji jamy ustnej. Ponieważ to problem nagminny, zaraz po próchnicy zębów to druga choroba jamy ustnej, z którą ludzie zmagają się najczęściej. Paradontoza występuje zwykle u osób po 35. roku życia i częściej u mężczyzn niż u kobiet. Tak naprawdę jednak może dotknąć każdego bez względu na wiek. Badania pokazują, że obecnie nawet u nastolatków spotykane są stany zapalne, które w przyszłości mogą doprowadzić do poważnych zmian.

Błędy popełniane przy pielęgnacji jamy ustnej to niedokładne czyszczenie zębów i pomijanie kontroli u dentysty, które powinny być wykonywane regularnie raz na pół roku, chyba że w jamie ustnej dzieje się coś niepokojącego.

Czytaj także: Regularnie szczotkujesz zęby i nadal masz próchnicę? Poznaj techniki mycia zębów. Pozwolą zadbać o zdrowe dziąsła i piękny uśmiech

Gdy nie usuwa się kamienia nazębnegopiaskowanie zębów w gabinecie dentystycznym i/lub poprzez używanie specjalnych szczoteczek sonicznych, doprowadza w końcu do zniszczenia przyzębia, które ma za zadanie utrzymać zęby w zębodołach. W takim wypadku zęby zaczną się chwiać, aż w końcu choroba może doprowadzić do ich całkowitej utraty.

Nieleczona paradontoza jest czynnikiem powstawania poważnych chorób na tle zapalnym, dotykających m.in. serca, nerek i stawów. Sprzyja ponadto rozwojowi cukrzycy t. 2 i niektórych nowotworów, a także zaburzeniom i powikłaniom ciąży.

Zobacz: Krwawiące dziąsła wskazują na podwyższone ryzyko zawału.

Inne czynniki przyczyniające się do rozwoju paradontozy, to także:

• osłabienie układu odpornościowego,
• czynniki genetyczne,
• niedobór koenzymu Q10 w komórkach błony śluzowej jamy ustnej i dziąseł.

Zobacz również: Nie myjesz zębów na noc? Skracasz swoje życie. Ryzykujesz zawałem i arytmią nawet w wieku 20 lat. Zadbaj o prawidłową higienę jamy ustnej

Jak wygląda proces rozwoju choroby?

• Początkowo paradontoza rozwija się bezobjawowo, a ewentualne zmiany są na tyle drobne, że chory może nie zwracać na nie uwagi. Z czasem jednak gromadzące się w jamie ustnej bakterie płytki nazębnej mogą przenieść się na kieszonki dziąsłowe i spenetrować również ten obszar.
• Gdy choroba postępuje, dochodzi do stanu zapalnego dziąseł i stopniowego obnażenia szyjek zębowych. Zęby stają się wyjątkowo wrażliwe, przez co ich mycie i spożywanie posiłków może być znacznie utrudnione.
• W kolejnych etapach rozwoju paradontozy dochodzi do stopniowej utraty kości wyrostka zębodołowego, co prowadzi z kolei do utraty aparatu wieszadłowego zęba.
• Następnie stan zapalny może objąć nie tylko dziąsła, ale i głębsze struktury jamy ustnej, włączając w to kości żuchwy oraz szczęki.

Paradontoza często rozwija się powoli i łatwo przeoczyć jej pierwsze oznaki. Warto jednak zwrócić uwagę na następujące objawy:

• ból dziąseł i ich zaczerwienienie,
• swędzenie dziąseł,
• wrażenie, że dziąsła są spuchnięte,
• krwawienie dziąseł podczas szczotkowania, czyszczenia przestrzeni międzyzębowych za pomocą nitki dentystycznej, a także gryzienia twardszych pokarmów,
• nadwrażliwość zębów na zimne lub ciepłe pokarmy i napoje,
• odsłanianie się szyjek zębowych,
• nieprzyjemny oddech.

Objawem zaawansowanej paradontozy jest chwianie się oraz wypadanie zębów. Jednak podjęcie w porę odpowiednich działać pomaga się przed tym uchronić.

Leczenie paradontozy powinno rozpocząć się możliwie jak najwcześniej, a najlepiej postawić na odpowiednią profilaktykę. To właściwa higiena i monitorowanie stanu zębów na wizytach kontrolnych.

Stopień zaawansowania paradontozy oceniany jest przez dentystę. Najlepiej, gdy ma do dyspozycji nowoczesny sprzęt do wczesnego wykrywania chorób przyzębia, taki jak cyfrowa sonda periodontologiczna PA-ON. Wyniki badania są dostępne od razu – ukazują się na specjalnym diagramie. W ten sposób można również kontrolować postępy w leczeniu.

Jeśli paradontoza jest już zaawansowana, konieczne może być przeprowadzenie kiretażu, czyli zabiegu oczyszczania powierzchni korzenia wraz z uzupełnieniem powstałych ubytków kostnych.

Gdy choroba obejmie tkanki głębokie przyzębia, konieczna może być pomoc chirurga. Usuwa on zmienione chorobowo tkanki i odtwarza je lub naprawia.

Pasta przeciw paradontozie jest dobrą metodą profilaktyki oraz leczenia tej choroby. Moment, w którym już koniecznie trzeba sięgnąć, to pojawienie się krwawienia dziąseł.

Pasty na paradontozę nie tylko hamują namnażanie się szkodliwych bakterii, ale również łagodzą podrażnienie dziąseł, działając na nie ściągająco i przeciwzapalnie. Przyspieszają gojenie tkanek i często łagodzą ból. Skutecznie działające składniki, które mogą zawierać, to m.in.:

• wyciąg z lukrecji,
• wyciąg z mięty,
• wyciąg z szałwii,
• fluorek sodu lub inne postacie fluoru,
• fluorek lub inne związki cyny,
• mleczan lub fluorek glinu (aluminium),
• betaina,
• chloroheksydyna.

Jeśli u kogoś zdiagnozowana została wczesna postać paradontozy, leki bez recepty mogą bardzo pomóc. Przeważnie są to specyfiki w formie żelu, które nakłada się na zmienione chorobowo miejsca i których zadaniem jest zmniejszenie stanu zapalnego oraz złagodzenie bólu.

Dostępne są ponadto specjalne płyny do płukania jamy ustnej, które stosuje się po wyszczotkowaniu zębów. Najlepiej jednak by preparat odpowiedni dla danego pacjenta wskazał lekarz dentysta.

Nowe technologie znacząco pomagają w walce z wieloma schorzeniami – w tym również z paradontozą. Odpowiedni rodzaj lasera znajduje zastosowanie przy likwidacji stanu zapalnego w jamie ustnej osoby chorej, jak również przy oczyszczaniu patologicznie zmienionych kieszonek dziąsłowych z nagromadzonego w nich kamienia nazębnego.

Laser pomaga też przyspieszyć procesy regeneracyjne oraz wspiera gojenie dziąseł. Zmniejsza ponadto ich obrzęk, co jest widoczne wkrótce po jego zastosowaniu.

Jeśli paradontoza jest już zaawansowana, należy zastosować mocniejszy laser, który zniszczy kamień oraz usunie z korzeni resztki osadów wraz z bakteriami. Oczywiście, jeden zabieg nie wystarczy. Zwykle konieczna jest cała ich seria, a liczba sesji zależy od stanu dziąseł. Czas trwania zabiegu nie jest długi – średnio to 5-8 minut. Niestety, leczenie paradontozy laserem nie jest refundowane przez NFZ, zatem każdy pacjent musi sam opłacić wizyty. Koszt jednego zabiegu to zwykle 50-100 złotych.

Jeśli paradontoza jest już zaawansowana, leczenie domowe może mieć jedynie charakter wspomagający – i to wyłącznie wówczas, gdy pozwoli na to lekarz. Elementy profilaktyki paradontozy, które wspomagają też jej leczenie, to głównie:

Czytaj także: Herbatka z macierzanki na choroby przeziębia i nie tylko

• Higiena przestrzeni międzyzębowych – zęby należy szczotkować zęby po każdym posiłku, dokładnie usuwając osad nazębny, a dodatkowo stosować płyny do płukania. Nie mniej ważne jest regularne usuwanie resztek pokarmu z przestrzeni międzyzębowych za pomocą specjalnych nici dentystycznych. Są bezpieczne, odpowiednio cienkie i wytrzymałe, ale jednocześnie delikatne dla dziąseł i z dodatkiem składników poprawiające ich poślizg czy hamujących rozwój bakterii. Osoby o dość szerokich przerwach między zębami mogą korzystać ze specjalnych miniaturowych szczoteczek. Nieco mniej skutecznie od nitki działa flosser – urządzenie przepłukujące przestrzenie międzyzębowe za pomocą strumienia wody. Sprawdzi się wtedy, gdy brakuje czasu na dokładne czyszczenie, np. po śniadaniu. Wieczorem warto jednak zamienić go na nić dentystyczną.

• Odpowiednia technika czyszczenie zębów – zęby należy szczotkować wykonując ruchy obrotowo-wymiatające. Pomagają one pozbyć się resztek osadów nagromadzonych na zębach. Warto również kontrolować czas czyszczenia, który nie powinien być krótszy niż 2 minuty. Na przykład przez minutę myjemy zęby szczęki oraz zęby żuchwy, a później poświęcamy po 30 sekund na prawą i lewą stronę jamy ustnej.

• Leczenie ziołami – warto sięgać po napary mięty, szałwii i rumianku, które nie tylko działają przeciwbakteryjnie i łagodzą stany zapalne, ale też odświeżają oddech. Zioła można zaparzać samodzielnie lub skorzystać z gotowych preparatów przeznaczonych do użytku w obrębie jamy ustnej, zawierające skuteczne kompozycje ich wyciągów.

• Nalewka z dziurawca – wykazuje działanie antyseptyczne i ściągające, ale można stosować ją tylko po uprzedniej konsultacji z lekarzem, ponieważ zioło to wchodzi w interakcje z lekami. Nalewkę można kupić w sklepie zielarskim. By przygotować roztwór do płukania jamy ustnej lub wcierania w dziąsła, należy rozpuścić 30-40 kropli produktu w 1/2 szklanki wody i dokładnie wymieszać.