Krosty na języku – afty, pleśniawki i białe kropki na języku. Jaka jest przyczyna ich występowania?

Krosty na języku często mają postać drobnych kulek, ziarnistości lub ubytków w błonie śluzowej. Pod wpływem dotyku są wyraźnie wyczuwalne. Pojawiają się bez względu na wiek i płeć: u dzieci, dorosłych i seniorów, u kobiet i mężczyzn. Mogą charakteryzować się różnym kolorem, zagęszczeniem i wielkością.

W niektórych przypadkach są źródłem bólu, który może utrudnić przyjmowanie pokarmów, w innych sytuacjach powodują silny dyskomfort. Często są wynikiem niegroźnej infekcji bakteryjnej – pojawiają się wtedy pojedynczo i znikają samoistnie, najczęściej po 1-2 dniach. Jeżeli jednak tworzą znaczne skupiska i utrzymują się przez dłuższy czas, nie należy ich ignorować.

Krosty na języku mogą mieć różnorakie podłoże. Najczęstsze przyczyny ich występowania to:

• niedobór witamin z grupy B,
• niedobór magnezu, cynku, kwasu foliowego, żelaza,
• uraz mechaniczny, np. powstający w wyniku przygryzienia języka, podczas zbyt intensywnego mycia zębów,
• reakcja alergiczna – czynnikiem uczulającym może być np. jeden ze składników spożywanego posiłku,
• palenie tytoniu,
• spożywanie znacznych ilości alkoholu,
• podrażnienia wywołane spożyciem pikantnej potrawy,
• niewłaściwa higiena w obszarze jamy ustnej,
• poparzenie języka gorącym napojem lub pokarmem.

W niektórych sytuacjach, krosta na języku może zwiastować chorobę, czasem – poważną. Na jakie schorzenia wskazują bezbolesne i bolące krosty na języku?

Afty na języku – są otwartymi owrzodzeniami lub nadżerkami, które pojawiają się w jamie ustnej, najczęściej na języku, wewnętrznej błonie śluzowej policzków lub na wardze. Afty są nieduże – od 1 do 5 mm i pokryte białym nalotem, który świadczy o stanie zapalnym. Często towarzyszy im obrzęk okolicznych tkanek.

Przyczynami aft są najczęściej urazy mechaniczne w jamie ustnej, w których rozwija się stan zapalny, niedobory witaminy B12, żelaza i kwasu foliowego, zaburzenia wchłaniania. Wiele aft w jamie ustnej pojawia się w przebiegu zakażenia wirusem HIV,
kiedy odporność organizmu jest stale obniżona, a organizm jest podatny na liczne zakażenia.

Leczenie aft polega na stosowaniu preparatów zawierających benzokainę. Wskazane jest także płukanie jamy ustnej naparami ziół o działaniu antybakteryjnym i przeciwzapalnym – np. szałwia lekarska, wąkrotka azjatycka, rumianek pospolity.

Pleśniawki na języku pojawiają się przede wszystkim u niemowląt i osób starszych. Wskazują na kandydozę jamy ustnej, którą wywołują grzyby z rodzaju Candida. Wraz ze zmianami w postaci krost, pojawiają się nadżerki i pęknięcia w obszarze kącików ust. Na języku, podniebieniu, dziąsłach i wewnętrznej stronie policzków występuje intensywny biały nalot podobny do ściętego mleka.

Pleśniawki mogą pojawić się nie tylko u niemowląt, ale i u osób z niewyrównaną cukrzycą, niedożywieniem, zakażeniem wirusem HIV i stosujących leczenie immunosupresyjne. Leczenie opiera się na regularnym stosowaniu środków przeciwgrzybiczych w formie zawiesiny do jamy ustnej lub maści, a wspomagająco – płukanki. Ważnym jest by dbać o higienę i po wyleczeniu zmienić szczoteczkę do zębów.

Białe krostki na języku którym towarzyszy biały nalot, mogą pojawić się w przebieguanginy. Wśród innych objawów tej choroby należy wymienić następujące:

• gorączkę,
• powiększone i bolesne węzły chłonne,
• powiększone i silnie przekrwione migdałki, na których pojawia się biały nalot,
• złe samopoczucie.

W przebiegu choroby, na języku mogą pojawić się też krostki o czerwonym zabarwieniu, przede wszystkim w tylnym obszarze języka. Leczenie anginy uzależnione jest od jej źródła. Infekcje wirusowe podlegają leczeniu środkami przeciwzapalnymi i przeciwwirusowymi. Angina wywołana paciorkowcami beta-hemolizującymi grupy A wymaga przyjmowania antybiotyków.
[b]Jeżeli białym krostkom towarzyszą także białe plamki zlokalizowane na wewnętrznej stronie policzków, podniebieniu i na języku, może to wskazywać na leukoplakię. Jeżeli takie zmiany nie ustępują samoistnie, konieczne jest ich usunięcie. [b]Leukoplakia jest bowiem stanem przedrakowym.

Czerwone krostki na języku mogą świadczyć o anemii, wywołanej niedoborem żelaza (zobacz: źródła żelaza). Leczenie polega na przyjmowaniu preparatów z żelazem, wspomagająco skojarzonych z witaminą C. Jeżeli czerwonym krostkom towarzyszy wyraźne zaczerwienienie języka, a brodawki językowe ulegają powiększeniu, najprawdopodobniej przyczyną jest płonica. Choroba podlega leczeniu antybiotykami.

Inne przyczyny to:

• ospa wietrzna (wymaga leczenia objawowego),
• półpasiec (podawane są leki przeciwbólowe i przeciwwirusowe),
• mononukleoza zakaźna (leczona lekami przeciwwirusowymi, w niektórych przypadkach – sterydami).

Krosty na języku mogą pojawić się także w przebiegu cukrzycy, kiły i AIDS.