Pestki arbuza są zdrowe, ale kaloryczne. Warto jeść je razem z miąższem, by lepiej wspomagały zdrowie. Są polecane zwłaszcza na nadciśnienie

Wiele osób wypluwa pestki arbuza przy jedzeniu tego owocu, inne je gryzą i połykają. Są nawet odmiany całkiem ich pozbawione lub mające pestki niewielkie i miękkie. Dojrzałe pestki melona można jednak śmiało nazwać superproduktem z uwagi na wysoką wartość odżywczą. Warto je jeść, chociaż w umiarkowanych ilościach. Najlepiej takich, które występują w spożywanym kawałku miąższu.

Pestki z arbuza bywają spożywane jako dodatek do dań i przekąska. W sprzedaży są nawet importowane pestki prażone, np. czerwone. Dostępne produkty to także mąka z pestek arbuza, której używa się m.in. do zagęszczania zup, oraz tłoczony z nich olej.

Czytaj: Arbuz pomaga przy nadciśnieniu i treningu, nie jest zabroniony w cukrzycy. Trzeba znać wielkość porcji

Pestki z arbuza są nie tylko odżywcze, ale też bogate w prozdrowotne związki. Znajdziemy w nich m.in. saponiny, taniny, glikozydy triterpenowe i alkaloidy o właściwościach antyoksydacyjnych. Szczególnie duże ilości przeciwutleniaczy stwierdzono w przypadku odmian owoców takich, jak Crimson sweet, Black diamond i Charleston gray.

W pestkach arbuza występują ponadto wysokie poziomy L-argininy, aminokwasu znanego z korzystnego działania zdrowotnego. Jest on niezbędny do wytwarzania w organizmie tlenku azotu – gazowego neuroprzekaźnika, który reguluje pracę układu nerwowego i odpornościowego. Co ważne, rozszerza on naczynia krwionośne, poprawiając krążenie i ukrwienie organizmu. Jest też stosowana jako afrozyzjak.

W arbuzie występuje też L-cytrulina, która wspomaga ochronę owocu m.in. przez suszą. W organizmie produkowana jest z niej L-arginina, z którą też współdziała. Największa zawartość tego związku występują w skórce arbuza, a w miąższu jest ich dwukrotnie mniej, jednak i w pestkach znajdują się pewne ilości. Jedzenie owocu wraz z pestkami jest więc sposobem na zapewnienie sobie obu związków.

Warto wiedzieć, że skóry są często jedzone po zamarynowaniu np. w Stanach Zjednoczonych, natomiast w niektórych częściach Afryki kroi się je i suszy. Można zrobić z nich cukierki, „kostki lodu”, a także zakisić.

Sam miąższ arbuza nie jest kaloryczny, ale zawarte w nim pestki – już takie są. Szklanka pestek zapewnia ok. 360 kcal w 100 g. Jednak ich garść to zaledwie 4 g, przy czym porcja ta zapewnia jedynie 23 kcal.

Kaloryczność i wartość odżywcza pestek z arbuza zależy od czynników takich, jak stopień dojrzałości pestek czy odmiana owocu. Stanowią one źródło białka, którego jest 17-50 g w porcji 100 g, a średnio ok. 17 g. Białko (i tłuszcz) spowalnia wchłanianie cukrów prostych z miąższu arbuza, obniżając indeks glikemiczny takiego posiłku. Wśród rodzajów białek zawartych w pestkach występują albuminy, globuliny, prolamina i gluteliny. Te dwa ostatnie nie są przy tym dobrze tolerowane przy celiakii, dlatego powinny uważać na nie osoby ze złą tolerancją białek zbożowych.

Nasiona arbuza mają także 27 proc. zdrowego tłuszczu, który obfituje w jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe. To głównie kwas linolowy (omega-6) – ok. połowy kwasów tłuszczowych, oraz oleinowy (ok. 10 proc.)

W porcji 100 pestek arbuza jest ponadto ok. 10 g węglowodanów i ok. 40 g błonnika pokarmowego. Warto wiedzieć, że występują w nim związki wiążące tłuszcze, które zmniejszają ich wchłanianie i przyswajanie kalorii.

Składniki mineralne w pestkach arbuza to umiarkowane ilości żelaza i cynku, a także potas, magnez i wapń. Zapewniają one również pewne ilości witamin B1, B2, B3, B6 i B12, a także witaminy A (6,8 mg w 100 g) i witaminy C (1,9 mg w 100 g).

Sprawdź też: Co się dzieje z organizmem, kiedy jesz arbuza? Nie tylko dobre rzeczy!

Ponieważ pestki z arbuza są zasobne w tłuszcz, tłoczy się z nich olej spożywczy oraz kosmetyczny. Olej z pestek arbuza do picia musi mieć wysoką jakość związaną ze starannym procesem tłoczenia na zimno. Podobnie uzyskiwane olejki na twarz i włosy nie muszą spełniać tak wysokich wymagań jakościowych, dlatego warto używać ich zgodnie z przeznaczeniem zadeklarowanym przez producenta.

Oleju z pestek arbuza ma działanie przeciwzapalne i poprawiające parametry metaboliczne. Spożywanie go może obniżać poziom cholesterolu LDL i trójglicerydów we krwi, a także aminotransferaza alaninowa (sygnalizuje choroby wątroby) i dialdehyd malonowy (wskaźnik stresu oksydacyjnego związanego z utlenianiem tłuszczów). Obserwowane efekty to także podniesienie „dobrych” frakcji cholesterolu HDL czy stężenia dysmutazy ponadtlenkowej, która jest głównym enzymem detoksykacyjnym i najsilniejszy przeciwutleniaczem komórkowym. Odnotowano ponadto poprawę tolerancji glukozy.

Czytaj też: Na co pomaga olej z pestek dyni?

Kosmetyczny olej z pestek arbuza jest polecany zwłaszcza dla osób z cerą tłustą, mieszaną i trądzikową, ponieważ nie zatyka porów w skórze i wspomaga naturalną eliminację toksyn. Pomaga ponadto w walce z infekcjami bakteryjnymi (np. trądzikiem) i grzybicą skóry. Korzystnie oddziałują na stan skóry, poprawiając jej strukturę, nawet w sytuacjach różnego rodzaju chorób dermatologicznych.

Olejek z pestek arbuza na skórę łagodzi podrażnienia i stany zapalne skóry, wykazuje ponadto właściwości przeciwstarzeniowe. Stosowany na włosy (a raczej końcówki) pomaga je rozczesać, nadaje się także do pielęgnacyjnego zabiegu olejowania skóry głowy i włosów. Sprawdzi się przy przesuszeniu skalpu, podrażnieniach, a także łupieżu i innych podobnych infekcjach.

Jako składnik kosmetyków olej z pestek arbuza jest dobrym emolientem, czyli substancją o działaniu natłuszczającym (stosowany samodzielnie nie ma działania nawilżającego). Szybko się wchłania i nie pozostawia lepkiej warstwy na skórze. Najlepiej nakładać go na wilgotną skórę lub włosy. Można wcześniej posmarować ją np. żelem aloesowym.

Olejek z pestek z arbuza wykorzystywany jest ponadto do produkcji kosmetyków dla niemowląt i osób o wrażliwej skórze. Przed zastosowaniem czystego produktu naturalnego warto wykonać uprzednio test alergiczny.

Pestki arbuza zjedzone w większej ilości mogą zaszkodzić, szczególnie osobom z wrażliwym żołądkiem. Są bowiem surowe i dlatego ciężkostrawne, co sprzyja występowaniu dolegliwości gastrycznych. Można to jednak zmienić poprzez ich uprażenie na suchej patelni, a jeszcze lepiej – uprażenie w stosunkowo niskiej temperaturze w piekarniku, co pomaga zachować ich cenne kwasy tłuszczowe i aminokwasy.

Czytaj: Jak prażyć orzechy i pestki, by były smaczne i zdrowe?