O czym może świadczyć ból pleców? Zobacz przyczyny bólu pleców na dole, czyli w kręgosłupie krzyżowym. Co oznacza ból między łopatkami?

Współczesna medycyna wyróżnia kilka rodzajów bólu pleców. Nie każdy z nich świadczy o bezpośrednim problemie z kręgosłupem.

Czytaj także: Bolą cię plecy na dole, między łopatkami, a może po bokach? Nie smaruj się setny raz maścią. Sprawdź, co to oznacza i wylecz przyczynę

Najczęstsze przyczyny bólu pleców to:

• siedzący tryb życia – przyczynia się do osłabienia mięśni i ich nierównomiernego napięcia i przeciążenia,
• brak aktywności fizycznej – ruch jest niezbędny do wzmacniania mięśni kręgosłupa,
• nienaturalna, wymuszona postawa ciała – garbienie się, pochylanie głowy nad ekranem czy inne niefizjologiczne pozycje już po pół godzinie mogą powodować odczuwanie dyskomfortu, a po godzinie przyczyniać się do odczuwania bólu,
• niewłaściwy sposób podnoszenia przedmiotów – nieprawidłowa pozycja, np. koci grzbiet przy dźwiganiu powoduje nadmierne napięcie mięśni, co zwiększa ryzyko uszkodzenia kręgosłupa, a co za tym idzie – naraża na bardzo ostry ból i długą rekonwalescencję.
• częste chodzenie w butach na obcasach – zaobserwowano, że u pań chodzących codziennie w butach na wysokich obcasach bóle pleców występują częściej niż u tych noszących obuwie na płaskiej podeszwie. Ból pojawia się szczególnie w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Potęguje go nieprawidłowe ułożenie stopy w szpilce, które oddziałuje negatywnie na biodra,
• nadwaga – nadprogramowe kilogramy są dla obciążeniem dla kręgosłupa zwłaszcza przy chodzeniu i bieganiu,
• ciąża – szybki przyrost wagi, połączony z niedoborem witamin i wapnia to wyzwanie dla kręgosłupa. Ból pleców w ciąży nie musi oznaczać problemów, bywa jednak sygnałem ostrzegawczym ze strony kręgosłupa.

Ból pleców często jest wynikiem schorzeń kostnych lub wad kręgosłupa. Wiele z chorób jest trudnych do wykrycia, jednak zdecydowana większość jest diagnozowana i leczona poprawnie.

Urazy i schorzenia, które mogą wywołać ból pleców, to:

• dyskopatia – znana też pod nazwami przepuklina kręgosłupa lub wypadnięcie dysku. Dyski, czyli krążki międzykręgowe, spełniają w kręgosłupie rolę amortyzatorów. Schorzenie powstaje na skutek braku ruchu lub urazu i generuje ostry, nieznośny ból, a także zaburzenia czucia i problemy z poruszaniem się.
• wady postawy – przyczyną dolegliwości bólowych często są skrzywienia kręgosłupa, określane jako lordoza, kifoza lub skolioza,
• złamania kręgów – inaczej złamania kompresyjne lub zgnieceniowe najczęściej występują u osób z osteoporozą. Ich bezpośrednią przyczyną jest uraz, np. upadek z krzesła. Głównym objawem takiego urazu jest nagły, ostry ból w odcinku piersiowym lub lędźwiowym. Przy tym schorzeniu bolesne jest pozostawanie w pozycji siedzącej lub stojącej, ulgę natomiast przynosi pozycja leżąca. Przy złamaniu kompresyjnym dochodzi do zapadania się kręgu. Czasami fragmenty zmiażdżonego kręgu mogą się przemieścić i doprowadzić do niedowładu lub zaburzenia czucia.
• zwichnięcia i skręcenia kręgosłupa – najczęściej występują w odcinku szyjnym, bardzo rzadko w lędźwiowym. Powstają wskutek gwałtownego szarpnięcia głową, np. podczas wypadku komunikacyjnego. Objawami są przede wszystkim ból i sztywność karku, zawroty i ból głowy oraz nudności.
• zwyrodnienie kręgosłupa – to najczęściej spotykana przyczyna bólu pleców. Polega ona na przedwczesnym zużyciu i zwyrodnieniu tkanek łączących kręgi kręgosłupa i powstaje na skutek zmniejszenia się ilości mazi stawowej, co z kolei prowadzi do tego, że chrząstka stawowa staje się cieńsza. Gdy zaniknie całkowicie, kości ocierają się o siebie bez żadnego stabilizatora, co generuje ogromny ból. Schorzenie dotyka głównie osób starszych i prowadzących siedzący tryb życia. Zwyrodnienie jest też częstsze w przypadku otyłości, urazów i nadmiernej eksploatacji organizmu, np. przy ciężkiej pracy fizycznej.
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) – jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym. Przyczyny jej powstawania nie są znane, a diagnostyka możliwa jest dopiero po kilku latach rozwoju choroby, gdy jest już za późno na odwrócenie zmian. ZZSK jest chorobą podstępną – najpierw objawy nie są zbytnio nasilone, a ból w odcinku krzyżowym (okolice pośladów) pojawia się w nocy lub rano i mija w ciągu dnia pod wpływem aktywności fizycznej. Z tego powodu często jest bagatelizowany. W przypadku zauważenia takich objawów należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.
• nowotwór kręgosłupa – rusztowanie ciała, jakim jest kręgosłup, jest najbardziej narażone na przerzuty raka z innych organów. Dolegliwości są wtedy spowodowane nacieczeniem tkanki kostnej przez przerzut nowotworowy. To właśnie ból jest jednym z głównych symptomów nowotworu, a do innych należą zaburzenia czucia, częste złamania lub urazy oraz neuralgie.
• nowotwór kości (białaczka) – ta choroba występuje pod bardzo wieloma postaciami, od guza po zmiany pierwotne (powodujące wyniszczenie kości od środka). W zależności od rodzaju, może być uleczalne lub zagrażać życiu. Objawia się zazwyczaj obrzękiem, silnym bólem (zwłaszcza po wysiłku fizycznym) i zapaleniem stawów.

Nie każdy wie o tym, że ból pleców nie zawsze musi być następstwem przeciążenia czy niehigienicznego trybu życia. Istnieją choroby, które go wywołują, lecz nie są jego bezpośrednią przyczyną.

Ból pleców może wiązać się z chorobami, m.in. takimi jak:

• tętniak aorty brzusznej – to niebezpieczne schorzenie często mylone jest z rwą kulszową. Wywołuje ból odcinka lędźwiowo-krzyżowego i zagraża bezpośrednio zdrowiu i życiu człowieka.
• zawał mięśnia sercowego – podczas zawału można zaobserwować charakterystyczny, gniotący ból między łopatkami. Jest to jeden z jego głównych symptomów – w przypadku jego zaobserwowania takiego bólu należy natychmiast zadzwonić na pogotowie, zwłaszcza, jeśli jednocześnie występują nudności i duszności.
• choroba kości Pageta – chorzenie to powstaje w wyniku nadmiernego niszczenie komórek kości przez inną grupę ich komórek. Objawia się bólem pleców, który może wystąpić w każdej ich części. Najczęściej obejmuje kości miednicy, udowe i kręgosłupa.
• półpasiec – często wywołuje ostry ból i pieczenie w okolicach kręgosłupa. Charakterystyczne dla tej tej choroby są pęcherzyki pojawiające się tuż przy bolącym miejscu i nadwrażliwość na dotyk.
• ostre zapalenie opon mózgowych – często objawia się ostrymi bólami mięśniowo-stawowymi, w tym również bólami kręgosłupa. To groźna choroba o wysokim ryzyku powikłań neurologicznych, a także sporej śmiertelności.
• zapalenie płuc lub opłucnej – jego objawem jest ostry ból pleców między łopatkami. Nieleczone może zagrać zdrowiu lub nawet życiu człowieka.

Ból pleców w okolicy lędźwiowej jest jednym z najczęściej spotykanych rodzajów bólu pleców i może być wywołany przez poważne schorzenia. Należą do nich m.in.:

• choroby nerek – częstą przyczyną bólu pleców są kamienie nerkowe. Wywołują kolkę nerkową: ból o charakterze ostrym i przerywanym,
• rwa kulszowa – to szczególnie nieprzyjemny rodzaj bólu, związany bezpośrednio z odcinkiem lędźwiowym. Jest ostry i ciągły, promieniuje zwykle do pośladka, tylnej powierzchni łydki lub stopy. Powstaje wskutek nacisku na nerwy rdzeniowe, np. przy urazie biodra.
• choroby przewodu pokarmowego – ze względu na swoją lokalizację ból pleców na dole może oznaczać problemy z żołądkiem, nerkami czy zapalenie trzustki. Ból promieniujący do kręgosłupa może być też wywołany zapaleniem pęcherzyka żółciowego, perforacją jelita czy nawet silnym zaparciem,
• choroby ginekologiczne – wiele kobiet uskarża się na ból w dole pleców podczas miesiączek. Często pojawia się on również w przypadku zespołu napięcia przedmiesiączkowego, zapalenia przydatków (jajniki i jajowód) i endometriozy, w tym endometrialnej torbieli jajnika.

Sprawdź także, jakie są przyczyny dolegliwości w innych rejonach pleców:

• ból pleców między łopatkami,
• ból z prawej strony brzucha i pleców,
• ból z lewej strony brzucha i pleców,
• ból odcinka szyjnego,
• ból pleców promieniujący do nogi.

W przypadku pojawienia się bólu pleców niezbędna jest natychmiastowa konsultacja z lekarzem, który po wstępnej diagnozie zazwyczaj kieruje na dodatkowe badania. Konieczne jest określenie dokładnej lokalizacji bólu, momentu, w którym się pojawił i czasu, od jakiego się utrzymuje lub pojawia, jakiego jest rodzaju i jaką ma intensywność. Może to być np. ból pulsujący, rwący lub promieniujący, np. do sąsiednich stawów.

Badania, które zleca lekarz, to najczęściej:

• rezonans magnetyczny,
• badania rentgenowskie,
• tomografia komputerowa.

Zobacz: Medyczna marihuana może wspomóc terapię przewlekłego bólu, endometriozy i zapalenia jelit.

Ból pleców leczony jest za pomocą ćwiczeń, choć nierzadko potrzebna jest również ingerencja chirurgiczna. W przypadku schorzeń niezwiązanych bezpośrednio z kręgosłupem podejmowane jest leczenie konkretnego organu. W domowych warunkach również można ulżyć sobie w bólu. Zalecane są gorące lub zimne okłady bolącego miejsca, aktywność fizyczna i zlikwidowanie źródła problemu (np. otyłości). Warto jednak pamiętać, że fachowa diagnostyka jest najważniejsza.