Co oznacza ból w prawym boku? Zobacz, co boli z prawej strony brzucha i pleców czy pod żebrami. Co znaczy ból kłujący, tępy, promieniujący?

Ból w prawym boku jest objawem niecharakterystycznym, który pojawia się w przebiegu wielu schorzeń. Mogą to być problemy dotyczące m.in. wątroby i pęcherzyka żółciowego, a także zapalenie wyrostka robaczkowego. Ból może ponadto wskazywać na choroby ginekologiczne czy stany zapalne w jelicie cienkim i grubym, a także pochodzić z układu mięśniowo-szkieletowego.

Dla wstępnego ustalenia przyczyny występowania bólu w prawym boku ważne jest precyzyjne określenie lokalizacji bolącego miejsca. Określając miejsce występowania, moment pojawiania się, charakter oraz czas utrzymywania się dolegliwości można wstępnie wskazać prawdopodobną jednostkę chorobową, która jest jego źródłem.

Na co może wskazywać ból z prawej strony brzucha?

• Gniotący ból z prawej strony pod żebrami, pojawiający się nagle i promieniujący do prawej łopatki może wskazywać na kamicę żółciową. W takim przypadku objawami współwystępującymi są nudności, wymioty i wzdęcia.
• Ostry ból brzucha po prawej stronie, który nasila się pod wpływem ucisku lub jego zwolnienia może oznaczać zapalenie otrzewnej. W takim przypadku do wzrostu natężenia bólu doprowadza też każdy ruch ciała. Można zaobserwować wystąpienie obrony mięśniowej, czyli wzmożone napięcie mięśni powłok brzusznych. Jeżeli chory nie otrzyma natychmiastowej pomocy medycznej, schorzenie może doprowadzić do jego śmierci. Zapalenie otrzewnej często jest wynikiem ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego, który daje podobne objawy do opisanych wyżej.
• Długotrwale występujący ból z prawej strony brzucha może być związany z przewlekłym zapaleniem wyrostka robaczkowego lub pęcherzyka żółciowego. W pierwszym przypadku mogą pojawić się też wzdęcia i zaparcia. Dla problemów z pęcherzykiem żółciowym charakterystyczne jest natomiast nasilenie objawów po spożyciu tłustych i smażonych potraw. Objaw ten może też wskazywać na nowotwór jelita grubego, w tym na raka okrężnicy. W takim przypadku, objawem współwystępującym może być niedokrwistość.
• Ból z prawej strony brzucha, promieniujący do krocza i krzyża i o charakterze pulsującym często towarzyszy tętniakowi aorty brzusznej. Schorzenie wymaga niezwłocznej konsultacji lekarskiej, bowiem pęknięcie tętniaka często prowadzi do wystąpienia wstrząsu krwotocznego. Bez szybkiej pomocy medycznej konsekwencją będzie śmierć chorego.
• Ból w prawym boku zlokalizowany w górnej ćwiartce brzucha może wskazywać na dolegliwości ze strony wątroby i trzustki.
• Ból w prawym boku nasilający się po jedzeniu zwykle sygnalizuje na choroby pęcherzyka żółciowego i wątroby. Bez względu na przyczynę konieczna jest wtedy zmiana sposobu odżywiania na dietę lekkostrawną. Nie obejdzie się bez wyeliminowania potraw tłustych, smażonych, alkoholu, tytoniu i napojów gazowanych.

W sytuacji, gdy dolegliwościom bólowym z prawej strony tułowia towarzyszą nudności, wymioty, zażółcenie skóry i białek oczu, zaciemniony mocz i odbarwiony stolec, przyczyną mogą być choroby wątroby, takie jak ostra niewydolność albo wirusowe bądź polekowe zapalenie wątroby, a także schorzenia trzustki.

Bóle pojawiające się w prawym boku czasem promieniują do pleców. Tak bywa m.in. przy naciągnięciu mięśnia skośnego wewnętrznego brzucha, spowodowanego wadami postawy. Ponieważ ma on przyczepy w wielu miejscach, boleć może nie tylko w prawym boku i plecach, ale także w pachwinie. W takiej sytuacji pomoże odpoczynek, a po ustąpieniu dolegliwości – rozciąganie i wzmacnianie mięśni brzucha.

Schorzenia, które mogą wywołać ból pleców po prawej stronie, to m.in.:

• kamica żółciowa,
• kamica nerkowa,
• zapalenie nerek,
• dyskopatia,
• choroby reumatyczne,
• choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa,
• urazy i przeciążenia kręgosłupa.

Ból po prawej stronie brzucha, który może być też odczuwany w tylnej części tułowia, bywa spowodowany przez choroby w obrębie układu trawienia, takie jak:

• marskość wątroby,
• zespół jelita drażliwego,
• choroba Leśniowskiego-Crohna,
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
• rzekomobłoniaste zapalenie jelit.

Ból w prawym podbrzuszu może mieć związek z dolegliwościami o charakterze ginekologicznym. Mogą one wynikać z bolesnego miesiączkowania lub wskazywać na owulację. Nie znaczy to jednak, że można je lekceważyć, zwłaszcza jeżeli wcześniej nie występowały.

Choroby, które najczęściej wywołują ból po prawej stronie brzucha, to m.in.:

• endometrioza – wiąże się z migracją komórek podobnych do tkanki endometrium poza jamę macicy i ich krwawieniem podczas okresu,
• torbiel jajnika – dolegliwości bólowe mogą wskazywać na pęknięcie torbieli,
• skręt jajnika – w tym niebezpiecznym stanie ból ma charakter ostry i narastający,
• zapalenie przydatków – występujący wtedy ból jest rozlany i może być odczuwany obustronnie. W stanie przewlekłym zapalenie przydatków może stać się przyczyną niepłodności.

Zobacz: co jeszcze może powodować ból w podbrzuszu?

Ból w prawym boku występujący w ciąży może wydawać się niepokojący, często jednak nie ma związku ze stanem chorobowym. Dolegliwości mogą wynikać ze zmian hormonalnych, jakie zachodzą w organizmie przyszłej matki. Inną przyczyną kłucia w prawym boku może być ucisk, jaki wywiera powiększająca się macica na sąsiadujące z nią narządy. Ból może być też wywołany ruchami płodu lub wskazywać na zwykłą kolkę, która jest częstym stanem u ciężarnych kobiet. 

Jeżeli ból w boku podczas ciąży osiąga znaczne natężenie i gdy towarzyszą mu niepokojące objawy, takie jak np. krwawienie z pochwy, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Objawy takie mogą wskazywać na poronienie.

Nawet jeżeli nie pojawiają się żadne inne symptomy, ból po prawej stronie brzucha u ciężarnej nie powinien być ignorowany, gdyż może wymagać podjęcia natychmiastowych działań. 

Ból w prawym boku, który utrzymuje się, nasila lub przyjmuje charakter ostry, wymaga konsultacji lekarskiej. Diagnoza stawiana jest na podstawie dokładnego wywiadu, w trakcie którego lekarz zadaje pytania na temat charakteru bólu i miejsca jego występowania. Po wykonaniu badania przedmiotowego, które pozwala na określenie m.in. stopnia natężenia dolegliwości, zlecone zostaną badania laboratoryjne i obrazowe, do których należy m.in.:

• morfologia krwi,
• badanie moczu,
• RTG jamy brzusznej,
• USG jamy brzusznej,
• badanie ginekologiczne – zwłaszcza w przypadku kobiet ciężarnych.

Inne badania, które mogą pomóc w ustaleniu przyczyny bólu, to oznaczenie w krwi wskaźników OB i CRP, poziomu bilirubiny, a także AST, ALP i ALT. Leczenie ma charakter przyczynowy, co oznacza, że terapia obejmuje pierwotną przyczynę występowania bólu, a nie jedynie sam objaw.

Zobacz: jak naturalnie złagodzić ból brzucha podczas miesiączki?