Melon – kalorie i wartości odżywcze. Warto jeść go szczególnie w upały. Jakie właściwości zdrowotne mają: melon cantaloupe, miodowy i galia?

Melon zarówno w znaczeniu botanicznym – ze względu na posiadanie nasion, jak i potocznym, zaliczany jest do owoców. Należy do tej samej rodziny co ogórek, arbuz i dynia – czyli do roślin dyniowatych.

Melony rosną dziko w Afryce, Australii i części Azji oraz na niektórych wyspach pacyficznych. Uprawiane są w wielu krajach, także w Polsce. Istnieje wiele odmian melonów, które różnią się między sobą wyglądem, wielkością oraz smakiem:

• melon miodowy, który ma podłużny kształt, żółtą lub zielonkawą skórkę i jasnopomarańczowy miąższ, jest bardzo popularny w Polsce, charakteryzuje go słodycz i duża soczystość,
• melon kantalupa (cantaloupe) jest kulisty, ma złoto-zieloną, często podłużnie żebrowaną skórkę oraz intensywnie pomarańczowy miąższ, ma słodki, choć nieco mniej niż miodowy, ma wyrazisty smak i aromat,
• melon galia – jest często spotykany w polskich sklepach, z zewnątrz żółty, a w środku jasnozielony, natomiast w smaku bardziej neutralny niż miodowy lub kantalupa.

Melon kalorie dostarcza w bardzo niewielkich ilościach, dlatego określić go można owocem niskokalorycznym. Miąższ melona w około 90 proc. składa się z wody. Niezależnie od odmiany w 100 gramach miąższu znajduje się około:

• 35 kcal,
• 8,6 g węglowodanów,
• 0,9 g białka,
• 0,2 g tłuszczu.

Zawartość błonnika w melonie nie jest duża i wynosi ok. 1 g na 100 g owocu.

Melon średniej wielkości, obrany ze skórki waży ok. 500 gramów. Połowa tego owocu dostarcza zatem niecałe 100 kcal i duże ilości wody.

Melony to owoce o średnim indeksie glikemicznym wynoszącym 60 jednostek. Należy pamiętać, że wartość IG odnosi się do porcji produktu, jaka zawiera 50 g węglowodanów – będzie to 581 g melona!

Melon dostarcza różnorodnych substancji odżywczych potrzebnych organizmowi do prawidłowego funkcjonowania. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż melon kantalupa w 100 gramach dostarcza, aż 36,7 mg witaminy C, co jest w stanie pokryć połowę dziennego zapotrzebowania dorosłej osoby na ten składnik.

W tej samej ilości miąższu znajduje się 3820 mcg. witaminy A, co w pełni zaspokaja dobowe potrzeby organizmu w tym zakresie, wynoszące dla kobiet 700 mcg., a dla mężczyzn – 900 mcg. Melon miodowy dostarcza mniejsze dawki tych składników. W 100 gramach zapewnia 18 mg witaminy C oraz 50 mcg. witaminy A. Odmiany melona o pomarańczowym miąższu zawierają dużo cennego beta-karotenu.

Melony stanowią ponadto dobre źródło (zawartość podana na 100 g):

• potasu – 267 mg,
• kwasu foliowego– 21 mcg.,
• witaminy K – 2,5 mcg.
• magnezu – 12 mg,
• żelaza – 0,21 mg,
• cynku – 0,18 mg,
• oraz witamin z grupy B.

Mówiąc o wartościach odżywczych melona, wspomnieć należy o obecności potasu odpowiedzialnego przede wszystkim za regulację ciśnienia tętniczego. Rekordzistą pod względem zawartości tego pierwiastka jest melon galia na 100 gramów, którego przypada 280 mg potasu. Ta sama ilość melona kantalupa zawiera 267 mg tego pierwiastka, a melona miodowego – 228 mg. Dziennie zapotrzebowanie na potas dla osoby dorosłej wynosi według ekspertów Instytutu Żywności i Żywienia: 3500 mg.

1. Jedzenie melona latem pomaga nawodnić organizm i uzupełnić cenne elektrolity. To świetny owoc dla sportowców, ponieważ nie obciąża przewodu pokarmowego jedzony nawet w trackie wysiłku. Zapewnia natomiast sporo węglowodanów, które dają zastrzyk energii i pomagają trenować dłużej na wysokim poziomie.
2. Melon zawiera w miąższu spore ilości potasu, który jest bardzo ważnym składnikiem diety ukierunkowanej na zapobieganie nadciśnieniu tętniczemu. Niestety z powodu niewystarczającego spożycia warzyw i owoców, składnik ten jest dostarczany wraz z dietą w niewystarczających, w odniesieniu do potrzeb organizmu ilościach. Odpowiednia podaż potasu pomaga niwelować obrzęki, a także poprawia pracę mięśni i serca.
3. Melon wykazuje ponadto działanie moczopędne. Z tego względu często uwzględniany jest w dietach redukcyjnych oraz jadłospisach osób cierpiących na schorzenia układu moczowego. Pomaga przy bólach reumatycznych. Pamiętać jednak należy, że znajdziemy tu również spore dawki cukrów. Ilość melona w diecie powinna być zatem kontrolowana.
4. Beta-karoten (zawarty w największych ilościach w pomarańczowych melonach) jest antyoksydantem i wykazuje działanie antynowotworowe oraz przeciwmiażdżycowe. Badania potwierdziły przydatność melona w diecie osób zmagających się z nowotworami, zwłaszcza rakiem płuc. Działa jak naturalny filtr UV chroniąc skórę przed szkodliwym promieniowaniem. Co więcej, beta-karoten to prowitamina A, co oznacza, że przy braku retinolu może on powstać z beta-karotenu. Jego nadmiary w diecie nie szkodzą, ale mogą powodować przejściowe zabarwienie skóry na pomarańczowo.
5. Melon właściwości odchudzające przejawia nie tylko ze względu na wysoką zawartość wody i niską kaloryczność, ale także z powodu obecności cytruliny. Aminokwas ten uczestniczy w produkcji hormonu wzrostu. Stymuluje także produkcję argininy, ważnej dla prawidłowej pracy mięśni i zwiększającej ich wytrzymałość. Co ciekawe, także pestki melona mają korzystne właściwości w tym zakresie.
6. Dotychczas przeprowadzone badania wykazały, iż regularne spożywanie melona ma działanie przeciwzakrzepowe. W ten sposób można skutecznie przeciwdziałać zatorom i chorobom serca. Potwierdzono również, że melon wzmacnia przeciwzakrzepowe efekty zażywania kwasu salicylowego. Właściwości te wynikają ze stosunkowo wysokiej zawartości witaminy K.

Melon dostarcza sporą dawkę węglowodanów prostych (około 8 gramów w 100 gramach miąższu) i ma średni indeks glikemiczny (IG=60), dlatego osoby ze zdiagnozowaną cukrzycą i insulinoopornością mogą spożywać melona tylko w niewielkich ilościach (ok. 150 g na porcję). Uważać powinni również alergicy, gdyż warzywo to może wywoływać alergię krzyżową u uczulonych na pyłki traw (zagrożeniem bywa także arbuz i pomarańcza).

Przeciwwskazaniem do spożywania melona mogą okazać się również skłonności do wzdęć oraz biegunek. Z tej przyczyny wprowadzanie go do diety dziecka przebiegać powinno stopniowo.

Kulinarne zastosowanie melona jest bardzo szerokie. Melon najczęściej jedzony jest na surowo. Najprostszą formą jest po prostu przekrojenie go na pół i wydrążenie części jadalnej. Bardzo dobrze smakuje również skropiony sokiem z cytryny, posmarowany miodem, a następnie grillowany.

Kantalupa sprawdzi się w sałatkach, zaś melon galia jako dodatek do deserów i lodów. Z melona można również tworzyć smaczne koktajle. Odmiany o neutralnym smaku dobrze komponują się z owocami morza.

Melon świetnie sprawdza się:

• we wszelkiego rodzaju sałatkach wieloowocowych,
• sałatkach wytrawnych i deserowych z serem kozim, mieszanką sałat i sosem z octu balsamicznego,
• w postaci cząstki zawiniętej w szynkę parmeńską długo dojrzewającą (dotyczy to w szczególności melona miodowego),
• jako samodzielna przekąska,
• jako dodatek do czerwonego, wytrawnego wina i deski serów pleśniowych lub długo dojrzewających,
• składnik koktajlu.

Pamiętać należy, że melon wystawiony na działanie powietrza bardzo szybko traci swoje dobroczynne właściwości, nie powinno się więc zbyt długo przechowywać go w formie rozkrojonej.

Zobacz także: