Krioterapia, inaczej leczenie zimnem, to zabieg polegający na poddaniu pacjenta krótkotrwałemu działaniu niskiej temperatury w zakresie od minus 110 do minus 180 stopni Celsjusza. Metodę stosowano już w starożytnym Egipcie, a pierwsza na świecie komora kriogeniczna wykorzystująca ciekły azot powstała w 1978 roku w Japonii. Dziś o wiele częściej stosuje się krioterapię miejscową w precyzyjnym leczeniu miejsc objętych stanem zapalnym.
Krioterapia – jak wpływa na organizm?
Krioterapia polega na poddaniu organizmu działaniu zimna w celu obniżenia temperatury skóry oraz głębiej położonych tkanek. W przypadku krioterapii miejscowej nie następuje oziębienie całego ustroju, lecz jedynie określonego fragmentu ciała, który został objęty procesem chorobowym, np. kolana.
W trakcie krioterapii w organizmie następuje szereg korzystnych procesów fizjologicznych (biochemicznych) w reakcji na niską temperaturę. Mają one charakter odwracalny i dają efekt w postaci tzw. kriostymulacji. Terapia zimnem może też służyć niszczeniu komórek objętych patologicznymi zmianami.
Reakcje biochemiczne organizmu na działanie ziemna zachodzą w dwóch fazach. Najpierw dochodzi do skurczu naczyń krwionośnych, a także spowolnienia procesu krążenia żylnego, tętniczego oraz chłonki (limfy). Jednocześnie w ustroju aktywowane są procesy obronne, służące minimalizowaniu utraty ciepła. W drugiej fazie, już po ustąpieniu działania zimna, następuje rozszerzenie naczyń krwionośnych, a tkanki ulegają przekrwieniu.
Zarówno krioterapia miejscowa, jak i ta ogólnoustrojowa w kriokomorze wywołują pozytywne skutki w organizmie, m.in. działanie:
- przeciwzapalne,
- przeciwbólowe,
- przeciwreumatyczne,
- obniżające napięcie mięśniowe,
- przeciwkrwotoczne i redukujące krwawienie,
- zmniejszające obrzęki obwodowe,
- podnoszące poziom testosteronu, serotoniny, adrenaliny oraz osocza,
- pobudzające,
- likwidujące świąd skóry,
- zwiększające zakres ruchu w stawach,
- zwiększające wydolność organizmu oraz wydajność mięśniową,
- spowalniające procesy starzenia,
- zmniejszające przemęczenie,
- regulujące przemianę materii,
- poprawiające stan skóry, paznokci i włosów.
Krioterapia miejscowa – wskazania
Krioterapia jest stosowana w niefarmakologicznym leczeniu wielu chorób i schorzeń, takich jak m.in.:
- urazy stawów i tkanek miękkich,
- resztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK),
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
- choroby reumatyczne,
- choroby ścięgien i wiązadeł,
- zmiany zwyrodnieniowe stawów i kręgosłupa,
- dna moczanowa,
- przewlekle zespoły bólowe kręgosłupa,
- zespół bolesnego barku,
- łuszczycowe zapalenie stawów i skóry,
- fibromialgia i inne mialgie,
- dyskopatie,
- zapalenia torebki stawowej,
- uszkodzenie łąkotki,
- brodawki zwykłe, podeszwowe, mozaikowe, łojotokowe,
- znamiona naskórkowe,
- bliznowce i blizny,
- opryszczka zwykła,
- półpasiec,
- trądzik pospolity i różowaty,
- ziarniak naczyniowy,
- toczeń (liszaj) rumieniowaty,
- liszaj twardzinowy i zanikowy,
- owrzodzenie żylne podudzi,
- naczyniak jamisty i starczy,
- rak kolczystokomórkowy,
- rogowiak kolczystokomórkowy,
- nowotwory wywodzące się z gruczołów potowych,
- włókniak nitkowy i twardy,
- choroba Bourneville’a i Pringle’a.
- łysienie plackowate,
- stwardnienie rozsiane,
- rogowacenie słoneczne, starcze, białe.
Krioterapia – przeciwwskazania
Istnieje szereg przeciwwskazań, które wykluczają udział pacjenta w krioterapii. Zalicza się do nich przede wszystkim:
- zaawansowana ciąża,
- znaczna niedokrwistość,
- nadwrażliwość na zimno,
- niedoczynność tarczycy,
- zespół Sudecka,
- zespół Reynauda,
- stan wyniszczenia organizmu,
- odmrożenie,
- zaburzenia mikrokrążenia,
- wady i zaburzenia pracy serca,
- nadciśnienie tętnicze,
- wiek powyżej 65. roku życia,
- niedowaga,
- choroba nowotworowa,
- ropno-zgorzelinowe zmiany skórne,
- otwarte rany,
- zaawansowana miażdżyca.
Krioterapia – metodyka
Zabieg krioterapii miejscowej może mieć charakter długotrwały, przerywany (kilka kilkuminutowych aplikacji z przerwami) lub krótkotrwały (od 30 sekund do paru minut).
Przeprowadzenie miejscowej terapii zimnem jest uzasadnione zwłaszcza w przypadku leczenia różnego typu schorzeń powiązanych ze stanami zapalnymi, zmianami zwyrodnieniowymi, a także degeneracyjnymi i pourazowymi. Pozwala redukować obrzęki i zatrzymywać tendencję do występowania krwawień.
Zastosowanie tej metody nie przynosi natomiast tak dobrych efektów jak krioterapia ogólnoustrojowa w przypadku leczenia zespołów depresyjnych, nerwic wegetatywnych oraz jest mniej skuteczna w odnowie biologicznej.
Domowe sposoby na ból. Jak je poznasz, raz na zawsze zrezygn...
Krioterapia – skutki uboczne
Krioterapia może powodować działania niepożądane, które zwykle wywołane są patologiczną reakcją organizmu na niską temperaturę, a także zbyt długim albo przesadnie intensywnym narażaniu organizmu na zimno.
Do najczęściej występujących powikłań po krioterapii należy niebezpieczny wzrost ciśnienia tętniczego krwi oraz wystąpienie miejscowych odmrożeń. W części przypadków dochodzi również do trwałego uszkodzenia nerwów obwodowych.
Pacjencji z chorobą niedokrwienną serca na skutek krioterapii mogą ponadto narazić się na powstanie zaburzeń krążenia wieńcowego. U części sportowców powstaje natomiast efekt zmniejszenia siły mięśniowej.
ZOBACZ: Morsowanie to recepta na zdrowie i dobrą zabawę
