Spis treści
Babka lancetowata jako zioło na kaszel
Babka lancetowata (Plantago lanceolata) lub wąskolistna, a w tradycyjnym nazewnictwie także języczki polne lub języczki psie, to popularna roślina lecznicza traktowana jak chwast, choć wciąż doceniana w polskim ziołolecznictwie.
Ten gatunek babki rośnie pospolicie w całym kraju, a rozety jej szpiczastych liści są powszechne na łąkach, polach i pastwiskach. Spotkamy je także na leśnych polanach i parkowych trawnikach, choć zaleca się zbierać ją tylko z dzikich stanowisk naturalnych.
Surowcem leczniczym są liście babki lancetowatej, które zrywa się od początku kwitnienia rośliny – zwykle od maja do września. Na wiosną są jednak najdelikatniejsze, dzięki czemu łatwiej jest przygotować z nich syrop. Po zbiorze należy szybko je przetworzyć – rozłożyć do suszenia czy przerobić na syrop, ponieważ łatwo pleśnieją.
Babka lancetowata zawiera cenne antyoksydanty, m.in. z grupy flawonoidów i glikozydów, a także polisacharydy wpływające korzystnie na mikroflorę jelit, garbniki o działaniu ściągającym na błony śluzowe oraz powlekający ochronną warstwą rozpuszczalny w wodzie błonnik (roślinne śluzy). Warto wiedzieć, że błonnik taki jest też w nasionach rośliny – i działa podobnie jak tzw. błonnik witalny z babki jajowatej i babki płesznik.
Związki czynne z babki działają przeciwkaszlowo, rozkurczowo i przeciwzapalnie – miejscowo oraz na cały organizm, a także hamująco na aktywność bakterii i wirusów. Stymulują przy tym układ odpornościowy, jednak w sposób, który ogranicza też procesy autoimmunologiczne – a taki charakter ma alergia wziewna czy astma oskrzelowa. Zmniejszają też przekrwienie i wysięki.
Podobne właściwości ma babka stosowana na skórę, jednak stosowana w postaci soku. Można otrzymać go z liści w wyciskarce wolnoobrotowej lub wycisnąć przez gazę po ich utarciu w moździerzu. Taki sok łagodzi stany zapalne, wspomaga gojenie ran, uśmierza dolegliwości po ugryzieniach owadów czy lekkich oparzeniach słonecznych.
Dowiedz się więcej:
Jakie właściwości ma syrop z babki lancetowatej?
Syrop z babki lancetowatej to płynny wyciąg z liści tej rośliny o wysokim stężeniu cukru, który pełni rolę naturalnego konserwantu, a dodatkowo wspiera działanie substancji czynnych z rośliny. Syrop ma też dużą lepkość, dzięki czemu pomaga utrzymać jednakowe stężenie leczniczych związków w całej jego objętości. To wygodna forma, dzięki której można w każdej chwili skorzystać z działania łagodzącego stany zapalne górnych dróg oddechowych, a zwłaszcza oskrzeli.
Już jednak sam słodki roztwór łagodzi kaszel. Poprzez działanie poprzez fizjologiczne pobudza śliny, która pomaga upłynniać wydzielinę w górnych drogach oddechowych, a także łagodzi podrażnienia błony śluzowej. Przy kaszlu mokrym pobudza też rzęski oskrzeli do samooczyszczania. Pobudza ponadto wydzielanie substancji o działaniu przeciwbólowym.
Zobacz także:
Przepis na syrop z babki z cukrem – oraz fermentowany syrop z miodem
Do przygotowania syropu potrzeba ok. 2 garści świeżo zebranych liści babki lancetowatej, które należy zważyć, drobno posiekać i umieścić w słoiku, po czym zasypać taką samą porcją cukru, zamknąć naczynie i wymieszać jego zawartość.
Gdy przez noc z liści babki wydzieli się sok, który rozpuści cukier, należy dołożyć kolejną porcję surowca i cukru, po czym powtarzać ten krok aż do napełnienia słoika. Wtedy odstawiamy słoik na ok. 2 miesiące w ciepłe miejsce, które powinno mieć stałą temperaturę. Po tym czasie należy odcisnąć syrop z liści, ogrzać do 70 stopni Celsjusza, po czym przelać do małych butelek.
Można też przygotować fermentowany syrop z babki z miodem, który dodatkowo wspomaga działanie łagodzące kaszel. Wystarczy napełnić słoik na przemian centymetrowymi warstwami liści i płynnego miodu, po czym zakopać w ziemi na ok. 3 miesiące. Szczelnie zamknięte naczynie powinno znaleźć się na głębokości ok. 50 cm w oznaczonym miejscu. Po upływie wyznaczonego czasu miód należy odcedzić i postępować dalej jak w przypadku syropu cukrowego.
Przeczytaj też:
Jak stosować syrop z babki? Dawkowanie i przeciwwskazania
Syrop z babki można kupić w postaci gotowej w aptece czy sklepie zielarskim, lecz nie zawsze są to produkty wolne od środków konserwujących. Warto więc przygotować go samodzielnie – również po to, by jesienią i zimą zaoszczędzić na leczeniu sezonowych infekcji.
Syrop z babki lancetowatej stosuje się oficjalnie w infekcjach górnych dróg oddechowych – przeziębieniu, zapalenia jamy ustnej, gardła i oskrzeli czy katarze wirusowym, a także alergicznym.
Środek ten można podawać dzieciom powyżej 3. roku życia (w przypadku młodszych leki ziołowe są niezalecane). Jest także bezpieczny dla kobiet w ciąży i karmiących, a także osób. Nie stwierdzono przeciwwskazań do jego stosowania ani też interakcji z przyjmowanymi lekami.
Dawkowanie syropu przygotowanego według podanego przepisu to 1 łyżeczka 3-4 razy dziennie zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. W tym drugim przypadku dawkę można zwiększyć dwukrotnie, warto jednak zażywać mniejsze porcje, a częściej.