Jagoda kamczacka to niezwykły owoc. Ma wyjątkowy smak i cenne właściwości. Poznaj korzyści z jedzenia wiciokrzewu sinego

Jagoda kamczacka (Lonicera caerulea var. kamtschatica) to popularna odmiana wiciokrzewu sinego (Lonicera caerulea), który należy do rodziny przewiertniowatych. Prawidłowa nazwa jagody kamczackiej to wiciokrzew kamczacki.

Roślina znana jest też jako borówka kamczacka, jagoda kaukaska czy suchodrzew jadalny.

Owoce borówki kamczackiej są niewielkie, mają podłużny kształt i ciemnoniebieski kolor nie tylko skórki, ale też większości miąższu (co różni je od jasnych w środku borówek amerykańskich) oraz słodko-kwaśny smak.

Roślina pochodzi z północno-wschodniej Azji, ale obecnie jest uprawiana na całym świecie, w tym również w Polsce. Jednak w naszym kraju jest sadzona głównie do użytku własnego, a nie na skalę przemysłową, jak ma to miejsce w przypadku podobnych owoców. Warto wiedzieć, że nie jest spokrewniona z borówką amerykańską (prawidłowo jest to borówka wysoka) ani borówką czernicą, czyli czarną jagodą, które należą do rodziny wrzosowatych.

W Polsce znane i chętnie sadzone są takie odmiany wiciokrzewu jak jagoda kamczacka wojtek, czelabinka, zojka i jagoda kamczacka brązowa. Uprawa tej rośliny jest bardzo łatwa – nie ma ona wysokich wymagań. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych, na glebie żyznej o lekko kwaśnym odczynie.

Bliskim krewnym wiciokrzewu sinego jest wiciokrzew japoński o działaniu przeciwzapalnym i przeciwwirusowym. Dzięki zawartym
w nich substancjom jego kwiaty Lonicera japonica hamują namnażanie się koronawirusa w organizmie i przyspieszają powrót do zdrowia.

Jagoda kamczacka uważana jest przez mieszkańców japońskiej wyspy Hokkaido za „eliksir życia”, co wynika z bogactwa korzystnych dla zdrowia substancji zawartych w owocach tej rośliny. W lokalnym języku nosi nazwę „haskap”.

Wiciokrzew kamczacki jest bogatym źródłem witaminy C, którą zawiera w ilości 30-186 mg, i zależnie od odmiany dostarcza 46-60 kcal (w przeliczeniu na 100 g). Zapewnia też cenne antyoksydanty, takie jak fioletowo-niebieskie antocyjany, a także proantocyjanidyny, kwasy fenolowe i inne polifenole. Pod względem zawartości cennych składników przewyższa przy tym borówkę amerykańską, w której ciemna jest tylko skórka, a miąższ – jasny.

Porcja 100 g jagody kamczackiej dostarcza średnio 53 kcal, 1,6 g białka, 1,6 g tłuszczu, 5,2 g węglowodanów, 6,7 g błonnika, a także:

• potas – 190 mg,
• wapń – 31 mg,
• żelazo – 0,4 mg,
• magnez – 13,5 mg,
• mangan – 0,14 mg,
• witamina – A 130 mcg,
• witamina C – 44 mcg,
• witamina E – 1,1 mg,
• witamina B2 – 0,16 mg.

Jagody kamczackie mają niski indeks glikemiczny, co sprawia, że są zalecane w diecie osób chorujących na cukrzycę oraz tych, które pragną zachować lub przywrócić prawidłową masę ciała.

Właściwości lecznicze i prozdrowotne jagody kamczackiej od wieków znane i cenione były w krajach Azji, takich jak Rosja, Chiny i Japonia.

Związki zawarte w jej owocach, przede wszystkim polifenole i witamina C, mają silne właściwości antyoksydacyjne (przeciwutleniające). Sprawia to, że są pomocne w profilaktyce chorób cywilizacyjnych, gdyż rozwijają się one na tle zapalnym. Jagody kamczackie mają właściwości przeciwzapalne, pomagają przeciwdziałać m.in. miażdżycy, a przez to chorobom takim jak udar i zawał mięśnia sercowego, a także procesom nowotworowym w komórkach.

Oprócz właściwości redukujących poziom „złego” cholesterolu LDL we krwi, jagoda kamczacka ma też działanie obniżające stężenie glukozy, dzięki czemu wspomaga prewencję cukrzycy. Badania naukowe prowadzone na gryzoniach dowiodły skuteczność wyciągów z jagody kamczackiej w ochronie skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania UV oraz promieniowania radioaktywnego.

Jagoda kamczacka ma działanie przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze i antybakteryjne – hamuje rozwój między innymi bakterii E-coli, gronkowca, paciorkowca i dwoinki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

Witamina A zawarta w owocach jagody kamczackiej korzystnie wpływa na kondycję skóry, paznokci i włosów, a także na gospodarkę hormonalną i wzrok, witaminy z grupy B wspierają pracę układu nerwowego, natomiast biopierwiastki takie jak magnez łagodzą skutki stresu.

Natomiast zawartość w jagodach kamczackich żelaza pozwala zapobiegać anemii i wspomaga funkcjonowanie układu krwiotwórczego.

Spożywanie jagód kamczackich przyspiesza też usuwanie z organizmu metali ciężkich, co ma bardzo korzystny wpływ na organizm, szczególnie przy zatruciach tymi związkami.

Owoce jagody kamczackiej są wykorzystywane w rosyjskiej i dalekowschodniej (chińskiej i japońskiej) medycynie ludowej jako remedium na zbyt wysokie ciśnienie, zakażenia bakteryjne, choroby układu pokarmowego i malarię. Jest też stosowana w celu wzmocnienia organizmu i stymulacji układu odpornościowego. Profilaktycznie jagodę kamczacką stosuje się przeciw anemii i miażdżycy oraz jako środek spowalniający rozwój jaskry.

Nalewka z jagody kamczackiej sprawdzi się przy dolegliwościach trawiennych i w domowej terapii wspomagającej organizm w okresie zwiększonej zachorowalności na przeziębienie i grypę. A sok z jej owoców stosowany jest w leczeniu wspomagającym przy chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Zewnętrznie można używać go do łagodzenia objawów chorób skórnych.

Owoce jagody kamczackiej w smaku przypominają czarną borówkę i tak samo, jak ona, mogą być spożywane na surowo, samodzielnie lub jako dodatek do deserów, lodów i ciast.

Z jagody kamczackiej można robić smaczne i zdrowe przetwory, takie jak dżemy, soki, wina i nalewki. W Japonii popularne są słodycze i jogurty z dodatkiem jej owoców.

Niestety w związku z faktem, że owoce jagody kamczackiej można zbierać tylko ręcznie, proces ten jest dość pracochłonny i kosztowny. Z tego względu uprawa przemysłowa tej rośliny nie jest zbyt opłacalna i rozpowszechniona, a przetwory mogą robić osoby, które mają tę roślinę w ogródku lub sadzie.