Spis treści
Jak rozpoznać i wykryć wrzody żołądka?
Wrzody to ubytki błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, ew. dolnej części przełyku, często powodujące piekący ból, uczucie ssania czy głodu. Możliwe objawy to również ból brzucha po jedzeniu, zgaga, odbijanie się, nudności i wymioty.
W przypadku podejrzenia rozwoju wrzodów należy wykonać badanie gastroskopowe z pobraniem próbki do testu na obecność bakterii Helicobacter pylori, która jest częstą przyczyną problemu. Można też kupić go w aptece i wykonać wstępnie w domu, ale dolegliwości nie lekceważyć i zapisać się do lekarza. Proponowana dieta może złagodzić objawy wrzodów i wspomóc leczenie zalecone przez specjalistę.
Dowiedz się więcej na temat:
Na czym polega dieta wrzodowa?
Odpowiednia dieta pomaga w powrocie do zdrowia, a czasem bywa jedynym sposobem leczenia. Dieta wrzodowa powinna być jak najbardziej zbliżona do zwyczajowej pod względem zawartości kluczowych składników odżywczych i różnorodności produktów spożywczych.
Jedynie w ostrych stanach chorobowych wprowadza się znaczne ograniczenia w jadłospisie, najlepiej na jak najkrótszy czas.
O ile w takich sytuacjach dietę przepisuje lekarz, w łagodniejszych stanach można samodzielnie komponować jadłospis, kierując się wytycznymi diety lekkostrawnej z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego.
Przeczytaj na temat:
Przy braku tolerancji pożywienia stałego, nudnościach, wymiotach, biegunkach i przejściowo przy braku łaknienia wskazana jest dieta płynna. W przypadku niezaleczonej biegunki należy wyeliminować z jadłospisu produkty mleczne, kawę i przyprawy. Polecana jest herbata, napar rumianku, klarowne wywary z warzyw oraz ryżanka, czyli woda z gotowania ryżu. By ją przyrządzić, należy zalać szkl. białego ryżu 1 l wody i gotować przez 45 min, po czym pić co godzinę po pół szklanki do momentu nastąpienia poprawy. Dietę płynną można modyfikować poprzez dodatek:
- cukru,
- soli,
- masła,
- twarogu,
- rozgotowanej przetartej marchwi lub owoców,
- wywaru z warzyw.
W ostrym okresie choroby wrzodowej żołądka i jelit, ich nieżytach oraz przepuklinie rozworu przełykowego stosuje się dietę, która ma na celu ich „oszczędzanie” poprzez odpowiedni wybór lekkostrawnych produktów. Zalecane są pokarmy, które nie podrażniają mechanicznie, chemicznie czy termicznie błony śluzowej żołądka i jelit, a za to pomagają neutralizować sok żołądkowy.
Lekkostrawna dieta powinna być odpowiednio skomponowana:
- Białko – białko z jednej strony pobudza wydzielanie soku żołądkowego, ale z drugiej ma też zdolność jego zobojętniania. Zwykle dieta zapewnia 1, a czasem nawet 1,5 g białka na kilogram masy ciała.
- Tłuszcze – stosuje się tylko te łatwostrawne, w normalnych ilościach – są niezbędne dla zdrowia i hamują wydzielanie soku żołądkowego.
- Węglowodany – produkty węglowodanowe powinny być dość mocno oczyszczone z błonnika, a jeśli zawierają go więcej, powinny być dobrze ugotowane (tak przygotowuje się kasze, warzywa i owoce).
- Płyny – należy zwiększyć ilość przyjmowanych płynów, zwłaszcza po wymiotach czy biegunce.
- Sól – dania diety oszczędzającej należy solić minimalnie, a za to można dodawać zioła przyprawowe.
- Sposób przyrządzania – potrawy należy gotować w wodzie lub przyrządzać na parze, a w miarę poprawy samopoczucia można też je piec. Gdy ból ustąpi, można jeść gotowane kasze, owoce i warzywa rozgotowane i przetarte przez sito. Mięso, ryby, warzywa powinny być zmielone, zupy podprawione odrobiną mąki, a surowe soki z owoców i warzyw z początku rozcieńczone wodą, mlekiem lub śmietanką.
- Liczba posiłków – należy jeść mniejsze porcje, ale częściej, bez pośpiechu, dokładnie przeżuwając każdy kęs, co ułatwi jego trawienie.
Dieta wrzodowa – jadłospis przy wrzodach żołądka i dwunastnicy, przepuklinie rozworu przełykowego, biegunce i nadkwasocie
W stanach zapalnych błony śluzowej żołądka i jelit stosuje się podstawową dietę łatwostrawną. Jeśli jednak problemem były wymioty, najpierw przechodzi się na dietę kleikową. Dopiero później można rozszerzyć ją o produkty takie jak rozcieńczone mleko, twarożek, gotowane i zmielone chude mięso oraz niewielkie ilości masła, a następnie zastosować dietę podstawową.
Dieta płynna po biegunce – dieta kleikowa:
- Pierwsze śniadanie: kleik ryżowy, sucharki rozmoczone w herbacie.
- Drugie śniadanie: kleik z mielonego siemienia lnianego, sucharki rozmoczone w herbacie.
- Obiad: kleik jęczmienny, sucharki rozmoczone w naparze mięty.
- Podwieczorek: sucharki rozmoczone w naparze rumianku.
- Kolacja: kleik z kaszy manny, przecier z gotowanego jabłka, sucharki rozmoczone w wywarze z jabłek.
Dieta oszczędzająca z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego – w ostrym okresie choroby:
- Pierwsze śniadanie: lane ciasto na mleku i wywarze z warzyw.
- Drugie śniadanie: mielone siemię lniane z wodą i mlekiem.
- Obiad: przetarta zupa ziemniaczana, risotto z mielonym mięsem i marchewką.
- Podwieczorek: kisiel mleczny.
- Kolacja: galaretka z ryby, bułka z masłem, herbata z mlekiem.
- Przez snem: kasza manna na mleku.
Dieta oszczędzająca z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego – w przewlekłym okresie choroby:
- Pierwsze śniadanie: bułka z masłem, jajko na miękko, kawa zbożowa z mlekiem.
- Drugie śniadanie: chleb pszenny z masłem i polędwicą, sok z marchwi ze śmietanką.
- Obiad: krupnik, wołowina gotowana mielona z sosem koperkowym, purée z ziemniaków i z marchewki, przetarty kompot z jabłek.
- Podwieczorek: chałka lub bułka maślana i jogurt.
- Kolacja: budyń z białego sera, sałata ze śmietaną, napar rumianku.
Podstawowa dieta łatwostrawna:
- Pierwsze śniadanie: bułka z masłem, jajko na miękko i natka pietruszki plus kawa zbożowa z mlekiem.
- Drugie śniadanie: bułka z masłem i polędwicą, sok z pomidorów bez soli.
- Obiad: zupa jarzynowa z grzankami, kurczak duszony z warzywami, marchewka z groszkiem i ryż plus pieczone jabłko.
- Podwieczorek: jogurt owocowy.
- Kolacja: pierogi z serem i kaszą manną.
Sprawdź także:
Dieta wrzodowa – produkty wykluczone
W przypadku dolegliwości pokarmowych należy zrezygnować z jedzenia produktów ciężkostrawnych i nadmiernie pobudzających wydzielanie soku żołądkowego.
Na diecie oszczędzającej są to:
- świeże pieczywo,
- chleb razowy,
- chleb i mąka żytnia,
- grube makarony,
- kasza jaglana,
- kasze gruboziarniste,
- kluski kładzione,
- naleśniki,
- knedle,
- krokiety,
- pierogi z mięsem i kapustą,
- kwaśna śmietana,
- bardzo kwaśne przetwory mleczne,
- solone masło,
- sery topione
- dojrzewające sery,
- jajka smażone, zwłaszcza na boczku,
- jajka na twardo,
- tłuste mięsa, m.in. wieprzowina, baranina, kaczka,
- flaki zwierzęce,
- dziczyzna,
- pasztety, kiełbasy i inne tłuste wędliny,
- konserwy mięsne i rybne,
- tłuste ryby, np. węgorz, halibut, śledź, sardynki,
- ryby wędzone,
- ryby marynowane,
- tłuszcze zwierzęce typu smalec,
- margaryna,
- olej rzepakowy,
- frytki, placki ziemniaczane, ziemniaki smażone,
- fasola, soczewica i groch,
- warzywa kapustowate,
- nasiona roślin strączkowych,
- surówki,
- warzywa smażone,
- warzywa gotowane nierozdrobnione,
- grzyby,
- czekolada,
- lody,
- bita śmietana,
- kremy i torty,
- inne słodycze,
- woda gazowana i napoje z bąbelkami,
- ciasto francuskie i kruche,
- kawa,
- mocna herbata,
- alkohol,
- ocet,
- musztarda,
- chrzan,
- pieprz i ostre przyprawy,
- tłuste zupy na wywarach z kości, mięsa, grzybów,
- dania smażone i pieczone z tłuszczem,
- dania i sosy zasmażane,
- liść laurowy, ziele angielskie, gałka muszkatołowa.
Polecamy też:
Dieta wrzodowa – produkty dozwolone
W jadłospisie diety oszczędzającej z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego może znaleźć się tylko ograniczona grupa pokarmów.
Dozwolone są następujące produkty:
- czerstwe jasne pieczywo pszenne,
- oczyszczona mąka pszenna,
- mąka kukurydziana,
- mąka ziemniaczana,
- makaron typu nitki,
- drobne kasze, np. manna, kukurydziana, jęczmienna,
- biały ryż,
- tapioka,
- grube kasze przecierane,
- mleko świeże i w proszku,
- lekko fermentowane napoje mleczne,
- śmietanka,
- sery twarogowe,
- świeże masło śmietankowe,
- oliwa z oliwek,
- olej słonecznikowy, sojowy, kukurydziany,
- jajka,
- chude mięsa, np. cielęcina, wołowina, kurczak, indyk,
- chude ryby, np. pstrąg, dorsz, szczupak, sandacz, karp,
- ziemniaki purée,
- owoce jagodowe, cytrusowe i dzikiej róży,
- jabłka, gruszki, śliwki, morele, brzoskwinie, wiśnie,
- winogrona,
- pomidory,
- marchew,
- dynia,
- szpinak,
- zielony groszek,
- buraki,
- pietruszka,
- seler,
- słaba herbata,
- słabe kakao,
- łagodne zioła i przyprawy, np. natka pietruszki, koper, majeranek, cynamon, wanilia,
- dodatki: sok z cytryny, skórka cytrusowa, cukier, miód, dżemy bez pestek i skórek, syropy owocowe.
Domowe sposoby na złagodzenie bólu żołądka! [9 PORAD]
