Nadkwasota – objawy, przyczyny i leczenie. Czym skutkuje nieleczona nadkwasota żołądka?

Nadkwasota to nadprodukcja soków żołądkowych zawierających kwas solny o bardzo niskim pH.

Jeżeli żołądek człowieka jest zdrowy i wszystkie procesy zachodzą w nim właściwie, znaczy to, że jest on pokryty śluzem, chroniącym jego wewnętrzną błonę śluzową przed strawieniem.

Przez komórki okładzinowe żołądka, wydzielany jest kwas solny o bardzo niskim pH, który pełni istotne role w procesie trawienia i ochrony przewodu pokarmowego. Jeśli produkowany jest w zbyt dużych ilościach, podrażnia powierzchnię żołądka i powoduje nadtrawienie powierzchni błony śluzowej.

Kwas solny ma do odegrania bardzo ważne role w naszym żołądku. Odpowiada on za prawidłowe trawienie białek (wymagają one kwaśnego pH, a kwas solny powoduje ich ścięcie, co ułatwia trawienie). To także on zapewnia pierwszą ochronę przed atakiem drobnoustrojów wywołujących infekcje i choroby. Przy utracie równowagi fizjologicznej, kwas solny w żołądku występuje w zdecydowanie za dużych ilościach, co wywołuje nadkwaśność żołądka.

Nadkwasotę, czyli nadprodukcję kwasu solnego bardzo łatwo je rozpoznać. Nadkwasota objawia się przede wszystkim bardzo nieprzyjemną zgagą, czyli pieczeniem w okolicy mostka, a także kwaśnym odbijaniem. Kiedy człowiek znajduje się w pozycji leżącej, pochyla się lub zje więcej niż zazwyczaj, objawy te się nasilają.

W niektórych przypadkach wraz ze zgagą pojawia się też refluks żołądkowo-przełykowy. Nie można jednak utożsamiać tych dwóch pojęć ze sobą. Zgaga jest objawem refluksu, który jest chorobą. Refluks to nic innego jak cofanie się treści żołądka do przełyku.

Nadkwaśność żołądka związana jest też z uczuciem pełności. Można wtedy odczuwać wzrost masy ciała o 2-3 kg, co często jest jednak złudnym wrażeniem. Towarzyszy jej również rozdrażnienie, zaparcia, bóle żołądkowe i ból w dolnej części brzucha. Niekiedy może też pojawić się uczucie zmęczenia i znużenia.

Nadkwaśność, jak każda dolegliwość i choroba, nie pojawia się bez przyczyny. Wszelkie zmiany zachodzące w naszym organizmie to ciąg przyczynowo-skutkowy. Przy nadkwasocie dochodzi do nadprodukcji kwasu solnego, wydzielanego przez komórki żołądka. Dlaczego żołądek nie pracuje prawidłowo?

Przy nawracającej nadkwaśności, problemu warto doszukiwać się w nieprawidłowej diecie oraz elementach stylu życia. Nadkwaśności sprzyja:

• dieta obfitująca w ciężkostrawne i tłuste posiłki, szczególnie smażone i pieczone tłuste mięsa, boczek,
• spożywanie produktów spożywczych z dodatkiem kwasu askorbinowego, octu,
• spożywanie pokarmów zawierających dużo soli,
• nieregularne jedzenie posiłków, przejadanie się,
• jedzenie bardzo szybko, w pośpiechu i niedokładne żucie,
• picie kawy (nie ma reguły, co do ilości, ponieważ jednej osobie zaszkodzi już 1 kubek, a innej 3).

Przyczynami zgagi i nadkwasoty są spożywanie napojów alkoholowych, szczególnie tych ciężkich i wysokoprocentowych. Nasilać objawy może czerwone i białe wino wytrawne, bardziej wina zasobne w duże ilości związków garbnikowych. Nadprodukcję kwasu solnego inicjuje palenie papierosów, żucie gumy oraz stres.

Nadkwaśność żołądka występuje też często u osób, które pozornie odżywiają się prawidłowo. Problemem jest jednak nieprawidłowe łączenie ze sobą składników potraw. Niektóre połączenia produktów mogą nasilać objawy np. jogurt z owocami cytrusowymi. Znacznie lepiej będzie zastąpić pomarańczę jabłkiem lub bananem. Nadkwasota nie oszczędza też osób, które zanim zjedzą coś rano, wypijają na czczo kawę.

Nadprodukcja kwasu solnego inicjowana jest ponadto ostrymi przyprawami jak pieprz, chilli, ocet, gorczyca. Często dotyka osób, które zażywają niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe sprzedawane bez recepty. Zawierają one substancje jak ibuprofen, kwas acetylosalicylowy, które nasilają produkcję kwasu solnego w żołądku.

Nadkwasota żołądka występujące regularnie wymaga zmiany nawyków żywieniowych. Dieta powinna zawierać przede wszystkim produkty łatwostrawne, które neutralizują sok żołądkowy, są źródłem energii i niezbędnych składników odżywczych. Konieczne jest wyeliminowanie produktów i potraw, które wywołują zwiększenie wydzielania soku żołądkowego.

Zalecana jest dieta lekkostrawna z ograniczoną podażą błonnika pokarmowego. Sam w sobie błonnik nie wywołuje nadkwasoty, ale gdy ta już występuje nasila jej objawy. Wskazane są produkty zbożowe jasne, gotowane warzywa i miękkie, dojrzałe owoce. Można spożywać produkty mleczne, najkorzystniej o średniej zawartości tłuszczu. Mięso zalecane jest chude, a produkty dostarczające tłuszczu takie jak masło czy oleje roślinne, lepiej dodawać do gotowych potraw. Potrawy powinny być gotowane.

Nie zaleca się bowiem smażenia na tłuszczu, konsumpcji surowych warzyw, pełnoziarnistych produktów zbożowych. Wskazane jest ograniczyć solenie potraw oraz doprawianie ostrymi przyprawami. Aby złagodzić objawy nadkwasoty, stosuje się też leki na nadkwasotę. Lekarz zaleca odpowiednie środki, które hamują wydzielanie soków żołądkowych i zobojętniają kwasy w żołądku. Leki występują zarówno w tabletkach, jak i w kroplach.

Nadkwaśności nie powinno się bagatelizować. Jeżeli nawyki żywieniowe nie ulegną zmienia i nie zostaną wdrożone zalecenia lekarza, nadkwasota nie tylko powróci, ale też wywoła inne, znacznie poważniejsze choroby.

Nadmiar kwasu solnego w żołądku, który drażni błonę śluzową żołądka, powoduje jej nadtrawienie, czyli nadżerki. Nieleczone nadżerki, w dłuższej perspektywie czasu, pogłębiają się, czyli powstają wrzody żołądka. Z kolei pogłębiające się wrzody, to czynnik ryzyka raka żołądka.