Czym jest czystek?
Czystek to niski ok. 1-metrowy wiecznie zielony krzew, który bywa nazywany też różą skalną. Zaliczany jest do rodziny roślin czystkowatych (cistaceae), lub inaczej posłonkowatych. Kwitnie w postaci pięknych fioletowych lub białych kwiatów z pięcioma pogniecionymi, okrągłymi płatkami okalającymi żółty środek. Liście czystka, które wykorzystywane są do celów leczniczych, są dosyć drobne i mają barwę zgaszonej zieleni.
Czystek rośnie dziko głównie w obszarze basenu Morza Śródziemnego, ale również w Afryce i Azji Mniejszej. Obrasta suche i skaliste zbocza. Czystek to nie jedna, a w zasadzie mieszanka różnych gatunków ziół z tej rodziny, które bardzo łatwo wzajemnie się ze sobą krzyżują. W Polsce najczęściej dostępną odmianą czystek siwy, nazywany również czystkiem szarym (Cistus incanus).
Czytaj także
Jakie właściwości ma czystek? Działanie prozdrowotne
Temat właściwości czystka jest wielokrotnie poruszany. Niektórzy porównują działanie czystka do leków, co jest dużym nadużyciem. Z pewnością jego picie wpływa pozytywnie na funkcjonowanie organizmu, lecz nie ma magicznych właściwości, które są w stanie wyleczyć każdą dolegliwość. Jakie rzeczywiście działanie ma czystek?
Właściwości zdrowotne czystka, wynikają z zasobności w polifenole, czyli związki biologiczne czynne o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym. W herbacie z czystka stwierdzono obecność takich substancji polifenolowych jak kwasy fenolowe i flawonoidy m.in. kwas rozmarynowy, kwercetynę, katechiny, kwas galasowy. Na ich ilość w naparze wpływ ma czas parzenia, temperatura oraz twardość wody.
Polifenole zawarte w czystku neutralizują nadmiar wolnych rodników, które powstają w organizmie w wyniku różnorodnych reakcji metabolicznych (np. przemiany związków, oddychania komórkowe, pracy mięśni) i w sytuacjach stresowych. Ich nadmiar jest niekorzystny dla zdrowia, ponieważ sprzyja rozwojowi m.in. cukrzycy, miażdżycy, czy nowotworów. Wynika to z faktu, że wolne rodniki atakują komórki ciała, co może spowodować mutacje w materiale genetycznym i rozwój chorób nowotworowych, oraz lipoproteiny powodując, że stając się podatne na odkładanie w postaci blaszki miażdżycowej w naczyniach. Ponadto wolne rodniki przyspieszają procesy starzenia się organizmu.
Jak przygotować herbatę z czystka?
Herbata z czystka ma bardzo specyficzny, ziołowy smak, który z pewnością nie każdemu przypadnie do gustu. Herbatę z czystka najlepiej przygotować nie z saszetek zawierających suszone zioło, lecz z suszu do porcjowania. W takiej formie czystek jest mniej rozdrobniony, a tym samym zachowuje najwięcej cennych właściwości. Ważne, aby zawierał mało gałązek, a jak najwięcej suszonych listków.
Do przygotowania jednej porcji herbaty z czystka wystarczy ok. 1 łyżeczka suszu. Warto wykorzystać zaparzaczkę, ponieważ dzięki niej gotowy napar będzie klarowny. Po nasypaniu odpowidniej ilości suchych ziół do kubka trzeba zalać je prawie wrzącą wodą. Prawie, gdyż jej temperatura powinna wynosić ok. 95 stopni Celsjusza. Czas parzenia, który pozwala na uwolnienie maksymalnie dużej ilości dobroczynnych polifenoli, wynosi 60 minut.
Właściwości i zastosowanie hydrolatu z czystka
Hydrolat z czystka (czyli: woda kwiatowa) to wielofunkcyjny produkt, który może być stosowany zamiast toniku po umyciu twarzy żelem oczyszczającym i przed nałożeniem pielęgnującego kremu. Ze względu na antyseptyczne właściwości, hydrolat z czystka sprawdzi się jako element pielęgnacyjny cery tłustej, mieszanej oraz z trądzikiem.
Hydrolat z czystka:
- pomaga łagodzić zmiany trądzikowe i przyspiesza gojenie się wyprysków
- działa przeciwbakteryjnie i oczyszczająco,
- działa silnie ściągająco i wygładzająco,
- rozjaśnia blizny potrądzikowe,
- stosowany regularnie reguluje wydzielanie sebum,
- zmniejsza widoczność otwartych porów.
Hydrolat z czystka służy także cerze suchej i dojrzałej, z powodu zasobności w polifenole, które spowalniają procesy starzenia się skóry. Zmniejsza tendencję do powstawania zmarszczek, wygładza skórę, odświeża i rozjaśnia. Czystek stosuje się też w przemyśle kosmetycznym jako naturalny surowiec do produkcji kremów, żeli do higieny intymnej i produktów do mycia twarzy.
Kosmetyczny hit: nawilżające serum do twarzy. Oto 10 składni...
Skutku uboczne i przeciwskazania do stosowania czystka
Czystek to zioła bezpieczne do stosowania. Napar z tej wyjątkowej rośliny jest, zgodnie z obecną wiedzą, całkowicie bezpieczny dla osób w każdym wieku. Nie istnieją przeciwskazania do picia herbaty z czystka, ani nie stwierdzono skutków ubocznych wynikających z jego stosowania. Czystek w postaci naparu można podawać niemowlętom po 3-cim miesiącu życia. Czystek w ciąży i podczas karmienia piersią również nie jest przeciwwskazany.
Należy jednak pamiętać, że czystek jest wyłącznie suplementem stanowiącym uzupełnienie diety. W wypadku zmagania się z dolegliwościami zdrowotnymi, które są leczone przy użyciu środków farmakologicznych, trzeba skonsultować się z lekarzem, zanim zacznie się przyjmować czystek. Niektóre zioła mogą osłabiać albo wzmacniać działanie danego medykamentu. Czasami ich przyjmowanie może prowadzić nawet do niebezpiecznych w skutkach interakcji z lekami. Wskazane jest także kupowanie czystka ze sprawdzonych źródeł, czyli w sklepach zielarskich i aptekach.
Źródła:
- Ekiert K., Dochniak M.: Superfoods – idealne uzupełnienie diety czy zbędny dodatek?
