Jakie funkcje pełni żołądek?
Żołądek współtworzy układ pokarmowy. Od góry połączony jest z przełykiem poprzez tak zwany wpust, a z drugiej strony, przez odźwiernik, z dwunastnicą przechodzącą w jelito cienkie. Żołądek produkuje sok żołądkowy zawierający kwas solny który rozpoczyna trawienie białka oraz enzymy kontynuującen ten proces. Funkcją kwasu solnego jest również wyjaławianie spożytego pokarmu, ponieważ niskie pH zabija szkodliwe drobnoustroje zawarte w pożywieniu. Komórki okładzinowe żołądka wytwarza też ochronny śluz zabezpieczający ścianki narządu przez działaniem tego silnego kwasu.
Średnia wielkość żołądka u dorosłego człowieka to około 25-30 centymetrów długości oraz 12-15 szerokości. Pojemność żołądka wynosi od 1000 do 3000 mililitrów. Narząd ten jest elastyczny, co oznacza, że jego kształt zmienia się w zależności od ilości spożywanego pokarm i stopnia napełnienia.
Czym jest zapalenie żołądka?
Zapalenie żołądka to stan chorobowy będący zazwyczaj rezultatem uszkodzenia fragmentu wewnętrznej błony śluzowej tego narządu. Zapalenie żołądka obejmuje zbiór różnych dolegliwości występujących w obrębie tego organu. Do najważniejszych i najczęściej występujących należą:
- stan zapalny błony śluzowej żołądka o charakterze przewlekłym lub okresowym,
- nadżerkowe, krwotoczne zapalenie żołądka,
- wrzody żołądka,
- autoimmunologiczne zapalenie żołądka.
Co powoduje zapalenie żołądka?
Przyczyny zapalenia żołądka mogą być różne. Najczęściej wymienia się kilka grup czynników mogących do tego doprowadzić. Wśród nich znajdują się:
- czynniki infekcyjne – przede wszystkim zakażenie bakteriami Helicobacter pylori, które odpowiadają za większość przypadków zapalenia żołądka,
- czynniki toksyczne – oddziaływanie takich substancji jak: żółć, alkohol, trujące grzyby oraz wybrane substancje farmakologiczne m.in. kwas acetylosalicylowy i salicylany (m.in. występujące w stosowanej leczniczo korze wierzby), glikozydy nasercowe, antybiotyki, cytostatyki,
- czynniki autoimmunologiczne – gdy organizm wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko tkankom budującym żołądek,
- inne czynniki – przewlekły stres, promieniowanie rentgenowskie oraz oparzenia w wyniku spożycia niektórych kwasów.
Warto zaznaczyć, że w dziewięciu na dziesięć przypadków stany zapalne żołądka wywołane są przez działanie bakterii Helicobacter pylori. Jej obecność w organizmie zwiększa ryzyko wystąpienia stanów zapalnych, nadżerek, a także wrzodów trawiennych żołądka i dwunastnicy.
Jaki objawy wskazują na zapalenie żołądka?
Zapalenie żołądka to przypadłość, która może przebiegać zarówno bezobjawowo, jak manifestować się określonym objawami. W wielu przypadkach utrudnia to postawienie prawidłowej diagnozy, szczególnie na początku rozwoju choroby, gdy występujące symptomy mogą wskazywać na inne problemy związane z układem trawiennym.
Do najczęściej występujących objawów zapalenia żołądka zaliczają się:
- ból brzucha na czczo i ustępujący po spożyciu posiłku,
- ból brzucha nasilający się po spożyciu produktów ciężkostrawnych: pełnoziarnistych (wysoko błonnikowych), tłustych, smażonych,
- powiększenie obwodu brzucha – wzdęcia,
- biegunka,
- ból jelit,
- brak apetytu, a gdy stan jest przewlekły związane z tym obniżenie masy ciała,
- uczucie sytości po spożyciu małego posiłku,
- wymioty, nudności,
- zgaga, refluks,
- ogólne osłabienie organizmu,
- w stanach zaostrzonych przyspieszone tętno, niedokrwistość, podwyższona temperatura ciała.
Gdy zapalenie żołądka zostało wywołane substancją toksyczną (np. alkoholem, lekami przeciwbólowymi), mogą pojawić się objawy wynikające z działania konkretnego związku. Mogą pojawić się wymioty z krwią oraz smoliste stolce. W zależności od zdolności wydzielniczych stan zapalny żołądka może wywołać bezkwaśność, niedokwaśność, nadkwasowość żołądka lub też nie wywołać żadnych zmian we właściwościach soku żołądkowego.
Warto także podkreślić, że niektóre przypadki stanu zapalnego żołądka przebiegają bezobjawowo przez bardzo długi okres. Dotyczy to przeważnie zakażeń wywołanych Helicobacter pylori.
Diagnostyka zapalenia żołądka
Diagnostyka zapalenia żołądka i przyczyny tego stanu rozpoczyna się od wizyty u lekarza pierwszego kontaktu lub gastroenterologa. Lekarz przeprowadza wywiad zdrowotny z pacjentem, aby dowiedzieć się:
- jaki charakter ma ból i jak długo trwa,
- czy są inne dolegliwości jakie mu towarzyszą,
- w jakich okolicznościach pojawia się dyskomfort,
- jak wygląda dieta pacjenta, czy alkohol i papierosy często w niej goszczą,
- czy są stosowanie jakieś leki (jakie?),
- jak często pacjent narażony jest na stres i cz wtedy ból się nasila.