WHO ostrzega: składnik kosmetyków może być „prawdopodobnie rakotwórczy”. Znajdziesz go m.in. w produktach dla dzieci i antyperspirantach

Szokujący komunikat dotyczący talku, który potencjalnie może powodować raka, wydała Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) działająca przy WHO. Według IARC większość ludzi jest narażona na działanie talku.

Talk to naturalnie występujący minerał, który jest wydobywany w wielu częściach świata. Często jest używany do produkcji zasypki dla niemowląt, ale też innych kosmetyków, takich jak:

• antyperspiranty,

• cienie do powiek,

• maści,

• balsamy,

• samoopalacze.

Agencja stwierdziła, że istnieją liczne badania, które konsekwentnie wykazują wzrost częstości występowania raka jajnika u kobiet stosujących talk na genitaliach.

– Wyniki oceny zostały opublikowane w artykule podsumowującym w The Lancet Oncology i zostaną szczegółowo opisane w tomie 136 monografii IARC, które zostaną opublikowane w 2025 roku – czytamy na stronie internetowej IARC.

Kevin McConway, statystyk z brytyjskiego Open University, który nie brał udziału w badaniach, mówi, że ważne jest, aby zrozumieć, co tak naprawdę oznaczają te klasyfikacje IARC. Jak mówi, „najbardziej oczywista interpretacja jest w rzeczywistości myląca”.

– Kiedy IARC klasyfikuje substancję w tej serii publikacji, nie mówi nic konkretnie o tym, czy narażenie na daną substancję zwiększa ryzyko zachorowania na raka u ludzi przy określonej wielkości narażenia lub w określonych okolicznościach.  Zamiast tego mają na celu odpowiedzieć na pytanie, czy substancja może potencjalnie powodować raka w pewnych warunkach, których IARC nie określa – mówi dla Science Media Centre.

Naukowiec tłumaczy, że choć może wydawać się to dziwne, to rozważając potencjalnie szkodliwe substancje lub działania, badacze zaczynają swoją pracę od spojrzenia na zagrożenie, czyli potencjał, że dana substancja może zwiększyć ryzyko wystąpienia czegoś złego, a niekoniecznie rzeczywiste ryzyko dla osób narażonych w określony sposób.

– Niedawnym przykładem, który może wyjaśnić to rozróżnienie, choć w tamtym czasie spowodował wiele zamieszania, była ocena IARC dotycząca sztucznego słodzika aspartamu, pierwotnie opublikowana w zeszłym roku (2023).

McConway przypomina, że IARC stwierdziła, że aspartam jest „prawdopodobnie rakotwórczy dla ludzi”, co oznacza, że w pewnych określonych okolicznościach może stanowić zagrożenie. W rzeczywistości aspartam nie stwarza rzeczywistego ryzyka raka u ludzi, gdy jest spożywany w ilościach, które są faktycznie dodawane do żywności i napojów.

Nie można jednak wykluczyć, że talk w niektórych badaniach był zanieczyszczony azbestem, który może powodować raka.

– Nie można w pełni ustalić przyczynowej roli talku – wynika z ustaleń agencji, które zostały opublikowane w The Lancet Oncology.

Badania miały charakter obserwacyjny, przez co nie mogły udowodnić związku przyczynowego i „nie ma dowodów na to, że stosowanie talku powoduje zwiększone ryzyko zachorowania na raka”, o czym mówi McConway.

Co ciekawe, ostrzeżenie pojawiło się zaledwie kilka tygodni po tym, jak amerykański gigant farmaceutyczny i kosmetyczny Johnson & Johnson zgodził się zapłacić 700 milionów dolarów w celu uregulowania zarzutów, że wprowadzał klientów w błąd co do bezpieczeństwa swoich produktów na bazie talku. Firma nie przyznała się do popełnienia wykroczenia w swojej ugodzie, mimo że wycofała produkt z rynku północnoamerykańskiego w 2020 roku.

Badania opublikowane w 2020 r., w których wzięło udział 250 tys. kobiet w Stanach Zjednoczonych, nie wykazały statystycznego związku między stosowaniem talku na genitaliach a ryzykiem raka jajnika.

Źródła:

• Carcinogenicity of talc and acrylonitrile The Lancet Oncology

• IARC Monographs evaluate the carcinogenicity of talc and acrylonitrile: IARC Monographs Volume 136 International Agency for Research on Cancer

• expert reaction to IARC monographs evaluating the carcinogenicity of talc Science Media Centre