Tania dieta dla cukrzyka. Oto jadłospis budżetowy i proste przepisy kuchni polskiej. Leczenie cukrzycy dietą jest dostępne na każdą kieszeń

Na cukrzycę chorują już 3 miliony Polaków. Niezbędnym elementem terapii jest odpowiednia niskoglikemiczna dieta. Tymczasem zalecenia żywieniowe dla pacjentów, które są udostępniane przez instytucje publiczne, nie są propozycjami na każdą kieszeń. Uwagę na ten fakt zwraca Europejska Sieć Przeciwdziałania Ubóstwu (ang. European Anti-Poverty Network, EAPN).

Sprawdź: Produkty o niskim IG. Najlepsze dla cukrzyków i na odchudzanie

EAPN alarmuje, że jadłospisy dla cukrzyków wykluczają z leczenia dietą pacjentów żyjących w ubóstwie.

– W internecie znajdziemy sporo przepisów czy jadłospisów polecanych dla cukrzyków. Niestety, wiele z tych materiałów jest nierzetelnych, zawierają produkty stanowczo niewskazane dla cukrzyków. Z kolei materiały z zaufanych źródeł często wymagają produktów, które są nieosiągalne dla osób żyjących ubóstwie – mówi Wojciech Jaros, prezes zarządu Banku Żywności w Łodzi. – Z tego względu przygotowaliśmy przykładowy jadłospis, który nie wyklucza ubogich. Uważamy, że instytucje publiczne odpowiedzialne za profilaktykę zdrowia i leczenie cukrzycy i otyłości powinny uwzględniać sytuację socjalno-bytową polskiego społeczeństwa, czyli odbiorów ich działań.

Dane są przytłaczające: poniżej minimum socjalnego żyje co najmniej 15,4 miliona Polaków, a poniżej minimum egzystencji – aż 1,8 mln osób w kraju. To 4,7 proc. społeczeństwa, które żyje w ubóstwie, przy czym dane pochodzą z 2022 r. i nie uwzględniają aktualnej sytuacji gospodarczej.

– Osoby w ubóstwie funkcjonują w sytuacji ciągłego ograniczania wydatków i potrzeb. W takim wypadku ceny żywności mają bezpośredni wpływ na zdrowie i życie pacjentów, zmuszając do niemożliwych wyborów – tłumaczy dr hab. Ryszard Szarfenberg, przewodniczący EAPN Polska. – Cukrzyca jest jedną z chorób, w której uwidacznia się problem wykluczenia zdrowotnego z uwagi na ubóstwo. W szczególności, że inflacja dotyka żywności znacznie bardziej niż innych dóbr.

Sprawdź: Jesz czerwone mięso? Zagrożenie cukrzycą dramatycznie rośnie

Dieta w cukrzycy oparta na zwyczajowych polskich produktach to propozycja dla pacjentów od Federacji Banków Żywności, które zajmują się ratowaniem jedzenia przed zmarnowaniem, by przekazywać je najbardziej potrzebującym.

Zobacz: Dosalanie potraw znacznie zwiększa ryzyko cukrzycy

Jadłospis diety dla cukrzyka opracowała mgr Anna Zielińska z Poradni Dietetycznej Annmed. Dostarcza 1700 kcal dziennie. Poniżej przykładowe menu na trzy dni wraz z przepisami na uwzględnione potrawy.

Dzień 1.
Śniadanie:

• 350 g mleka 2. proc. tł.,
• 35 g płatków owsianych,
• 10 g suszonych śliwek.

Drugie śniadanie:

• 70 g parówek z kurczaka,
• 50 g chleba graham,
• 80 g ogórka kiszonego,
• 18 g keczupu.

Przekąska:

• 200 g jabłka,
• 30 g czekolady deserowej.

Obiad:

• 420 g risotta drobiowego.

Kolacja:

• 40 g chleba graham,
• 25 g naturalnego serka śmietankowego ok. 20 proc. tł. do posmarowania,
• 35 g wędzonej makreli,
• 7 g sałaty.

Dzień 2.
Śniadanie:

• 50 g chleba graham,
• 175 g makreli w sosie pomidorowym,
• 5 g sałaty,
• 50 g ogórka konserwowego.

Drugie śniadanie:

• 220 g brokułu z serem, jajkiem i słonecznikiem oraz 40 g sosu jogurtowego.

Przekąska:

• 350 g naturalnego jogurtu skyr (typu islandzkiego),
• 115 g banana,
• 35 g płatków owsianych.

Obiad:

• 250 g zupy pomidorowej z makaronem.

Kolacja:

• 180 g brokułu z serem, jajkiem i słonecznikiem oraz 40 g sosu jogurtowego.

Dzień 3.
Śniadanie:

• 55 g bułki grahamki,
• 200 g twarożki wiejskiego ze szczypiorkiem,
• 10 g sałaty.

Drugie śniadanie:

• 75 g chleba graham,
• 100 g makreli w sosie pomidorowym,
• 100 g ogórka kiszonego.

Przekąska:

• Placki z cukinii (295 g) ze 180 g jogurtu naturalnego 2-3 proc. tł.

Obiad:

• 490 g krupniku z kaszy jęczmiennej.

Kolacja:

• 25 g chleba graham,
• pasta z 25 g wędzonej makreli z 30 g jajka na twardo, 13 g sera żółtego, 2,5 g majonezu i szczypiorku,
• 5 g sałaty.

W jadłospisie cukrzycowym uwzględniono proste potrawy, które należy przygotować według podanych receptur. W celu przestrzegania diety (również innych autorów) niezbędna jest waga kuchenna.

Risotto drobiowe
Składniki na 420 g dania:

• 55 g białego ryżu,
• 200 g mięsa z piersi kurczaka bez skóry,
• 7,5 g oleju rzepakowego,
• 1,9 g soli,
• 1,9 g przyprawy jarzynka bez soli,
• 150 g osączonego groszku konserwowego,
• posiekany koperek.

Przygotowanie:

1. Ugotuj ryż w osolonej wodzie, przelej zimną wodą i osącz.
2. Podsmaż kostki mięsa na oleju, dodaj sól i bulion z wody z jarzynką, wymieszaj i gotuj kilka minut.
3. Dodaj ryż i groszek, gotuj kilka minut na niewielkim płomieniu.
4. Podawaj z koperkiem.

Brokuły z serem, jajkiem i słonecznikiem
Składniki na 220 g dania:

• 7,5 g pestek słonecznika,
• 125 g różyczek brokułu,
• 35 g żółtego sera,
• 50 g jajka na twardo (sztuka),
• 25 g jogurtu naturalnego 2-3 proc. tł.,
• szczypta cukru,
• posiekany koperek,
• szczypta soli.

Przygotowanie:

1. Podpraż pestki na patelni, a zdrowiej: w piekarniku w temp. ok. 100 stopni,
2. Ugotuj jajko na twardo.
3. Ugotuj brokuła.
4. Posyp brokuł serem i jajkiem na twardo, polej sosem z jogurtu wymieszanego z pozostałymi składnikami.

Sos jogurtowy
Składniki na 40 g sosu:

• 25 g jogurtu naturalnego 2-3 proc. tł.,
• 10 g soku z cytryny,
• szczypta soli i cukru,
• posiekany koperek.

Przygotowanie:

1. Wymieszaj składniki sosu.

Zupa pomidorowa z makaronem
Składniki na 250 g dania:

• 60 g mięsa z ud kurczaka bez skóry,
• 100 g włoszczyzny (marchew, pietruszka, seler, por, cebula),
• ziele angielskie,
• liść laurowy,
• łyżeczka mielonego czarnego pieprzu,
• 40 g makaronu żytniego świderki,
• 15 g przecieru pomidorowego,
• 25 g jogurtu naturalnego 2-3 proc. tł.,
• 2,2 g soli,
• posiekana natka pietruszki.

Przygotowanie:

1. Zagotuj kurczaka w wodzie, dodaj warzywa, liść laurowy, ziele angielskie i pieprz; gotuj, aż mięso będzie miękkie.
2. W tym czasie ugotuj makaron na półtwardo (al dente)
3. Wyjmij mięso i dodaj przecier, gotuj kilka minut.
4. Zabiel zupę jogurtem wymieszanym z solą, dodaj makaron i natkę.

Placki z cukinii
Składniki na 295 g dania:

• 215 g cukinii,
• 18 g cebuli,
• 2 g oleju rzepakowego,
• 13 g jajek (1/4 szt.),
• 40 g mąki pszennej typ 550,
• po szczypcie soli i mielonego pieprzu,
• 180 g jogurtu naturalnego 2-3 proc. tł.

Przygotowanie:

1. Zetrzyj grubo cukinię i pokrój cebulę w kostkę.
2. Wymieszaj warzywa, dodaj jajko, mąkę, sól i pieprz.
3. Uformuj 8 plasków i usmaż je na patelni nieprzywierającej na oleju, a zdrowiej: upiecz w piekarniku na natłuszczonym pergaminie.
4. Zjedz z jogurtem.

Krupnik z kaszy jęczmiennej
Składniki na 490 g dania:

• 300 g włoszczyzny (marchew, pietruszka, seler, por, cebula),
• 100 g skrzydła kurczaka,
• 20 g kaszy jęczmiennej,
• 70 g ziemniaków,
• 2,2 g soli,
• łyżeczka mielonego czarnego pieprzu,
• posiekany koperek.

Przygotowanie:

1. Zetrzyj włoszczyznę na grubej tarce i ugotuj z mięsem.
2. Gdy mięso będzie miękkie, dodaj kaszę i kostki ziemniaków, sól i pieprz.
3. Gotuj, aż kasza i ziemniaki będą miękkie.
4. Podawaj z koperkiem.

Źródło: Bank Żywności w Łodzi – jadłospis dla cukrzyków