9 faktów o prezerwatywach, które musisz znać. Z tą wiedzą możesz ich bezpiecznie i skutecznie używać

Według ustaleń badaczy, od czasów starożytnych ludzie używali naturalnych prezerwatyw zewnętrznych – wykonanych skóry, lnu czy olejowanego papieru jedwabnego, w celu zapobiegania niechcianym ciążom i chorobom. Pierwsze malowidła naskalne, na których uwiecznione zostało użycie prezerwatyw, pochodzą z 200 r. n. e.

W XVI wieku lekarze zaczęli sugerować, aby pacjenci używali prezerwatyw w celu zapobiegania chorobom, w tym czasie prawdopodobnie zaczęto je wytwarzać także ze zwierzęcych jelit (owiec, cieląt lub kóz).

Naukowcy nie są zgodni co to etymologii angielskiego określenia prezerwatywy – „condom”. Jedni dopatrują się jej w nazwie francuskiej miejscowości Condom, w której rolnicy zaczęli używać wnętrzności owczych, jako zewnętrznych prezerwatyw. Inni, że pochodzi od nazwiska dr. Condoma, który przekazał królowi Karolowi II naoliwione jelita owcze do używania jako prezerwatywy. A jeszcze inni, sądzą, że nazwa po prostu pochodzi od łacińskiego słowa condus, które oznacza... naczynie.

Przełom w produkcji prezerwatyw nastąpił w połowie XIX w., kiedy pojawiły się prezerwatywy wykonane ze sztucznego tworzywa. Można było używać ich wielokrotnie (po wypraniu), do czasu aż się rozpadły. Jednak prawdziwą rewolucją było wyprodukowanie pierwszej jednorazowej prezerwatywy lateksowej w 1912 r. Przez kolejne lata była ona ulepszana. Budziła skrajne emocje, aby w latach 80. zostać docenioną w walce z epidemią wirusa HIV.

Przed jakimi chorobami chronią prezerwatywy? Czy trzeba ich używać podczas seksu oralnego?

Na rynku znaleźć można prezerwatywy zewnętrzne wykonane z różnych tworzyw, zarówno syntetycznych, jak i naturalnych. Najpopularniejsze produkowane są z lateksu, mniej znane z poliizoprenu (syntetycznego odpowiednika lateksu, niezawierającego alergizujących białek), politurenu oraz syntetycznej żywicy AT-10. W sprzedaży są także prezerwatywy wykonane ze skóry jagnięcej, nie stanowią one jednak skutecznej ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Zewnętrzne prezerwatywy wykonane z lateksu lub tworzyw syntetycznych zapobiegają ciąży oraz chronią przed chorobami wirusowymi, takimi jak:

• wirus HIV,
• wirusowe zapaleniem wątroby typu C,
• wirus opryszczki,
• kiła,
• chlamydia,
• wirus brodawczaka ludzkiego (HPV),
• rzeżączka.

Przy regularnym i prawidłowym stosowaniu, prezerwatywy lateksowe zapobiegają 80 do 95 proc. transmisji wirusa HIV, która miałaby miejsce bez prezerwatyw. W celu uniknięcia zarażenia się m.in. wirusem opryszczki, prezerwatywy powinny być również używane podczas seksu oralnego. Także stosunek analny zawsze powinien odbywać z użyciem prezerwatywy.

O skuteczności prezerwatywy decyduje przede wszystkim jej prawidłowe użytkowanie. Brytyjski National Health Service (NHS) podaje następującą instrukcję właściwego zakładania i zdejmowania prezerwatywy:

• Wyjmij prezerwatywę z opakowania, uważając, aby nie rozerwać jej biżuterią lub paznokciami. Nie otwieraj opakowania zębami.
• Umieść prezerwatywę na czubku penisa znajdującego się we wzwodzie.
• Jeśli na końcu prezerwatywy znajduje się zbiorniczek, użyj kciuka i palca wskazującego, aby wycisnąć z niego powietrze.
• Delikatnie rozwiń prezerwatywę w kierunku podstawy penisa.
• Jeśli prezerwatywa się nie rozwija, być może trzymasz ją w niewłaściwy sposób. Jeśli tak się stanie, mogło dojść do jej kontaktu z nasieniem, więc wyrzuć ją i spróbuj założyć z nową.
• Po zakończeniu stosunku wyjmij penisa, gdy jest jeszcze w stanie erekcji – przytrzymaj prezerwatywę u jego podstawy.
• Usuń prezerwatywę z penisa, uważając, aby nie rozlać nasienia.
• Wyrzuć prezerwatywę do kosza (nie do toalety).
• Upewnij się, że penis nie dotyka ponownie okolicy narządów płciowych partnerki.
• Jeśli znowu uprawiasz seks, użyj nowej prezerwatywy.

Przez wieki wokół prezerwatyw narosło wiele mitów. Część z nich może prowadzić do sytuacji niebezpiecznych dla naszego zdrowia oraz wpłynąć na prawidłowe działanie prezerwatyw. Odpowiadamy na często zadawane pytania i rozwiewamy wątpliwości:

1. Czy prezerwatywy są skuteczne? Przy prawidłowym użytkowaniu prezerwatywy są skuteczne w 98 proc., co oznacza, że 2 na 100 osób zajdzie w ciążę używając jedynie prezerwatyw jako środka antykoncepcyjnego.
2. Jak może dojść do pęknięcia lub zsunięcia prezerwatywy? Prawidło założona i używana prezerwatywa pęka lub zsuwa się całkowicie bardzo rzadko, ale może do tego dojść w momencie, gdy zostanie naruszona paznokciem, biżuterią lub zębami. Do jej uszkodzenia mogą także doprowadzić lubrykanty na bazie olejów oraz niektóre leki np. część globulek dopochwowych.
3. Czy prezerwatywę można nosić w portfelu? Prezerwatywy powinno się przechowywać w miejscach, które nie są ani zbyt gorące, ani zbyt zimne, z dala od ostrych lub szorstkich powierzchni, które mogłyby je rozerwać lub zniszczyć. Portfel oraz kieszeń nie są więc dobrymi miejscami do ich przechowywania.
4. Czy można używać środków nawilżających razem z prezerwatywą? Produkty na bazie olejów np. krem nawilżający, balsam czy wazelina, mogą uszkadzać prezerwatywy lateksowe i poliizoprenowe, ale można je bezpiecznie stosować z prezerwatywami poliuretanowymi. Lubrykanty na bazie wody są bezpieczne w użyciu ze wszystkimi rodzajami prezerwatyw.
5. Czy prezerwatywa ma datę ważności? Prezerwatywy mają datę przydatności do użytku i nie powinny być używane po jej minięciu.
6. Czy prezerwatywy mają rozmiar? Standardowe prezerwatywy mają przekrój 53 a 56 mm i powinny być odpowiednie dla większości mężczyzn. Dla części mogą jednak być zbyt obcisłe bądź za luźne, co może prowadzić do ich pęknięcia lub zsunięcia. Dlatego rozmiar prezerwatywy powinien być dobrany indywidualnie do wielkości penisa.
7. Czy prezerwatywy mogą uczulać? U niektórych osób może dojść do łagodnej reakcji alergicznej w obrębie narządów płciowych po kontakcie z prezerwatywą lateksową. Objawami są: swędzenie, zaczerwienienie, wysypka i/lub obrzęk narządów płciowych, pachwiny czy ud podczas lub po użyciu prezerwatywy. Ciężkie reakcje alergiczne przejawiają się przez pokrzywkę lub wysypkę na dużej części ciała, zawroty głowy, trudności w oddychaniu lub utratę przytomności.
8. Prezerwatywa z wypustkami lub kolcami wpływa na jakość stosunku. Prawda czy fałsz? Producenci oferują prezerwatywy z różnymi wypukłościami – mogą to być prążki, wypustki czy kolce. W zależności od ich wielkości i umiejscowienia mają zwiększać intensywność doznań w czasie stosunku w wybranych pozycjach. Ich skuteczność to kwestia indywidualnych preferencji i odczuć.
9. Czy dwie prezerwatywy są lepsze niż jedna? Choć mogłoby się wydawać, że dwie prezerwatywy będą bardziej skuteczne niż jedna, to nie jest to prawda. Podczas stosunku dochodzi do tarcia, które osłabia strukturę prezerwatywy i może prowadzić do jej pęknięcia.

Źródła:

• A Brief History of the Condom Very Well Health
• Condoms - Your contraception guide National Health Service (NHS)
• Myths and facts about external condoms IPPF