Chlamydie są wewnątrzkomórkowymi drobnoustrojami chorobogennymi, które mają cechy bakterii i wirusów. Wywołują one wiele chorób zarówno u ludzi, jak i u zwierząt. Każdy ze szczepów tych drobnoustrojów odpowiada za inną grupę chorób. Niektóre z nich nie są groźne dla człowieka.
Chlamydia pneumoiniae - czym są i co powodują?
Chlamydia pneumoiniae to drobnoustroje, które odpowiadają za ok. 10% zapaleń płuc i 5% zapaleń oskrzeli u dzieci i osób dorosłych. Okres wylęgania się zakażenia chlamydią trwa ok. 21 dni, a choroby nim wywołane przypominają infekcje grypopodobne. Chlamydia pneumoiniae stanowi stosunkowo częstą przyczynę chorób górnych i dolnych dróg oddechowych. Przy czym choroby wywoływane tym drobnoustrojem rozpoczynają się stosunkowo łagodnie. W pierwszej fazie rozwoju nie są one możliwe do wykrycia. Pierwsze objawy zakażenia pojawiają się dopiero po kilku dniach. Charakterystyczne objawy chorób wywoływanych przez chlamydię pneumoiniae to: ból gardła, chrypka i kaszel, który może utrzymywać się nawet przez kilka tygodni. Wraz z rozwojem choroby pojawia się podwyższona temperatura ciała. Charakterystycznym objawem zakażenia układu oddechowego przez chlamydia pneumoiniae jest sedymentacja czerwonych krwinek (odczyn odpadania).
Chlamydia pneumoiniae mogą wywoływać:
- Zapalenia oskrzeli i płuc.
- Zapalenia zatok i ucha.
- Astmę.
- Raka płuc.
- Obturacyjną chorobę płuc.
- Sarkoidozę.
- Zawał serca.
- Miażdżycę.
- Tętniak aorty.
- Zapalenie mięśnia sercowego.
- Stwardnienie rozsiane.
- Chorobę Alzheimera.
- Odczynowe zapalenie stawów.
- Ziarniaka grzybiastego.
Dowiedz się również:
- Tak rozpoznasz zawał serca. Gdy pojawią się te objawy, nie zwlekaj, tylko działaj!
- Nie żyje Tomasz Komenda. Przegrał walkę z jednym z najgroźniejszych nowotworów
- Ból głowy w tych miejscach to objaw choroby! Lecz ją, zanim będą powikłania
- Domowe sposoby na zapalenie oskrzeli. Jak zwalczać objawy choroby?
Chlamydia pneumoniae może rozwijać się nie tylko w obrębie układu oddechowego, ale również w obrębie układu krążenia. Jak wykazały badania istnieje silna zależność pomiędzy chorobami wieńcowymi a zakażeniem tym drobnoustrojem. Ponadto chlamydia pneumoniae zaburza regulację metabolizmu cholesterolu LDL. Leczenie zakażeń chlamydią pneumoniae jest stosunkowo trudne, ze względu na to, że drobnoustroje te są odporne na antybiotyki. Wynika to z ich budowy, a dokładniej z braku peptydoglikanów w ścianie komórkowej. Z tego powodu do leczenia zakażeń chlamydia pneumoniae stosuje się makrolity, teracyliny i fluorochinolony. Leczenie infekcji wywołanych tym drobnoustrojem zwykle trwa 2-3 tygodnie, natomiast w przypadku ostrych zakażeń – 4-6 tygodni.
Chlamydia trachomatis
Chlamydia trachomasis to wewnątrzkomórkowe drobnoustroje, które przenoszone są zwykle drogą płciową. Przypuszcza się, że średnio zakażeniu przez kontakty seksualne ulega 100 milinów osób rocznie przy czym większość z nich nie jest nawet tego świadoma, ponieważ infekcja przebiega całkowicie bezobjawowo. Wzrost zakażeń chlamydią trachomasis odnotowywany jest od lat 90. XX wieku w tym głównie w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii i krajach skandynawskich. Do zakażenia tym drobnoustrojem zwykle dochodzi podczas stosunków seksualnych – pochwowych, analnych lub oralnych. Niekiedy do nabycia chlamydii trachomasis może dojść podczas porodu lub infekcji szyjki macicy.
Chlamydie trachomatis zwykle prowadzą do zakażeń dróg moczowo-płciowych, które u większości kobiet przebiegają całkowicie bezobjawowo. Jednakże niekiedy może towarzyszyć im:
- Zapalenie kanału szyjki macicy ze śluzowo-ropną wydzieliną.
- Krwawienie kontaktowe.
- Tkliwość szyjki macicy.
- Obrzęk w obrębie szyjki macicy.
- Ubytki w błonie śluzowej kanału szyjki macicy.
- Zapalenie cewki moczowej.
- Ból przy oddawaniu moczu.
- Żółto-brunatne upławy z pochwy o nieprzyjemnym zapachu.
- Krwawienie po stosunku seksualnym.
- Bóle podbrzusza.
Bagatelizowanie tych objawów może prowadzić do:
- Zapalenia jamy macicy.
- Zapalenia jajowodów.
- Zapalenia tkanki okołomacicznej.
- Ropnia jajnika.
- Zapalenie otrzewnej miednicy mniejszej.
- Niepłodności jajowodowej.
- Ciąży pozamacicznej.
- Odczynowego zapalenia stawów.
Zakażenie chlamydie trachomatis zazwyczaj przebiega całkowicie bezobjawowo, w rzadkich przypadkach może wystąpić:
- Zapalenie cewki moczowej.
- Ból przy oddawaniu moczu.
- Wyciek z cewki moczowej.
- Zapalenie najądrzy.
- Ból jąder.
Lekiem pierwszego rzutu przy leczeniu niepowikłanych zakażeń chlamydią trachomatis w obrębie dróg moczowo-płciowych jest doksycyklina (100 g, doustnie, dwa razy dziennie przez 7 dni). Lek ten jest przeciwwskazany w ciąży. Z kolei lekami drugiego rzutu są: erytromycyna (500 mg, doustnie, dwa razy dziennie przez 7 dni), lewofloksacyna (500 mg, doustnie, raz dziennie przez 7 dni), ofloksacyna (200 mg, doustnie, dwa razy dziennie przez 7 dni, przeciwwskazana w ciąży).
Chlamydia psittaci
Chlamydia psittaci to typ drobnoustroju, który powoduję ornitozę, nazywaną również papuzicą. Jest to choroba odzwierzęca, na którą stosunkowo często zapadają hodowcy gołębi. Nosicielami drobnoustrojów są ptaki domowe, które przechodzą przez zakażenie całkowicie bezobjawowo. Chlamydią psittacimożna się zarazić przez bezpośredni kontakt z ptakami i ich kałem. Co ciekawe, do transmisji drobnoustroju może przejść drogą kropelkową w wyniku unoszenia się cząsteczek zakażonego kału w kurzu. Okres wylęgania się papuzicy u człowieka trwa 7-14 dni. Może mieć ona różnorodny przebieg – od bardzo łagodnego, przez umiarkowany, aż po ciężki.
Ornitoza charakteryzuje się nagłym i ostrym przebiegiem, w trakcie którego można zaobserwować takie objawy jak:
- Wysoką temperaturą ciała z towarzyszącymi dreszczami.
- Bólami głowy.
- Krwawieniem z nosa.
- Złym samopoczuciem.
- Plamistą wysypką.
- Powiększeniem śledziony.
- Bólami w klatce piersiowej.
- Światłowstrętem.
- Zaczerwienieniem spojówek.
- Bradykardią (zbyt wolnym biciem serca).
O czym świadczy gorączka i czy zawsze należy ją zbijać?
Dodatkowo w przypadku bardzo ciężkiego przebiegu sepsy może pojawić się: światłowstręt i sepsa. Diagnozowanie papuzicy polega na wywiadzie lekarskim z pacjentem, na którym należy poinformować lekarza o kontakcie z ptakami dokowymi. Przy podejrzeniu zakażenia chlamydią psittaci wykonuje się również RTG klatki piersiowej i tomografię komputerową. Leczenie ornitozy polega na antybiotykoterapii – zazwyczaj stosuje się tatracyklinę.
Źródła:
- Górska E.B., Galoch E., Jankiewicz U., Chlamydophila pneumoniae jako przyczyna chorób układu oddechowego. Medycyna Rodzinna 2013; 3: 99-105.
- Lanjouw E., Ouburg S., Vries H.J., Europejskie zalecenia dotyczące postępowania diagnostycznego i leczniczego w zakażeniach Chlamydia trachomatis. Przegląd Dermatologiczny 2017; 104.