Smutno ci po powrocie z wakacji? To może być depresja pourlopowa. Zobacz, jak sobie z nią poradzić

Depresja pourlopowa to stan przygnębienia, jaki możesz odczuwać po powrocie z wakacji lub ferii zimowych. Niezależnie, czy był to weekendowy wypad, dwutygodniowy urlop czy wielomiesięczna podróż – powakacyjna chandra może dotknąć każdego.

Depresja pourlopowa może się zacząć jeszcze przed końcem dni wolnych. Ostatnie chwile przed powrotem do codziennej rutyny mogą napawać cię melancholią. Zazwyczaj przechodzi ona po kilku dniach do dwóch tygodni, jednak czasami depresja po podróży może poważnie wpłynąć na samopoczucie psychiczne i trwać nawet kilka tygodni lub miesięcy.

Objawy depresji pourlopowej mogą zakłócać twoje codzienne życie, w tym relacje osobiste i wpływać na wyniki w pracy lub na studiach czy w szkole.

Objawy depresji pourlopowej obejmują:

• zwiększoną drażliwość,
• niepokój,
• uczucie nostalgii,
• trudności ze snem,
• ogólne poczucie dyskomfortu lub niepokoju.

Jeżeli objawy te się pogłębiają, odczuwasz je niemal codziennie, trwają ponad dwa tygodnie lub dłużej i utrudniają normalne funkcjonowanie, może to wskazywać na depresję. Warto zgłosić się wtedy po pomoc do specjalisty.

Przyczyny depresji pourlopowej mogą być różne. Choć wakacje i dłuższy odpoczynek kojarzą nam się głównie z przyjemnością, poprawą nastroju, mniejszym stresem i większym zadowoleniem z życia, to te korzystne efekty mogą szybko minąć i już po tygodniu normalnego funkcjonowania możesz odczuwać spadek nastroju.

Często po powrocie do domu możesz odczuwać presję natychmiastowego powrotu do pracy i codziennej rutyny, co dla wielu osób jest powodem zwiększenia poziomu stresu. Stresująca praca może sprawić, że twój wypoczynek nie będzie tak regenerujący, jak być powinien, a stres może się przenieść także na czas przed i po urlopie, zmniejszając pozytywne efekty wakacji. Większe korzyści z wakacji odczuwają osoby, które mają mniej stresujące środowisko pracy.

Wakacje to też czas, który wyrywa cię z rutyny, którą masz przez większość roku. Po urlopie możesz potrzebować czasu na powrót do swojego codziennego życia.

Pamiętaj, że wakacje to nie tylko same pozytywy. Mogą pojawić się też niechciane skutki uboczne – oparzenia słoneczne, ukąszenia owadów, infekcje, przejadanie się i nadmierne spożycie alkoholu. To także nie pozostaje bez wpływu na twoje samopoczucie.

Nostalgia i melancholia za zakończonym urlopem zazwyczaj mija samoistnie, ale możesz sobie pomóc w przejściu przez ten stan. Pielęgnowanie miłych wspomnień, spotkania z przyjaciółmi i rodziną, wypróbowanie przepisu przywiezionego z podróży – to tylko kilka propozycji, jak możesz sobie umilić czas po powrocie do normalności.

Sposoby na radzenie sobie z pourlopową depresją:

• Zrób album ze zdjęciami lub dziennik podróży – wywołanie zdjęć lub spisanie wspomnień w formie dziennika może pomóc poradzić sobie z negatywnymi emocjami po wakacjach. Jak wykazało badanie z 2020 roku, tworzenie albumów w celu utrwalenia wspomnień, zapewnia komfort psychiczny. Również przechowywanie pamiątek z wakacji lub podarowanie komuś takiej pamiątki (np. popularne magnesy) może ci pozwolić dzielić się doświadczeniami i przeżyciami z wakacji. Może to być również powód i wzmocnienie zamiaru ponownego odwiedzenia tego miejsca.
• Spotkaj się z przyjaciółmi i rodziną – wakacje to ważny moment w roku. Zasłużony odpoczynek szybko się jednak kończy, dlatego po powrocie dobrze jest połączyć się z ważnymi dla ciebie osobami. Spotkanie w gronie przyjaciół lub rodziny może mieć terapeutyczne działanie. Podczas spotkania możesz podzielić się swoimi wrażeniami z podróży i przygotować potrawę, której zasmakowałeś w czasie wyjazdu.
• Zrób detoks – podczas wakacji często sobie pobłażamy – więcej jesz, próbujesz nowych smaków, dajesz się skusić na desery, pijesz więcej alkoholu. Powakacyjny detoks dobrze ci zrobi i sprawi, że poczujesz się lepiej – i fizycznie, i psychicznie.
• Posprzątaj, uporządkuj lub odgrać swoją przestrzeń – w pierwszym momencie może to brzmieć nie najlepiej, jednak uporządkowana przestrzeń, w którym na co dzień przebywasz, pozytywnie wpłynie na twój nastrój. Takie niewielkie zmiany mogą poprawić twoje samopoczucie. Nie skupiaj się na całości, bo to może cię jeszcze bardziej przytłoczyć, a skup się raczej na jednym zadaniu i dodaj kolejne krok po kroku, w miarę sił i możliwości.
• Dodaj nowy element do swojej codziennej rutyny – być może w czasie urlopu wyjątkowo spodobał ci się jakiś lokalny element, który chcesz przenieść do swojej codzienności. Może to być nauka języka, tańca, pielęgnowanie roślin, sposób gotowania albo parzenia kawy czy herbaty. Takie małe rzeczy sprawiają, że odbyta podróż wciąż będzie obok ciebie.
• Napisz recenzje miejsc, które odwiedziłeś – pisanie recenzji pomoże innym podróżującym osobom. Dodawanie wskazówek, poleceń i przestróg może poprawić doświadczenie szukających takich podpowiedzi. To także sposób na utrwalenie wspomnień.
• Wyjdź na zewnątrz – jak wykazały badania, większość ludzi spędza ponad 90 proc. swojego życia wewnątrz budynków. Przebywanie na zewnątrz, w otoczeniu przyrody, wpływa na poprawę nastroju, zdrowia fizycznego i snu, a także obniża poziom stresu. Regularne krótkie spacery na łonie natury mogą mieć podobny uspokajający i regenerujący efekt jak wakacje.
• Zaproś naturę do swojego życia – wrażenia zmysłowe mają korzystny wpływ na twoje zdrowie. Jak dowiedli naukowcy, ludzie, którzy widzą, słyszą, wąchają lub smakują elementy przyrody, doświadczają korzyści terapeutycznych. Może to być otwarcie okna z widokiem na zieleń, słuchanie śpiewu ptaków, zapach skoszonej trawy, uprawianie małego ogródka (nawet na kuchennym parapecie), przyniesienie bukietu kwiatów czy używanie olejków eterycznych – to wszystko może sprawić, że nasz nastrój się poprawi.
• Ćwicz wdzięczność i uważność – docenianie tego, co masz i doświadczasz, refleksja nad tym podobnie jak wakacje mogą wzbudzać w tobie pozytywne emocje i myśli. Nawyki wdzięczności i uważności mogą ci w tym pomóc, a praktykowanie ich zmniejsza depresję i stres oraz kultywuje dobre samopoczucie – jak wykazały badania. Mogą to być ćwiczenia oddechowe, spacerowanie ze zwracaniem uwagi na otoczenie, powolne jedzenie.
• Bądź turystą we własnym mieście – koniec urlopu nie znaczy, że twoja podróż się kończy! Często sprawdza się powiedzenie, że cudze chwalimy, a swego nie znamy. Zrób więc coś, co pomoże ci odkryć twoją miejscowość i okolicę na nowo. Załóż okulary turysty i odwiedź mniej i bardziej oczywiste miejsca – muzea, punkty widokowe, inne restauracje i knajpki. Dobrym pomysłem jest też przeczytanie artykułów i przewodników o swojej małej ojczyźnie – na pewno jest coś, co może cię zaskoczyć.

Źródła:

• A Review of the Benefits of Nature Experiences: More Than Meets the Eye International Journal of Environmental Research and Public Health
• Levels of Nature and Stress Response Behavioral Sciences
• Vacation’s lingering benefits, but only for those with low stress jobs Psychology & Health
• Mindfulness for Your Health News in Health