KAWA - jaki ma skład? Ile kaw dziennie nie szkodzi zdrowiu? Sprawdź ciekawostki dotyczące kawy

Kawa to jeden spośród naturalnym produktów spożywczych, który zawiera najwięcej związków aromatycznych. Być może dzięki temu jest znana i kochana na całym świecie.

W jej skład chemiczny kawy wchodzą m.in.:

• Kofeina – jest naturalnym alkaloidem o działaniu pobudzającym. Każda odmiana kawy ma inną jej ilość, np. w arabice kofeina to ok. 0,7 – 1,6%, a w robuście poziom ten waha się od 1,7 do 4 %, choć najczęściej sprzedawana w sklepach jest robusta, której poziom kofeiny zbliżony jest do 2,8%.
• Woda – ziarna kawy przed obróbką termiczną powinny mieć ok. 10-13% wody w swoim składzie. Jeśli jest jej więcej może to oznaczać, że nie są one najlepszej jakości i przełoży to się negatywnie na smak parzonego z nich płynu. Po wypalaniu w ziarnach kawy woda nie powinna przekraczać 1%.
• Kwasy fenolowe – to związki o działaniu wielokierunkowym i właściwościach przeciwutleniających. Wolne rodniki w naszym organizmie wykazujące działania utleniające, mogą prowadzić do różnych chorób. Natomiast kwasy fenolowe zwalczają je. W arabice stanowią one ok. 6%, a w robuście ok. 10%. Niestety w procesie wypalania ziaren następuje znaczna ich redukcja.
• Kwasy organiczne – za specyficzny kwaśny posmak kawy palonej odpowiadają: kwas mrówkowy, kwas octowy, kwas mlekowy i kwas glikolowy, które powstają w procesie wypalania.
• Związki mineralne – stanowią one ok. 4% składu ziarna kawy. Do najczęściej występujących należą: wapń, fosfor oraz magnez. Dodatkowo w ziarnie kawy można też odnaleźć nieliczne ilości żelaza, sodu, cynku, miedzi, kobaltu, niklu, manganu, chromu, fluoru i jodu.
• Witaminy – do witamin najczęściej występujących w zielonych owocach kawy, jak i w jej ziarnach po wypaleniu należą witaminy z grupy B: B2, B3, B5 i B6 oraz kwas foliowy i witamina E.
• Białka – kawa przed wypaleniem powinna zawierać ich ok. 13%. Podczas kontaktu z wysokimi temperaturami białka te rozkładają się niemalże w całości, tworząc reakcje z innymi komponentami. W efekcie nadają kawie wyjątkowe nuty zapachowo-smakowe.
• Węglowodany – zielone ziarna mają ich ok. 40%. Dominuje w nich sacharoza. Jednak podczas palenia, podobnie jak w sytuacji białek następuje znaczne zmniejszenie tej ilości.
• Kwasy tłuszczowe i olejki eteryczne – kwasy tłuszczowe w kawie to ok. 7–17%, arabika zazwyczaj ma ich dużo więcej niż robusta (o ok. 5%). Indywidualnie możemy zmniejszyć poziom kwasów tłuszczowych w kawie, np. poprzez grubsze mielenie ziaren, filtrowanie ich lub parzenie kawy w niższej temperaturze (ok. 80 stopni Celsjusza). Zabiegi te sprawią, że mniejszą ich ilość spożyjemy, ponieważ będą w fusach, mniej w naparze.

• Mikro-lot – są to owoce (i znajdujące się w nich ziarna) zebrane z plantacji, które wyróżniają się wysoką jakością. Zazwyczaj stanowią ok. 1/10 całości zbioru. Na ich dobrą jakość ma wpływ jeden konkretny czynnik (nasłonecznienie, cień, uprawy znajdujące się nieopodal). Na każdej uprawie i przy różnych gatunkach kaw czynnik ten bywa inny.
• Strictly High Grown lub Strictly Hard Bean – określenia te odnoszą się do kaw rosnących powyżej 1500 m n.p.m. i w języku polskim oznaczają kolejno: wyłącznie wysoko rosnące oraz wyłącznie twarde ziarna. Tym mianem określane są ziarna bardzo dobrej jakości kaw. Charakteryzują się rozbudowanymi nutami smakowymi.
• Numer sita 19 – to kryterium oceny owoców kawy. Sita (ponumerowane kolejno od 8 do 20) służą do przesiewu owoców i sprawdzania ich średnicy. Im większy jest numer sita tym większe owoce na nim pozostają, a co za tym idzie oznacza to, że są lepsze i droższe.
• Türk kahvesi – to nic innego jak kawa po turecku. Dzięki specyficznemu przygotowaniu ma bardzo wyrazisty, intensywny smak, dlatego nie każdy jest jej zwolennikiem. Kawa po turecku jest gotowana. W celu jej przygotowania wsypuje się odpowiednią ilość mieszanki do specjalnego tygielka (inna nazwa to dżezwa) przygotowanego na kawę i następnie doprowadza ją do gotowania. Aby uzyskać zamierzony smak, ziarno musi być odpowiednio drobno zmielone. Nie powinno przypominać ziarenek soli, jak to zazwyczaj wygląda podczas mielenia w domowych warunkach. Zmielona kawa powinna być jak kakao w proszku, które można kupić w dowolnym sklepie. Zatem przed parzeniem kawy po turecku najlepiej zgłosić się do palarni lub kawiarenki ze specjalistycznymi młynkami drobno mielącymi, nabyć tygielek i cieszyć się smakiem pysznej kawy.
• Kawowy upcycling – w procesie obróbki owoców kawy aż do momentu uzyskania ziaren gotowych do zaparzania wykorzystywany jest ogrom rekwizytów niezbędnych do osiągnięcia efektu końcowego. Między innymi podczas transportu ziaren kawy po całej Europie wykorzystuje się ogromne worki jutowe. Zwolennicy recyklingu zapoczątkowali ruch służący maksymalnemu zmniejszeniu produkcji śmieci i z wykorzystanych już worków różnego rodzaju szyją torebki, pokrowce na laptopy lub designerskie elementy wystroju mieszkań.

Czytaj także: Darmowe kosmetyki na twarz i ciało z kawy. Odmłodzą, wygładzą zmarszczki i cellulit. Zrób peeling i maseczkę z fusów z kawy

Sprawdź, czy jesteś prawdziwym kawoszem! QUIZ

Źródła:
S.M. Woźny, ,,Tajemnice kawy"