Czy warto stosować nawilżacz powietrza? Zobacz, jaki wybrać: ewaporacyjny, na kaloryfer, z nawilżaczem, oczyszczaczem czy ultradźwiękowy?

Nawilżacz powietrza to urządzenie, które poprzez uwalnianie wody powoduje wzrost wilgotności powietrza w pomieszczeniu do poziomu, który zapewnia optymalne, fizjologiczne warunki.

Temperatura i wilgotność to czynniki w istotnym stopniu wpływające na komfort pracy i przebywania w pomieszczeniu – obok cyrkulacji w nim powietrza.

Zobacz także: Odczuwasz suchość i dyskomfort w nosie? To może być syndrom suchego nosa

Według normy PN-B-03421:1978 wilgotność powietrza powinna wynosić:

• minimalnie 30 procent w sezonie grzewczym,
• maksymalnie 70 procent latem,
• 40-50 procent w obiektach klimatyzowanych w okresie zimowym,
• 40-55 procent w obiektach klimatyzowanych w okresie letnim.

Przyjmuje się, że optymalny dla człowieka poziom wilgotność powietrza to 40-60 procent.

Powietrze zbyt suche lub zbyt wilgotne ma ujemny wpływ na zdrowie i samopoczucie człowieka. Gdy zawiera zbyt mało wody, przyczynia się m.in. do wysychania błon śluzowych dróg oddechowych i oczu, a także skóry, zwiększając ich podatność na podrażnienia i czynniki infekcyjne. Sprzyja odwodnieniu, alergiom i stanom zapalnym, m.in. rozwojowi problemów z oczami, a także utrudnia funkcjonowanie osobom z astmą oskrzelową i uczuleniami, a także zespołem suchego oka. Zbyt suche powietrze w pomieszczeniu ma też niekorzystny wpływ na meble, szczególnie drewniane, oraz parkiety.

Z drugiej strony zbyt wysoka wilgotność w pomieszczeniu sprzyja rozwojowi w nim pleśni i grzybów, które są toksyczne dla organizmu.

Dbanie o odpowiednią wilgotność jest szczególnie ważne w pomieszczeniach klimatyzowanych – w krajach europejskich obowiązują normy i rozporządzenia dotyczące stopnia wilgotności powietrza wewnątrz budynków (dotyczy to zwłaszcza miejsc pracy i nauki). Udowodniono, że wilgotność pomieszczeń utrzymana na odpowiednim poziomie wpływa pozytywnie na jakość i komfort pracy oraz nauki i wypoczynku. Zmniejsza też ryzyko występowania dolegliwości ze strony układu oddechowego.

Nawilżacze powietrza działają na różnych zasadach – najczęściej parowania lub spryskiwania skroploną wodą. Podstawowy podział takich urządzeń to nawilżacze parowe (z grzałką), ultradźwiękowe (rozbijające wodę do mgiełki) i ewaporacyjne (z powierzchniami parującymi).

Czytaj także: Jak wietrzyć mieszkanie? Zimą otwórz okno o tej godzinie. Będziesz mieć czyste i zdrowe powietrze w domu bez pleśni i grzyba na ścianie

Najprostszym urządzeniem nawilżającym powietrze jest nawilżacz na kaloryfer działający na zasadzie ewaporacji (parowania). To prostokątny, płaski pojemnik wieszany na kaloryfer, wyposażony we wkład z arkusza bibuły filtracyjnej, który równomiernie nasiąka wodą. Wymaga jedynie regularnego uzupełniania poziomu wody, czyszczenia i wymiany wkładu co ok. 8 tygodni, ponieważ rozwijają się na nim rozmaite drobnoustroje.

Taki nawilżacz powietrza jest często stosowany w mieszkaniach – jest tani, ale działa na niewielkiej powierzchni, więc nadaje się na przykład do sypialni.

Na rynku nie brakuje też profesjonalnych nawilżaczy elektrycznych, które występują w różnych wersjach. Należą do nich m.in. nawilżacze natryskowe – zraszające, ewaporacyjne, ultradźwiękowe i jonizujące.

Nawilżacz natryskowy wytwarza mgiełkę, co może odbywać się na różny sposób. To jednak stosunkowo mała grupa produktów – znacznie popularniejsze są nawilżacze ewaporacyjne, które w naturalny sposób odparowują wodę z wewnętrznych powierzchni, charakteryzując się bardziej naturalnym działaniem i w mniejszym stopniu przyczyniając się do zawilgocenia pomieszczeń.

Nawilżacze parowe działają na zasadzie podgrzewania wody przez specjalną grzałkę. Tak wytwarzana para jest uwalniana z urządzenia. Są one wydajne i niedrogie, ale koszt ich eksploatacji jest wysoki, ponieważ są energochłonne.

Nawilżacz ultradźwiękowy emituje ultradźwięki, które rozbijają wodę na cząsteczki w sposób mechanicznych, tworząc delikatną chłodną mgiełkę.

Nawilżacz jonizujący oprócz funkcji nawilżania powietrza powoduje też jego jonizację dzięki wytwarzaniu wysokiego napięcia. Zwiększa ilość korzystnych dla człowieka jonów ujemnych w otoczeniu i powoduje wiązanie zanieczyszczeń znajdujących się w powietrzu. Urządzenie takie powinno być wysokiej jakości, inaczej może powodować wzrost stężenia w powietrzu szkodliwego ozonu.

Nawilżacz powietrza z oczyszczaczem to najczęściej urządzenie filtrujące powietrze z zanieczyszczeń, które mają dodatkową funkcję jego nawilżania. W dużym stopniu działają tak też jednak nawilżacze jonizujące.

Nawilżacz powietrza to urządzenie przydatne przez cały rok, dlatego najlepiej zainwestować w model funkcjonalny i ekonomiczny w eksploatacji. Wybór zależy od zasobności portfela – im bardziej zaawansowane technicznie i wydajne urządzenie, tym z reguły droższe – oraz wielkości pomieszczenia.

Dobry nawilżacz powietrza powinien być też wykonany z materiałów nieulegających korozji i łatwych do utrzymania w czystości. Najlepiej, by miał części o właściwościach bakteriostatycznych i bakteriobójczych oraz odpornych na dezynfekcję.

Ceny urządzeń są zróżnicowane i wahają się od kilkudziesięciu złotych do paru tysięcy, a przy ich wyborze warto też wziąć udział koszty związane z ich użytkowaniem.

• Nawilżacze wodne są tańsze niż parowe, ale trudniej jest utrzymać je w higienicznym stanie. Nie sprawdzą się zatem w przypadkach, gdy szczególnie ważna jest eliminacja z otoczenia chorobotwórczych drobnoustrojów, np. podczas infekcji oddechowej.
• Nawilżacze parowe mają tę zaletę, że sterylizują parą stykające się z nią powierzchnie. Mają umiarkowane ceny, ale z uwagi na pracę grzałki generują spore koszty eksploatacji i nie są ciche. Urządzenia takie wyposażone są zwykle w regulację ilości wytwarzanej pary.
• Nawilżacze natryskowe i ultradźwiękowe mają oddzielający parę odkraplacz kondensatu pokryty powłoką antybakteryjną. Używa się też do nich destylowanej (demineralizowanej) wody, która nie sprzyja rozwojowi bakterii. Wadą jest jednak ich wysoka cena, również ze względu na sposób eksploatacji. Są jednak stosunkowo energooszczędne, a na pewno ciche. Te ultradźwiękowe nie są jednak zalecane do domu, w którym mieszkają zwierzaki.
• Nawilżacze wyparne, w które wyposażone są np. układy klimatyzacji, również zapewniają wysoką higienę użytkowania (układ zraszania przepłukiwany jest co 24 godziny), ale ich cena i koszty eksploatacji są wysokie.

Ponieważ nawilżacz powietrza nie powinien powodować jego zbytniego zawilgocenia, warto zaopatrzyć się w model automatyczną regulacją poziomu wilgotności i/lub wyposażony w higrometr (ma go większość nawilżaczy ultradźwiękowych). Taki nawilżacz powietrza z to dobry pomysł szczególnie do pokoju dziecka. Innym rozwiązaniem jest używanie oddzielnego miernika wilgotności powietrza.

Nawilżacz powietrza powinien być użytkowany w taki sposób, by nie stał się źródłem bakterii, pleśni czy innych drobnoustrojów. Konieczne jest więc zachowanie zasad higieny podczas jego użytkowania – używanie czystej wody, częste jej wymienianie, mycie i konserwowanie urządzenia (dotyczy to również klimatyzatorów z funkcją nawilżania), a w razie konieczności – wymianę filtrów, co w niektórych modelach elektrycznych może być konieczne nawet co 2-3 miesiące.

Pomimo swojej użyteczności nie wszystkie typy nawilżaczy są uważane za równie korzystne. Jeżeli do urządzenia ultradźwiękowego wlewana jest nieoczyszczona woda, jest ona rozpylana ze wszystkimi znajdującymi się w niej zanieczyszczeniami włącznie z tzw. kamieniem, co może prowadzić do przewlekłych chorób płuc.

Za najlepszy i najbezpieczniejszy wybór uważa się ewaporacyjne nawilżacze powietrza, pod warunkiem, że dbamy o częstą wymianę filtrów.