Jabłko na wysoki cholesterol? Czy i jak włączenie do diety jabłek, może zapobiegać miażdżycy i innym chorobom krążeniowym? [WYNIKI BADANIA]

Jabłka zgodnie z danymi FAO z 2019 roku [1] stanowią blisko 12,5 procent wszystkich spożywanych owoców na całym świecie. Konsumenci cenią nie tylko ich wyjątkowy smak, aromat, ale również cenę i dostępność przez cały rok. Dane z badania epidemiologicznych sugerują, że regularna konsumpcja jabłek zmniejsza ryzyko rozwoju chorób serca i śmiertelności z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego, a także każdej innej przyczyny.

Jabłka, a szczególnie barwna skóra, zapewnia pokaźne dawki polifenoli (ok. 110 mg na 100 g owocu), czyli związków antyoksydacyjnych oraz błonnika pokarmowego (2-3 gramy w 100 g). Z polifenoli zawartych w jabłkach, wymienia się:

• flawanole (71-90 proc.),
• hydroksycynamoniany (4-18 proc.),
• flawanole (1-11 proc.),
• dichydrochalkony i antocyjany.

Jabłka nie pierwszy raz stanowiły obiekt badań naukowców. Liczne publikacje na modelach zwierzęcych potwierdzają, że konsumpcja jabłek wiąże się z obniżeniem poziomu cholesterolu całkowitego i frakcji LDL (tzw. zły cholesterol). Niestety otrzymanych wyników nie można jednoznacznie przełożyć na ewentualne efekty oczekiwanie u ludzi.

Badania kliniczne z udziałem ludzi sugerują działanie analogiczne, co w przypadku zwierząt, ale wyniki nie są spójne. Powodem jest różnica testowanych produktów, bowiem ocenie właściwości hipolipemicznych podlegała w badaniach konsumpcja:

• świeżych jabłek,
• suszonych jabłek,
• skórek jabłkowych,
• wytłoków,
• klarowanego soku,
• czystych polifenoli jabłkowych.

Co więcej, produkty stosowane były w różnych dawkach. Odmienny był również czas interwencji. Badań oceniających wpływ konsumpcji świeżych jabłek, było dotychczas 6.

W badaniu z 2013 opublikowanym na łamach European Journal of Nutrition [3] zaobserwowano działanie hipolipemizujące przy dziennej konsumpcji, aż 550 gramów jabłek na dobę w porównaniu do grupy kontrolnej. Z kolei w interwencji, której wyniki ukazały się 2017 roku w czasopiśmie Journal of the Science of Food and Agriculture – przy dziennej konsumpcji 200 g jabłek Annurca [4].

Jabłko zostało wykorzystane w badaniach klinicznych ponownie. Próbę podjął dr A. Koutsos z Uniwersytetu Reading w Wielkiej Brytanii wraz ze swoim zespołem. Wyniki pracy ukazały się w grudniu 2019 roku na łamach American Journal of Clinical Nutrition.

Grupę badawczą stanowiło 40 dorosłych osób (ochotników) z łagodnie podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi. Interwencja trwała 8 tygodni, a uczestników podzielono na dwie grupy. Osoby z pierwszej spożywały 2 jabłka (Renetta Kanada, 340 g) dziennie, bez zmiany dotychczasowej diety, a osoby z drugiej piły 500 ml soku z koncentratu. Po 8-tygodniach interwencji i 4-tygodniach przerwy, uczestników zamieniono grupami.

Zaobserwowano, że istotne obniżenie poziomu cholesterolu ogólnego, trójglicerydów we krwi uczestników, bez negatywnego wpływu na korzystną dla zdrowia frakcję cholesterolu HDL.

Otrzymane wyniki autorzy tłumaczą dwoma mechanizmami. Pierwszym z nich jest wysoka zawartość polifenoli (2 jabłka = 990 mg polifenoli) w odmianie jabłek użytych do badania, drugim zasobność owoców w pektyny (3,7 g w 2 jabłkach). Polifenole jabłkowe wykazują działanie obniżające poziom cholesterolu w dawkach dziennych od 600 do 1500 mg, co zaobserwowano w badaniach z wykorzystaniem wytłoków jabłkowych. Zawartość pektyn w diecie wykazująca skuteczność w badaniach wynosi 6 g na dobę.

Badanie sugeruje, że włączenie do diety 2 jabłek dziennie z rodzaju Reneta Kanada (dostępna w Polsce) może być jednym z elementów pomocnych osobom w podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi zapobiegać miażdżycy. Konsumując dodatkowo 200 g warzyw dziennie, uda się wypełnić zalecenia Instytutu Żywności i Żywienia dotyczące dziennego spożycia warzyw i owoców (min. 500 g). Taki zabieg, nawet jeśli nie przyniesie korzyści w postaci obniżenia poziomu cholesterolu, poprawi jakość diety, zwiększy sytość i może pomóc obniżyć masę ciała.

1. FAO: Spożycie jabłek. Internet, dostęp: 19.12.2019.
2. Koutsos A. i zespół badawczy: Two apples a day lower serum cholesterol.... American Journal of Clinical Nutrition, 2019.
3. Ravn-Haren sol i zespół badawczy: Spożywanie całych jabłek lub.... European Journal of Nutrition, 2013.
4. Tenore G.C. i zespół badawczy: Jabłko Annurca jako żywność funkcjonalna.... Journal of the Science of Food and Agriculture, 2017.
5. Koutsos A i grupa badawcza: Two apples a day lower serum cholesterol.... American Journal of Clinical Nutrition, 2019.