Dziwne, ale jadalne. Te grzyby spotkasz w polskich lasach. Wyglądają groźnie, ale są w pełni bezpieczne i... smaczne

Marta Siesicka-Osiak
Trąbka umarłych to wyjątkowy grzyb, doceniany przez wytrawnych grzybiarzy.
Trąbka umarłych to wyjątkowy grzyb, doceniany przez wytrawnych grzybiarzy. Onewolf/Getty Images
Okrągłe, brązowe kapelusze na solidnych trzonach - to ich najczęściej wypatrujemy, wybierając się na grzyby. Chętnie zbieramy maślaki, koźlarze, podgrzybki czy borowiki. Bardziej wprawieni grzybiarze sięgają także po mniej znane gatunki, takie jak opieńka miodowa. Są jednak grzyby, które większość zbierających omija szerokim łukiem, niesłusznie zakładając z góry, że są niejadalne. Smoliście czarne czy mięsiste owocniki nie zachęcają do zbiorów, a tym bardziej do jedzenia. Poznaj trzy gatunki grzybów, które znajdziesz w polskich lasach. Zaskakują nie tylko wyglądem, ale także niesamowitym smakiem! Ich jedzenie jest całkowicie bezpieczne.

Spis treści

Wbrew panującej powszechnie opinii, grzyby do pożądane i cenne produkty spożywcze, które są nie tylko smaczne, ale także dostarczają wartości odżywczych. Stanowią dobre źródło białka, błonnika pokarmowego, a także wielu witamin i związków mineralnych, w tym witaminy B1, potasu, a także miedzi i cynku. Warto wiedzieć, że te, z które pozoru wyglądają na grzyby trujące, mogą być smaczne i zdrowe.

Czytaj także: Shimeji – tajemnicze grzyby o niezwykłych właściwościach i smaku. Spróbuj, a skorzysta serce, wątroba, mózg. Sprawdź, jak je przyrządzić

Trąbka umarłych, czyli lejkowiec dęty. Czarny i aromatyczny dodatek do potraw

Lejkowiec dęty (Craterellus cornucopioides) potocznie bywa nazywany trąbką umarłych oraz cholewką lub kominkiem. To bardzo charakterystyczny grzyb, którego ciężko pomylić z innym gatunkiem.

Ma trąbkowato-lejkowaty kapelusz o średnicy od 3 do 8 cm o lekko podwiniętym, falowanym brzegu. Początkowo wewnętrzna część owocnika jest koloru brązowoczarnego, aby stopniowo przejść w czerń. Zewnętrzna część jest z początku szara do niebieskoszarej, a później pokrywa się białymi owocnikami.

Rośnie od sierpnia do listopada, zwykle w dużych skupiskach. Występuje wyłącznie na półkuli północnej, najczęściej na obszarach podgórskich, w lasach mieszanych i liściastych, głównie bukowych. Ma delikatny smak, nadaje się do zup i sosów, a także do suszenia. Po wysuszeniu i skruszeniu może być aromatycznym dodatkiem do różnych dań.

Trąbka umarłych to wyjątkowy grzyb, doceniany przez wytrawnych grzybiarzy.
Trąbka umarłych to wyjątkowy grzyb, doceniany przez wytrawnych grzybiarzy. Onewolf/Getty Images
Kto nie powinien jeść grzybów? Najbardziej narażone są dwie grupy

Kto nie powinien jeść grzybów? Najbardziej narażone są dwie grupy

Grzybobranie to jedno z naszych ulubionych jesiennych zajęć. Chętnie poszukujemy grzybów w lasach, a następnie je dusimy, marynujemy, suszymy i jemy. Cenimy je za wyjątkowy aromat i smak. Wbrew powsze...

Marta Siesicka-Osiak
Marta Siesicka-Osiak

Kozia broda - siedzuń sosnowy, można go smażyć, gotować i suszyć

Siedzuń sosnowy (Sparassis crispa), znany także jako szmaciak gałęzisty, płaskosz sorokop czy kozia broda, to kolejny grzyb o wyglądzie niezachęcającym do zbiorów, a tym bardziej do jedzenia. Ta biała „gąbka” jest jednak w pełni bezpieczna do spożycia.

Owocnik siedzunia osiąga od 5 do 20 cm wysokości i 6 do 30 cm szerokości, choć zdarzają się większe okazy, które osiągają nawet 6 kg wagi. Ma nieregularnie kulisty kształt o płatkowatych, porozrastanych gałązkach. Najpierw są one białe, potem żółtawe, a finalnie ochrowobrązowe.

Rośnie od lipca do października, głównie w lasach iglastych, pod sosnami, rzadziej pod świerkami lub modrzewiami. Jest polecany do zup, ale także do smażenia i suszenia. Ma przyjemny zapach, a smak porównywany do orzechów.

Kozia broda to przysmak dla koneserów.
Kozia broda to przysmak dla koneserów. Jerzy Opioła (wikimedia.commons CC BY-SA 3.0)

Wiosenny przysmak - smardz jadalny. Nie można zbierać go wszędzie

Smardz jadalny (Morchella esculenta), to inaczej zmarszcz, smrodz lub smorz. Znany jest przede wszystkim z tego, że zbiera się go wiosną. W Polsce był kiedyś liczniejszym gatunkiem. Od 2014 r. podlega ochronie częściowej, wolno zbierać go tylko na terenie ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek leśnych oraz terenach zieleni.

Wyróżnia go jajowaty kapelusz pokryty fałdkami i wgłębieniami w kolorze ochrowym, szarobrązowym lub szarym, o wysokości od 3 do 7 cm i średnicy od 3 do 60 cm. Można pomylić go z trującą piestrzenicą kasztanowatą, występującą w lasach iglastych. Ma ona jednak owocnik w kolorze brązowym lub czerwonym o mocno pofałdowanej strukturze.

Smardz rośnie od marca do maja we wszystkich lasach, ale także w sadach i parkach. Ma delikatny, korzenny aromat. Przed spożyciem powinien być poddany obróbce termicznej. Może być wykorzystywany do zup, jako farsz do pierogów lub zapiekania.

Smardze jadalne są obecnie objęte częściową ochroną.
Smardze jadalne są obecnie objęte częściową ochroną. Pat_Photographies / Pixabay

Jak przestrzega GIS, zbieraj tylko grzyby, co, do których masz całkowitą pewność. Jeżeli masz wątpliwości, nie ryzykuj, przynieś grzyby do najbliższej siedziby stacji sanitarno-epidemiologicznej, w której dyżury pełnią grzyboznawcy lub klasyfikatorzy grzybów. Specjalista bezpłatnie oceni czy grzyby są jadalne, niejadalne czy też trujące.

Lwia grzywa – przedziwny grzyb o niesamowitych właściwościach. Gdzie można go kupić?

Lwia grzywa – przedziwny grzyb o niesamowitych właściwościach. Gdzie można go kupić?

Lwia grzywa to grzyb zawierający wiele substancji bioaktywnych, które wykazują korzystny wpływ na organizm, zwłaszcza na mózg, serce i jelita. Wśród głównych właściwości zdrowotnych soplówki jeżowatej...

Marta Siesicka-Osiak
Marta Siesicka-Osiak

Źródło: „Grzyby”, Aurel Deremek, Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa

Zadbaj o optymalne trawienie

Dodaj firmę
Logo firmy Główny Inspektorat Sanitarny
Warszawa, Targowa 65
Autopromocja
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Zdrowie

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia