Dziwne, ale jadalne. Te grzyby spotkasz w polskich lasach. Wyglądają groźnie, ale są w pełni bezpieczne i... smaczne

Wbrew panującej powszechnie opinii, grzyby do pożądane i cenne produkty spożywcze, które są nie tylko smaczne, ale także dostarczają wartości odżywczych. Stanowią dobre źródło białka, błonnika pokarmowego, a także wielu witamin i związków mineralnych, w tym witaminy B1, potasu, a także miedzi i cynku. Warto wiedzieć, że te, z które pozoru wyglądają na grzyby trujące, mogą być smaczne i zdrowe.

Czytaj także: Shimeji – tajemnicze grzyby o niezwykłych właściwościach i smaku. Spróbuj, a skorzysta serce, wątroba, mózg. Sprawdź, jak je przyrządzić

Lejkowiec dęty (Craterellus cornucopioides) potocznie bywa nazywany trąbką umarłych oraz cholewką lub kominkiem. To bardzo charakterystyczny grzyb, którego ciężko pomylić z innym gatunkiem.

Ma trąbkowato-lejkowaty kapelusz o średnicy od 3 do 8 cm o lekko podwiniętym, falowanym brzegu. Początkowo wewnętrzna część owocnika jest koloru brązowoczarnego, aby stopniowo przejść w czerń. Zewnętrzna część jest z początku szara do niebieskoszarej, a później pokrywa się białymi owocnikami.

Rośnie od sierpnia do listopada, zwykle w dużych skupiskach. Występuje wyłącznie na półkuli północnej, najczęściej na obszarach podgórskich, w lasach mieszanych i liściastych, głównie bukowych. Ma delikatny smak, nadaje się do zup i sosów, a także do suszenia. Po wysuszeniu i skruszeniu może być aromatycznym dodatkiem do różnych dań.

Siedzuń sosnowy (Sparassis crispa), znany także jako szmaciak gałęzisty, płaskosz sorokop czy kozia broda, to kolejny grzyb o wyglądzie niezachęcającym do zbiorów, a tym bardziej do jedzenia. Ta biała „gąbka” jest jednak w pełni bezpieczna do spożycia.

Owocnik siedzunia osiąga od 5 do 20 cm wysokości i 6 do 30 cm szerokości, choć zdarzają się większe okazy, które osiągają nawet 6 kg wagi. Ma nieregularnie kulisty kształt o płatkowatych, porozrastanych gałązkach. Najpierw są one białe, potem żółtawe, a finalnie ochrowobrązowe.

Rośnie od lipca do października, głównie w lasach iglastych, pod sosnami, rzadziej pod świerkami lub modrzewiami. Jest polecany do zup, ale także do smażenia i suszenia. Ma przyjemny zapach, a smak porównywany do orzechów.

Smardz jadalny (Morchella esculenta), to inaczej zmarszcz, smrodz lub smorz. Znany jest przede wszystkim z tego, że zbiera się go wiosną. W Polsce był kiedyś liczniejszym gatunkiem. Od 2014 r. podlega ochronie częściowej, wolno zbierać go tylko na terenie ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek leśnych oraz terenach zieleni.

Wyróżnia go jajowaty kapelusz pokryty fałdkami i wgłębieniami w kolorze ochrowym, szarobrązowym lub szarym, o wysokości od 3 do 7 cm i średnicy od 3 do 60 cm. Można pomylić go z trującą piestrzenicą kasztanowatą, występującą w lasach iglastych. Ma ona jednak owocnik w kolorze brązowym lub czerwonym o mocno pofałdowanej strukturze.

Smardz rośnie od marca do maja we wszystkich lasach, ale także w sadach i parkach. Ma delikatny, korzenny aromat. Przed spożyciem powinien być poddany obróbce termicznej. Może być wykorzystywany do zup, jako farsz do pierogów lub zapiekania.

Jak przestrzega GIS, zbieraj tylko grzyby, co, do których masz całkowitą pewność. Jeżeli masz wątpliwości, nie ryzykuj, przynieś grzyby do najbliższej siedziby stacji sanitarno-epidemiologicznej, w której dyżury pełnią grzyboznawcy lub klasyfikatorzy grzybów. Specjalista bezpłatnie oceni czy grzyby są jadalne, niejadalne czy też trujące.

Źródło: „Grzyby”, Aurel Deremek, Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa