Czy żółty stolec powinien martwić? O czym świadczy żółty kał? Najważniejsze informacje o prawidłowym kolorze stolca

Kolor wydalanego przez ludzki organizm stolca może być różnorodny. Najczęściej występującą barwą są różne odcienie brązu. Kał zdrowego człowieka składa się z kilku podstawowych elementów. Są to przede wszystkim woda, resztki pokarmu (m.in. błonnik), złuszczony nabłonek jelitowy oraz bakterie jelitowe. Jego wygląd zależy od rodzaju przyjmowanego pokarmu, ilości wypijanych płynów, czasu, w jakim stolec przebywa w przewodzie pokarmowym, a także fermentacji bakteryjnej. Konsystencja „zdrowego” kału powinna być dość zwarta i zbita, ale nie bardzo twarda, pozbawiona obecności dużych kawałków resztek spożywanych pokarmów (te mogą pojawić się przy biegunce) i nieśmierdząca. Stolec nie powinien być cienki, półpłynny, ani grudkowaty.

Zdarza się jednak, że kał może mieć także inny, dosyć nietypowy kolor. Do najczęściej pojawiających się należą:

• Czarny, smolisty stolec – barwa wskazuje na krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego.
• Czerwony kał – wskazuje na krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Barwa wynika z obecności krwi w kale.
• Zielony stolec – najczęściej pojawia się u niemowląt (zielona kupka u niemowlaka) w przebiegu zakażeń.
• Żółty stolec – nazywany również stolcem tłuszczowym. Wskazuje na problemy z funkcjonowaniem trzustki i wątroby.
• Biały stolec – odbarwiony kał może świadczyć o zaburzeniach funkcjonowania trzustki i wątroby. Występuje po badaniach obrazowych wykonywanych z podaniem kontrastu.

Czytaj też: Twoja kupa unosi się na tafli wody? Sprawdź, czy to coś poważnego. Co oznacza pływający stolec?

O ile jednorazowy stolec o zaburzonej barwie nie musi być przyczyną zmartwień – sprawa wygląda inaczej, gdy stan ten powtarza się regularnie, bądź trwa kilka dni/tygodni. Zmiana koloru stolca powinna być szczególnie niepokojąca, gdy utrzymuje się przez dłuższy czas, pomimo braku zmian w codziennej diecie. Ponadto powodem do niepokoju może być współwystępowanie stolca o zaburzonej barwie z innymi niepojącymi objawami ze strony układu trawiennego, takimi jak:

• ból brzucha,
• przelewanie się w jamie brzusznej,
• zaparcia,
• biegunki,
• wzdęcia,
• nadprodukcja gazów.

Żółta barwa stolca wynika z obecności w nim niestrawionego tłuszczu. Ponieważ stolec tłuszczowy zawiera duże ilości kropelek tłuszczu, który jest lżejszy niż woda, powoduje to, że unosi się w wodzie toaletowej, a nie opada na dno. Jego cechą charakterystyczną jest połyskliwość, wyjątkowo jasny kolor oraz wyjątkowo śmierdzący, nieprzyjemny zapach. Symptomem często współwystępującym ze stolcem tłuszczowym jest nadprodukcja tłuszczowej wydzieliny, która może wydostawać się przez odbyt w ciągu codziennego funkcjonowania człowieka.

Żółte, tłuszczowe stolce mogą pojawić się w przebiegu:

• chorób trzustki, w których czasie dochodzi do niedoboru określonych enzymów trawiennych odpowiedzialnych za rozkład tłuszczów, a także w nowotworach trzustki,
• chorób wątroby, zwłaszcza żółtaczki pozawątrobowej lub innych infekcji tego organu,
• zaburzonej pracy jelit,
• schorzeń dotykających pęcherzyka żółciowego, takich jak stan zapalny lub kamica,
• mukowiscydozy.

Żółty stolec świadczący o rozwoju stanu chorobowego występuje zwykle w towarzystwie innych objawów. Do najczęściej pojawiających się należą:

• silne zaparcia lub odwrotnie – rozwolnienie (biegunka),
• skręcające bóle brzucha,
• wymioty,
• nudności,
• zaburzenie łaknienia, zwykle obniżony apetyt,
• podwyższona temperatura organizmu,
• ogólne osłabienie.

Gdy żółty stolec pojawia się sporadycznie lub jednorazowo, jego nietypowa barwa może wynikać bezpośrednio ze spożywanych przez nas produktów. Do grupy produktów odpowiedzialnych żółty kał, należą te zasobne w beta-karoten. To barwnik roślinny należący do karotenoidów, występujący w warzywach i owocach o pomarańczowej barwie. Jego źródłem jest marchew (i sok marchwiowy), bataty, czerwona papryka, brzoskwinie, morele oraz dynia. Stolec o żółtej barwie pojawia się u osób spożywających dużą ilość produktów zawierających w składzie wspomniany karoten. Zazwyczaj kał jest nieco ciemniejszy i przyjmuje kolor pomarańczowy.

Czytaj więcej: Jak prawidłowo robić kupę?

Osoby, których masa kałowa regularnie przyjmuje kolor żółty, powinny udać się do gastrologa. Po przeprowadzeniu wnikliwego wywiadu zdrowotnego lekarz zleci wykonanie szeregu badań diagnostycznych, których wyniki pozwolą postawić diagnozę. W celu określenia przyczyny żółtego stolca wykonywane są:

1. Badania laboratoryjne z krwi:

   • morfologia krwi,
   • aktywność enzymów wątrobowych (Alt, Ast, GGTP),
   • bilirubina we krwi,
   • ilość produkowanych enzymów trzustkowych (amylaza i lipazy).

2. Badania obrazowe - USG jamy brzusznej.

3. Badania kału.

4. Badania moczu.

Podejmowane leczenie zależy przede wszystkim od przyczyny wystąpienia żółtego stolca. Zazwyczaj żółty stolec jest jednym z pierwszych objawów ustępujących po rozpoczęciu leczenia. Najczęściej diagnozowaną przyczyną żółtego zabarwienia kału są
choroby wątroby, związane z zaburzeniami w produkcji żółci lub jej odprowadzaniu do światła jelita cienkiego.