Spis treści
Kwas foliowy w ciąży i nie tylko. Nowe zalecenia ekspertów
Kwas foliowy (kwas pteroilomonoglutaminowy), inaczej witamina B9, jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, bierze też udział w wytwarzaniu krwinek czerwonych. Prawidłowy poziom kwasu foliowego przyczynia się do zajścia w ciążę i jej utrzymania. Kwas foliowy w ciąży zapobiega wadom cewy nerwowej u płodu i wspomaga utrzymanie ciąży.
PTGiP 7 marca 2024 ogłosiło nowe wytyczne dotyczące przyjmowania kwasu foliowego w ciąży, a także w czasie przygotowań do ciąży oraz podczas karmienia piersią. Stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie suplementacji aktywnych folianów, choliny i witamin B6 i B12 w okresie przedkoncepcyjnym, ciąży i połogu zmienia dotychczas obowiązujące normy stosowania 400 mg kwasu foliowego w czasie ciąży oraz przed nią. Eksperci podkreślają także rolę aktywnej formy witaminy B9, jaką jest kwas foliowy metylowany.
Suplementacja folianów w czasie ciąży w celu zapobiegania wadom cewy nerwowej płodu jest powszechnie uznanym standardem postępowania. Bardziej kontrowersyjne są inne możliwe korzyści podawania folianów w ciąży, dyskusji podlega także najbardziej efektywna forma suplementacji folianów – podkreślają eksperci.
Ile kwasu foliowego brać w ciąży?
Kwas foliowy jest syntetyczną i nieaktywną formą witaminy B9, która zawarta jest w suplementach diety lub żywności wzbogacanej o sztuczne witaminy. Naturalne foliany znajdujące się w żywności takiej jak zielone warzywa liściaste (sałata, szpinak, brokuły) lub witamina B9 z suplementów diety w organizmie przeobrażane są w aktywną formę – kwas lewomefoliowy (5-metylotetrahydrofolian lub 5-MTHF). Odpowiadają za to geny, a dokładnie gen MTHF. U niektórych osób występuje jednak mutacja tego genu, co może utrudniać przemianę kwasu foliowego w jego aktywną formę. Niedobór kwasu foliowego zmniejsza szanse na zajście w ciążę, a także zwiększa ryzyko wad cewy nerwowej u płodu, a nawet utraty ciąży.
Z tego powodu PTGiP zmienia zalecenia w suplementacji kwasu foliowego i rekomenduje przyjmowanie jego aktywnej formy w postaci suplementu diety zawierającego kwas foliowy metylowany. Natomiast cholina, witaminy B6 i B12, cynk, żelazo i witamina C zwiększają biodostępność kwasu foliowego i również znalazły się wśród rekomendacji towarzystwa.
- okres starań o dziecko – 400 μg 5-MTHF i 400 μg kwasu foliowego na dzień,
- ciąża – 800 μg 5-MTHF na dzień,
- laktacja – 800 μg 5-MTHF na dzień.
Co ważne, w okresie starań o dziecko to samo zalecenie dotyczy także przyszłych ojców. Aktywną, jak i syntetyczną formę kwasu foliowego para powinna wtedy zacząć przyjmować co najmniej na 12 tygodni przed planowaną ciążą. Dodatkowo kobiety, które wcześniej urodziły dziecko z wadą cewy nerwowej, powinny przyjmować suplementację 5 mg/dzień folianów. Natomiast u kobiet otyłych z BMI powyżej 30 kg/m2 po oznaczeniu poziomu folianów poniżej 28 nmol/l zaleca się suplementację 5 mg/dobę folianów w połączeniu z mio-inozytolem (1000 mg) maksymalnie do 12. tygodnia ciąży.
