Oddychanie jest jedną z najważniejszych czynności naszego organizmu. Tlen oznacza dla człowieka życie, gdyż jest niezbędny w wielu procesach komórkowych. Niestety ludzkie ciało nie potrafi magazynować tlenu. Z tego też powodu w naszych organizmach powstała grupa narządów, tworząca układ oddechowy, który jest w stanie ciągle zaopatrywać nas w tlen.
Budowa i funkcje narządów układu oddechowego
Układ oddechowy nie składa się z jednego organu, lecz z wielu skomplikowanych narządów, odpowiadających za wymianę gazową naszego organizmu. W skład układu oddechowego wchodzą parzyste płuca i drogi oddechowe, które z kolei możemy podzielić na górne i dolne. Organami pomocniczymi, odpowiadającymi za pobieranie powietrza do płuc i jego wyprowadzanie, są mięśnie międzyżebrowe i przepona.
Budowa i funkcje górnych dróg oddechowych
Do górnych dróg oddechowych należą:
- Jama nosowa przedzielona przegrodą nosową na dwie komory, znajduje się w górnej części trzewioczaszki. Jest zbudowana z kości i chrząstek. Od wewnątrz jest wyścielona unaczynioną błoną śluzową i nabłonkiem migawkowym (rzęskowym). Włoski i rzęski znajdujące się w przedsionku nosa oczyszczają wdychane powietrze z takich zanieczyszczeń, jak kurz, pył czy bakterie. Dobre ukrwienie i obecność śluzu w jamie nosowej powoduje ogrzewanie i nawilżanie wdychanego powietrza. Część węchowa pokryta nabłonkiem węchowym, umożliwiające rozróżnienie kilku tysięcy zapachów, dzięki znajdującej się w niej receptorom.
- Zatoki przynosowe to wypełnione powietrzem przestrzenie, połączone z jamą nosową. Wyróżnia się zatoki czołowe, sitowe, klinowe, szczękowe i łzowe. Biorą one udział w ogrzewaniu wdychanego powietrza oraz odpowiadają za modulowanie głosu.
- Gardło to wspólny element dla układu oddechowego i pokarmowego, pokryty błoną śluzową. Gardło połączone jest z tylną częścią jamy nosowej, jamy ustnej i krtanią.
- Krtań to główny narząd, zbudowany z chrząstek, mięśni i więzadeł, odpowiedzialny za wydawanie dźwięków. W górnej części zabezpieczony chrząstką – zwaną nagłośnią – chroniącą przed dostaniem się pokarmu do dróg oddechowych. W środkowej części krtani znajduje się chrząstka tarczowata, która u mężczyzn tworzy tzw. jabłko Adama, ze względu na jej wydatniejsze rozmiaru u męskiej części populacji. Wewnątrz krtani znajduje się głośnia, a w niej struny głosowe, odpowiadające za powstawanie dźwięków.
Dowiedz się więcej:
Budowa i funkcje dolnych dróg oddechowych
Dolne drogi oddechowe tworzą: