Ta dieta wspomaga leczenie raka trzustki. Naśladuje efekty postu, by zagłodzić komórki nowotworowe. Przełomowe odkrycie naukowców

Rak trzustki to agresywny nowotwór, który należy do najtrudniejszych w leczeniu, jednak sukces terapii może zwiększyć odpowiednia dieta. Wyniki badania przeprowadzonego na Uniwersytecie Kalifornijskiego w San Francisco (UCSF) wskazuje na menu naśladujące post – dietę ketogeniczną, na której je się dużo tłuszczu i jak najmniej węglowodanów.

Badacze doszli do takiego wniosku próbując ustalić, w jaki sposób żywy organizm radzi sobie z przetrwaniem podczas postu (głodówki) poprzez wykorzystanie własnych zasobów tłuszczu.

– Post był częścią różnych praktyk kulturowych i religijnych przez stulecia, często uważano, że sprzyja zdrowiu – powiedział dr Haojun Yang, główny autor badania. – Nasze odkrycie, że post przemodelowuje ekspresję genów, dostarcza potencjalnego biologicznego wyjaśnienia tych korzyści.

Dzięki spalaniu rezerw tłuszczu mogą przetrwać bez jedzenia całe tygodnie. To dlatego, że wątroba przekształca kwasy tłuszczowe w ciała ketonowe i wykorzystuje je zamiast glukozy, która w innej sytuacji stanowi podstawowe źródło energii.

– Nasze odkrycia doprowadziły nas prosto do biologii jednego z najgroźniejszych nowotworów, raka trzustki – powiedział dr Davide Ruggero, profesor UCSF i autor korespondencyjny badania.

Zespół profesora Ruggero jako pierwszy odkrył, w jaki sposób organizm przestawia się na spalanie tłuszczu podczas postu. Odpowiada za to białko zmieniające metabolizm, znane jako eukariotyczny czynnik inicjacji translacji (eIF4E). Taka sama zmiana następuje także w przypadku stosowania diety ketogenicznej, która z zasady jest tłusta. To zaś sugeruje, że wspomniany czynnik jest zaangażowany w wytwarzanie ciał ketonowych.

Na łamach pisma „Nature” autorzy opisali ponadto, że testowany obecnie w badaniach klinicznych nowy lek na raka (eFT508) blokuje wspomniany wcześniej czynnik translacji i szlak ketogeniczny, przez co organizm gryzoni nie może metabolizować tłuszczu. Gdy połączyli stosowanie nowego leku z dietą ketogeniczną u zwierząt z rakiem trzustki, komórki nowotworowe głodowały.

Analizując to, jak różne procesy metaboliczne zmieniały się podczas postu, naukowcy odkryli, że czynnik eIF4E był aktywowany przez obecność wolnych kwasów tłuszczowych, które są uwalniane przez komórki tłuszczowe na początku postu, dzięki czemu organizm ma źródło energii. Te same zmiany w wątrobie – produkcja ciał ketonowych ze spalania tłuszczu, wraz ze wzrostem aktywności eIF4E – wystąpiły również, gdy zwierzętom laboratoryjnym podawano dietę ketogeniczną składającą się głównie z tłuszczu, którego ilość zwiększa się kosztem węglowodanów.

– Nasze odkrycia ujawniają punkt podatności, na który możemy działać klinicznym inhibitorem, o którym wiemy, że jest bezpieczny dla ludzi – powiedział Ruggero. – Mamy teraz niezbite dowody na to, że dieta może być stosowana wraz z istniejącymi wcześniej terapiami onkologicznymi, aby precyzyjnie wyeliminować nowotwór.

Naukowcy najpierw leczyli raka trzustki wspomnianym lekiem przeciwnowotworowym, który wyłącza czynnik eIF4E, mając na celu zablokowanie wzrostu guza. Mimo to guzy trzustki nadal rosły, podtrzymywane przez inne źródła paliwa, takie jak węglowodany w postaci glukoza. Inaczej było, gdy w pierwszej kolejności zastosowali zastosowali dietę ketogeniczną. W ten sposób zmusili guzy do korzystania z energii pochodzącej wyłącznie z tłuszczów. Gdy podali następnie lek przeciwnowotworowy, wyeliminował on to źródło pożywienia, a guzy skurczyły się.

Zdaniem autorów pracy do leczenia innych postaci raka potrzebne będą różne kombinacje diety i leków.

– Oczekujemy, że większość nowotworów będzie miała inne podatności – powiedział Ruggero. – To podstawa nowego sposobu leczenia raka za pomocą diety i terapii spersonalizowanych.