Spis treści
Lilak pospolity, błędnie nazywany bzem – czym się od niego różni?
Lilak pospolity (Syringa vulgaris), inaczej bez pospolity, bez lilak lub bez turecki to roślina dobrze wszystkim znana, ale błędnie nazywana bzem. Lilak pospolity wywodzi się z rodzaju lilak (Syringa), a nie z rodzaju Sambucus, jak bez, którego głównym przedstawicielem w Polsce jest bez czarny. Lilak jest krzewem lub drzewkiem z rodziny oliwkowatych – Oleaceae, dorastającym do 10 m wys. Występuje w południowej i wschodniej Azji oraz w południowo-wschodniej Europie. W Polsce popularne są dwa gatunki lilaków: lilak pospolity (Syringa vulgaris) i lilak Josiki (Syringa josikaea).
Przeczytaj także: Obłędnie pachnie i ma liczne właściwości lecznicze. Zobacz, co można zrobić z kwitów bzu lilaka?
Bez lilak na wątrobę, kaszel i odporność. Poznaj jego właściwości
Surowcem zielarskim są głównie kwiaty lilaka, ale w fitoterapii wykorzystuje się również liście, korę i owoce. W składzie lilaka znajdziemy m.in. glikozydy irydoidowe, alkohol fenolowy – syringenina, sekoirydoalkaloidy (jasminidyna, jasminina), lignany, kumaryny, olejek eteryczny, garbniki, alkohole cukrowe i cukry proste, fenolokwasy (kwas kawowy, chlorogenowy), flawonoidy (rutyna, kwercetyna), syringarezynol (lignan), echinakozyd (glikozyd fenolowy).
Obecna w lilaku syringina, która występuje także w forsycji i jaśminie, jest związkiem glikozydowym, który działa ochronnie na miąższ wątroby, reguluje także pracę jelit oraz wykazuje działanie antyseptyczne, przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe oraz neuroprotekcyjne.
Bez lilak wykazuje właściwości:
- napotne,
- przeciwgorączkowe,
- przeciwzapalne,
- antybakteryjne,
- przeciwwirusowe,
- przeciwreumatyczne,
- oczyszczające krew,
- moczopędne,
- przeciwpasożytnicze,
- wzmacniające odporność.
Zastosowanie bzu lilaka oraz herbaty z kwiatów bzu
Wyciągi z lilaka można stosować wewnętrznie i zewnętrznie. Herbatka wspomaga pracę układu pokarmowego, pomocna jest w leczeniu wrzodziejące zapalenia jelit czy zespołu jelita drażliwego, a także w chorobach autoimmunologicznych, endometriozie czy łuszczycy.
Herbata z bzu lilaka polecana jest w przypadku osób chorujących na zapalenie wątroby, marskość wątroby, stłuszczenie wątroby. Wspomaga ona również leczenie infekcji, łagodzi kaszel i ból gardła, oczyszcza drogi oddechowe z zalegającej wydzieliny, wspomaga odporność i odtruwa organizm.
Napar można również stosować zewnętrznie do przemywania ran, płukania gardła, w stanach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej, przemywania oczu przy zapaleniu spojówek. W kosmetyce stosuje się napar z kwiatów lilaka do przemywania skóry z trądzikiem różowatym, łojotokiem, przebarwieniami.
Jak przygotować kwiaty bzu na herbatkę?
Kwiaty lilaka są jadalne, chociaż ich smak może rozczarować, bo jest dość gorzki. Można nimi za to przyozdobić ciasta, torty czy desery lub sałatki, wtedy nie będzie wyczuwalna ich gorycz, a potrawy będą pięknie wyglądały. Jeśli chcemy skorzystać z leczniczych właściwości kwiatów bzu lilaka możemy przygotować z nich pyszną herbatkę, która dzięki tzw. fermentacji oraz suszeniu kwiatów jest pozbawiona goryczy i ma łagodny, karmelowy smak.
Zobacz także: Zanim pojawią się owoce, wykorzystaj kwiaty dla zdrowia i urody
Przygotowanie kwiatów lilaka na herbatkę:
- Kwiaty lilaka na herbatkę najlepiej jest zbierać w ciepły i suchy dzień, w miejscach oddalonych od zanieczyszczeń, czyli z dala od dróg, a także tam, gdzie na pewno nie były w pobliżu nich stosowane opryski.
- Z gałązek należy oberwać same kwiaty. Następnie upchnąć je dość ciasno w słoiku i szczelnie zamknąć.
- Tak przygotowane kwiaty poddaje się tzw. fermentacji, która w rzeczywistości jest procesem oksydacji, czyli utleniania. Aby do tego doszło kwiaty należy pozostawić na 1-2 dni w słonecznym miejscu w temp. 30 – 50 st. C, np. na balkonie czy oknie, aż stracą swój kolor i staną się prawie białe. Szybszym sposobem będzie umieszczenie słoika w piekarniku nagrzanym do temp. maks. 40 st. C na ok. 50 minut.
- Następnie kwiaty należy wysypać ze słoika, rozłożyć na płasko na pergaminie i położyć w przewiewnym miejscu, aby się wysuszyły. Po zetknięciu z powietrzem kwiaty zmienią barwę na brązową. Aby przyspieszyć proces suszenia można włożyć je do piekarnika nagrzanego do maks. 50 st. C i suszyć przez ok. 2-3 godziny przy uchylonych drzwiczkach piekarnika.
- Suszone kwiaty bzu lilaka przechowujemy w papierowej torebce lub puszce w suchym miejscu.
Herbata z kwiatów bzu lilaka. Sprawdzony przepis na herbatkę
Składniki:
- 1 łyżka suszonych kwiatów lilaka,
- 1 szklanka gorącej wody.
Przygotowanie:
- Kwiaty zalać gorącą, ale nie wrzącą wodą i parzyć pod przykryciem ok. 5-10 minut.
- Pić 2-4 razy dziennie po 1 szklance.
- Aby urozmaicić smak herbaty z lilaka można do niej dodać skórkę z pomarańczy, plasterek cytryny lub kilka kropli soku, można ją również posłodzić cukrem, słodzikiem lub miodem.