Niesmaczne, ale skuteczne. Gorzkie rośliny mogą pomóc w odchudzaniu, a najlepszym kandydatem jest chmiel

Rośliny o gorzkim smaku takie jak np. chmiel mają długą historię stosowania w charakterze leczniczym. Przede wszystkim wspomagają trawienie, ponieważ stymulują wydzielanie śliny, soków trawiennych i żółci w układzie pokarmowym. Dzięki temu redukują też wzdęcia, a ponadto zmniejszają stres antyoksydacyjny.

Wiele ze smakujących gorzko związków to przeciwutleniacze o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwcukrzycowych i antyrakowych. Zbyt mało mówi się jednak o ich działaniu wspomagającym odchudzanie.

W różnych kulturach gorzkie zioła stosowano celu hamowania apetytu i zachcianek spożywczych. Przykładem w medycynie ajurwedyjskiej jest guggul, czyli balsamowiec indyjski, który tradycyjnie zmniejsza ilość przyjmowanych pokarmów, pobudza utratę wagi i zmniejsza apetyt.

Niedawno odkryto działania dwóch innych takich roślin. To afrykański sukulent Hoodia gordonii oraz rosnący w Europie groszek skrzydlasty (Lathyrus linifolius). Roślina znana jako „zdrowotny groszek” pomagała przetrwać średniowieczne okresy głodu w Szkocji i była stosowana jako środek na odchudzanie na dworze króla Karola II. Teraz do tych roślin dołącza dobrze znany nam chmiel.

Skuteczność gorzkich związków w regulacji apetytu poprzez bezpośrednie działanie na układ trawienia wykazano już w 2021 roku. Przyjmowanie ich przed posiłkami prowadziło do zmniejszenia ilości spożywanego jedzenia.

Wśród badanych substancji brakowało jednak takich, na bazie których mogą powstać produkty rynkowe. Kandydatów poszukiwano więc wśród roślin z historią zastosowania leczniczego, które można bezpiecznie zastosować do kontroli apetytu. Zajmujący się tą kwestią naukowcy z nowozelandzkiego Instytutu Badań Roślin i Żywności zwrócili uwagę na lokalne szczepy chmielu zwyczajnego, co opisali na łamach „Obesity Pillars”.

Szyszki chmielu zwyczajnego (Humulus lupulus) zawierają cenną leczniczą substancję zwaną lupuliną. Występują w niej nadające gorycz kwasy alfa, którym towarzyszą zwiększające to wrażenie, aromatyczne kwasy beta. Gorzkie związki chmielu działają hamująco na apetyt, dzięki czemu mogą być niezwykle pomocne w utracie wagi.

Jak ustalono, bodźce stymulujące receptory smaku gorzkiego mają najsilniejszy wpływ na zachowania związane z jedzeniem. Zasugerowano, że wynika to z wydzielania redukujących apetyt hormonów peptydowych przez komórki endokrynne w wyściółce jelita.

Chmiel stosowano od średniowiecza w celach leczniczych m.in. na bóle brzucha, uspokojenie i sen, a jako składnik piwa jest niezbędny w produkcji od przeszło tysiąca lat. W tym czasie tworzono gatunki rośliny o zwiększonej zawartości gorzkich związków. W piwie zachowują się jak konserwant, natomiast w organizmie działają rozkurczowo, łagodząco w zaburzeniach trawiennych, nerwowych i związanych z menopauzą.

Aktywne kwasy z chmielu mają jednak ograniczoną przyswajalność i wysoką lepkość, gdy występują w formie wyciągu. To korzystne właściwości, jeśli chodzi o stworzenie utrzymującej się goryczy na powierzchni błon śluzowych przewodu pokarmowego, gdy dostarcza się je w skoncentrowanej formie w postaci kapsułek.

Kapsułki z wyciągiem z szyszek chmielu przetestowały zdrowe kobiety w wieku 18-40 lat i BMI do 25 w trakcie trwającej dobę głodówki. Rozpoczęły ją o 18:00, a wyciąg otrzymały dwa razy – po 16 oraz 20 godzinach postu. Zarówno uczestniczki, które wzięły mniejszą dawkę produktu, jak i te z wyższą, odczuły znaczną redukcję apetytu i ochoty na jedzenie w porównaniu z grupą placebo.

W efekcie w ramach posiłku zjedzonego do syta po zakończeniu postu uczestniczki przyjęły o 8-14 proc. mniejsze porcje jedzenia pod względem liczny kalorii.

W pojedynczych przypadkach skutkiem ubocznym kuracji był luźny stolec, natomiast przy wyższej dawce także zgaga. Choć wybrana grupa badawcza była niewielka, bo liczyła trzydzieści kobiet, podobne wyniki uzyskano już także u mężczyzn. Ponieważ kapsułki z ekstraktem z szyszek chmiel są stosowane w Polsce od lat jako suplement diety, użytkownicy mogą zauważyć dodatkowy efekt jego korzystnego działania, patrząc na obwód talii lub cyfrę na wadze.

Źródło: GI-Targeted Bitter Hop Extract Curbs Hunger, Food Cravings Medscape