Spis treści
Czy niedobór żelaza powoduje bezsenność?
Niedobór żelaza wiąże się z zaburzeniami snu. Choć do jego powszechnych objawów należą zmęczenie i senność, nie przekłada się na lepszy odpoczynek w nocy. Wręcz przeciwnie, przyczynia się do bezsenności. Szczególnie opisane przez nas problemy wskazują, że warto zbadać krew.
Choć do najczęstszych objawów niskiego poziomu żelaza należą osłabienie, nietolerancja wysiłku, bóle i zawroty głowy czy kołatanie serca, zwykle wskazuje na niego także kiepski sen.
W przeglądzie poświęconych temu badań w „Sleep Medicine Reviews” niedobór żelaza powiązano z kilkoma podstawowymi problemami i sprawdzono skuteczność suplementacji w ich łagodzeniu.
Analiza 93 prac naukowych wykazała najsilniejszy związek braków żelaza z zaburzeniami w obrębie nóg, a także innymi. Były to:
zespół niespokojnych nóg (RLS),
okresowe ruchy kończyn podczas snu (PLMS),
zespół niespokojnego snu,
zaburzenia oddychania podczas snu,
ogólne zaburzenia snu,
zaburzenia snu przy deficycie uwagi/nadpobudliwości ruchowej (ADHD).
Suplementacja diety żelazem okazała się skuteczna w łagodzeniu objawów tych zaburzeń, a zwłaszcza zespołu niespokojnych nóg. Należą do nich: dyskomfort, mrowienie, cierpnięcie, drętwienie i ból nóg, a także przymus poruszania nimi.
Symptomy niepokoju ruchowego mogą manifestować się także podczas snu – większość osób z RLS wykonuje też nieświadomie okresowe ruchy kończyn podczas snu (PLMS), które obejmują powtarzające się zginanie kończyn dolnych lub drganie ich mięśni.
Zespół niespokojnych nóg dotyka nawet co 10. osobę dorosłą, zwłaszcza kobiety, i przyczynia się do bezsenności, ponieważ powoduje problemy z zaśnięciem i utrzymaniem snu.
Czy anemia wpływa na sen?
Niekorzystnie na sen może wpływać nie tylko niski poziom żelaza i anemia z niedoboru żelaza, ale także z innych powodów.
Anemia to stan, w którym stwierdza się zmniejszony poziom hemoglobiny we krwi, czemu może towarzyszyć obniżone stężenie erytrocytów i hematokrytu. Przyczyną pierwotnej anemii mogą być niedobory składników krwiotwórczych, głównie żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego (B9), a także choroby, m.in. szpiku kostnego. Anemia wtórna jest natomiast skutkiem chorób przewlekłych. Niedokrwistość powoduje ciężkie objawy i powikłania, dlatego trzeba ją leczyć.
Badań nad związkiem anemii z zaburzeniami snu jest wiele, potwierdzono go m.in. u niemowlaków, które cztery razy częściej spały za krótko (a sen wydłużył się wraz z podniesienie poziomu żelaza). Wyniki innej pracy, opisane w „The Journals of Gerontology. Series A” sugerują, że osoby z niedokrwistością niezwiązaną z niedoborem żelaza częściej doświadczają objawów bezsenności niż osoby bez tej anemii, co potwierdzono w grupie osób starszych w wieku 60-80 lat.
Problemy ze snem potwierdzono także przy niskim poziomie ferrytyny. Jednak wszystkie opisane wskaźniki wskazują na problemy z układem krwiotwórczym i mają podobny związek z niemożnością wyspania się w nocy. W pierwszej kolejności warto zrobić jednak badanie morfologiczne krwi i stężenia żelaza, a o dalszych krokach lekarz zadecyduje na podstawie ich wyników.
Źródła:
Iron deficiency and sleep – A scoping review Sleep Medicine Reviews
Association Between Non-Iron-Deficient Anemia and Insomnia Symptoms in Community-Dwelling Older Adults: The Baltimore Longitudinal Study of Aging The Journals of Gerontology. Series A
Association between iron deficiency anemia and sleep duration in the first year of life Revista Paulista de Pediatria
Zespół niespokojnych nóg Medycyna po Dyplomie
