Majeranek – właściwości lecznicze i zastosowanie w medycynie oraz kosmetyce. Na co pomaga napar z majeranku i maść majerankowa?

Majeranek lub bardziej naukowo: ziele majeranku (Herba majoranae) – to ususzona lebiodka majeranek (majeranek ogrodowy), który w Polsce jest jedynie rośliną uprawną i jako taka zyskał sławę na całym świecie. Potocznie lebiodka majeranek nazywana także była majoraną lub mariolką.

Majeranek pochodzi z rejonów Morza Śródziemnomorskiego, a po dziś dzień w stanie dzikim spotkać go można w Turcji i na Cyprze. Dorasta do 50 cm wysokości i charakteryzuje się rozgałęzionymi, szaro omszonymi pędami. Majeranek ma drobne liście, zawierające gruczołki wypełnione olejkiem eterycznym. Roślina ta zakwita w lipcu, wydając drobne, biało-różowe kwiatki. Zbiór gałązek należy rozpoczynać przed zakwitnięciem, skutkuje to krzewieniem się majeranku i obfitymi kolejnymi zbiorami.

Co zawiera w sobie majeranek?

Ziele majeranku zawiera nawet do 3 procent olejku eterycznego z takimi związkami jak m.in. terpineny, borneol, karwakrol, estragol i inne. Jeden ze składników olejku – cis-sabinen hydrate – odpowiedzialny jest za typowy, majerankowy zapach. Majeranek zawiera ponadto wiele cennych związków organicznych, tj. glikozydy flawonoidowe i fenolowe, garbniki (nawet do 10 proc.), kwasy organiczne, fitosterole, trójterpenoidy, białka, rutynę. W majeranku znajdują się również sole mineralne i witaminy, głównie witamina C.

Właściwości lecznicze i kosmetyczne ziela majeranku

Skład chemiczny ziela majeranku przekłada się na wiele jego cennych właściwości leczniczych. Składniki olejku eterycznego przyczyniają się do działania przeciwbakteryjnego, przeciwwirusowego i przeciwgrzybiczego majeranku. W związku z tym zarówno w postaci naparu do picia, jak i do płukania gardła i inhalacji, majeranek wspomoże szybsze zwalczenie infekcji. Dla małych dzieci w aptece dostępna jest tradycyjna maść majerankowa do smarowania pod noskiem, można również w pobliżu łóżeczka postawić parujący napar majerankowy. Kolejnym argumentem, dlaczego warto stosować majeranek w trakcie infekcji, jest jego działanie ułatwiające odkrztuszanie i napotne. Ziele majeranku działa rozkurczowo na oskrzela. Napar z majeranku złagodzi zatem kaszel, ułatwi odkrztuszenie flegmy i pomoże obniżyć temperaturę ciała.

W przypadku infekcji skórnych można zastosować zewnętrznie okłady z majeranku, w tym również na opryszczkę lub na oczy przy zapaleniu spojówek. Okład majerankowy, zwłaszcza ze świeżego ziela, podziała na skórę także przeciwzapalnie. Może więc warto mieć w domu na podorędziu doniczkę z majerankiem?

Drugą ważną właściwością leczniczą majeranku jest jego pozytywny wpływ na układ pokarmowy. Ziele działa rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Pobudza ponadto wydzielanie soku żołądkowego i żółci, przez co znacznie wspomaga trawienie, zapobiega wzdęciom. Nie bez powodu majeranek dodawany jest przede wszystkim do dań tłustych, mięsnych, czy żurku i dań z roślin strączkowych. Majeranek działa również przeciwbiegunkowo dzięki zawartości garbników.

Ziele majeranku działa także moczopędnie i biorąc pod uwagę dodatkowo jego działanie przeciwzapalne, wspomagająco można je dodawać do mieszanek stosowanych w przypadku stanów zapalnych układu moczowego. Napar z majeranku warto zastosować w takiej sytuacji również w formie nasiadówki. Taka nasiadówka wspomoże nie tylko leczenie stanów zapalnych pęcherza moczowego, lecz będzie użyteczna także w przypadku kobiecych infekcji intymnych.

Olejek majerankowy rozcieńczony na oliwie lub spirytusie, jest znakomitym środkiem do nacierania stawów, przy problemach reumatycznych. Ma działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i rozgrzewające. Wspomaga także szybsze leczenie kontuzji. Można dodawać go w tym celu również do kąpieli.

Poza właściwościami leczniczymi i przyprawowymi warto pamiętać, iż majeranek może być również użytecznym ziołem kosmetycznym. Ze względu na swoje właściwości, nadaje się świetnie przemywania skóry tłustej, łojotokowej i trądzikowej oraz do płukania włosów przetłuszczających się. Działa antyseptycznie, przeciwzapalnie i ściągająco. Z kolei regularne przemywanie lub stosowanie okładów z naparu majeranku na plamy pigmentacyjne pomaga je rozjaśnić. W przemyśle kosmetycznym, majeranku używa się także do aromatyzowania perfum i mydeł.

Jak uprawiać majeranek w domu i w ogrodzie?

Lebiodka majeranek doczekała się wielu odmian uprawnych na całym świecie. W polskich warunkach klimatycznych najczęściej uprawianą jest forma roczna, gdyż majeranek nie wytrzymuje mrozów. Jak sugeruje jego śródziemnomorskie pochodzenie, jest ziołem ciepłolubnym i w domu doniczkę z majerankiem najlepiej trzymać na oknie od strony południowej. W ogrodzie również najlepiej będzie się udawał na stanowiskach nasłonecznionych oraz na glebie lekkiej i żyznej. Jeśli uprawę majeranku chcemy uzyskać z nasionek, należy wysiać je w marcu w szklarniach lub skrzynkach, a do ogrodu przenieść sadzonki dopiero w drugiej połowie maja, zachowując między nimi ok. 45 cm odstępu. W razie zbytniego rozkrzewienia się majeranku należy jako zabieg pielęgnacyjny stosować przerywanie w celu zachowania wymaganego odstępu między roślinami.