Majeranek – właściwości lecznicze i zastosowanie w medycynie oraz kosmetyce. Na co pomaga napar z majeranku i maść majerankowa?

Majeranek lub bardziej naukowo: ziele majeranku (Herba majoranae) – to ususzona lebiodka majeranek (majeranek ogrodowy), który w Polsce jest jedynie rośliną uprawną i jako taka zyskał sławę na całym świecie. Potocznie lebiodka majeranek nazywana także była majoraną lub mariolką.

Majeranek pochodzi z rejonów Morza Śródziemnomorskiego, a po dziś dzień w stanie dzikim spotkać go można w Turcji i na Cyprze. Dorasta do 50 cm wysokości i charakteryzuje się rozgałęzionymi, szaro omszonymi pędami. Majeranek ma drobne liście, zawierające gruczołki wypełnione olejkiem eterycznym. Roślina ta zakwita w lipcu, wydając drobne, biało-różowe kwiatki. Zbiór gałązek należy rozpoczynać przed zakwitnięciem, skutkuje to krzewieniem się majeranku i obfitymi kolejnymi zbiorami.

Ziele majeranku zawiera nawet do 3 procent olejku eterycznego z takimi związkami jak m.in. terpineny, borneol, karwakrol, estragol i inne. Jeden ze składników olejku – cis-sabinen hydrate – odpowiedzialny jest za typowy, majerankowy zapach. Majeranek zawiera ponadto wiele cennych związków organicznych, tj. glikozydy flawonoidowe i fenolowe, garbniki (nawet do 10 proc.), kwasy organiczne, fitosterole, trójterpenoidy, białka, rutynę. W majeranku znajdują się również sole mineralne i witaminy, głównie witamina C.

Skład chemiczny ziela majeranku przekłada się na wiele jego cennych właściwości leczniczych. Składniki olejku eterycznego przyczyniają się do działania przeciwbakteryjnego, przeciwwirusowego i przeciwgrzybiczego majeranku. W związku z tym zarówno w postaci naparu do picia, jak i do płukania gardła i inhalacji, majeranek wspomoże szybsze zwalczenie infekcji. Dla małych dzieci w aptece dostępna jest tradycyjna maść majerankowa do smarowania pod noskiem, można również w pobliżu łóżeczka postawić parujący napar majerankowy. Kolejnym argumentem, dlaczego warto stosować majeranek w trakcie infekcji, jest jego działanie ułatwiające odkrztuszanie i napotne. Ziele majeranku działa rozkurczowo na oskrzela. Napar z majeranku złagodzi zatem kaszel, ułatwi odkrztuszenie flegmy i pomoże obniżyć temperaturę ciała.

W przypadku infekcji skórnych można zastosować zewnętrznie okłady z majeranku, w tym również na opryszczkę lub na oczy przy zapaleniu spojówek. Okład majerankowy, zwłaszcza ze świeżego ziela, podziała na skórę także przeciwzapalnie. Może więc warto mieć w domu na podorędziu doniczkę z majerankiem?

Drugą ważną właściwością leczniczą majeranku jest jego pozytywny wpływ na układ pokarmowy. Ziele działa rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Pobudza ponadto wydzielanie soku żołądkowego i żółci, przez co znacznie wspomaga trawienie, zapobiega wzdęciom. Nie bez powodu majeranek dodawany jest przede wszystkim do dań tłustych, mięsnych np.: grochówki, czy żurku i dań z roślin strączkowych. Majeranek działa również przeciwbiegunkowo dzięki zawartości garbników.

Ziele majeranku działa także moczopędnie i biorąc pod uwagę dodatkowo jego działanie przeciwzapalne, wspomagająco można je dodawać do mieszanek stosowanych w przypadku stanów zapalnych układu moczowego. Napar z majeranku warto zastosować w takiej sytuacji również w formie nasiadówki. Taka nasiadówka wspomoże nie tylko leczenie stanów zapalnych pęcherza moczowego, lecz będzie użyteczna także w przypadku kobiecych infekcji intymnych.

Zobacz także: Aromatyczny krupnik dla całej rodziny. Przepis na pożywną zupę, która rozgrzeje na dłużej. Sprawdź przepis znany od pokoleń

Olejek majerankowy rozcieńczony na oliwie lub spirytusie, jest znakomitym środkiem do nacierania stawów, przy problemach reumatycznych. Ma działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i rozgrzewające. Wspomaga także szybsze leczenie kontuzji. Można dodawać go w tym celu również do kąpieli.

Poza właściwościami leczniczymi i przyprawowymi (świetnie smakuje dodany do wątróbki z cebulą, smalcu lub farszu mięsnego do pyz) warto pamiętać, iż majeranek może być również użytecznym ziołem kosmetycznym. Ze względu na swoje właściwości, nadaje się świetnie przemywania skóry tłustej, łojotokowej i trądzikowej oraz do płukania włosów przetłuszczających się. Działa antyseptycznie, przeciwzapalnie i ściągająco. Z kolei regularne przemywanie lub stosowanie okładów z naparu majeranku na plamy pigmentacyjne pomaga je rozjaśnić. W przemyśle kosmetycznym, majeranku używa się także do aromatyzowania perfum i mydeł.

Zobacz także: Przepis na paprykę faszerowaną z majerankiem

Lebiodka majeranek doczekała się wielu odmian uprawnych na całym świecie. W polskich warunkach klimatycznych najczęściej uprawianą jest forma roczna, gdyż majeranek nie wytrzymuje mrozów. Jak sugeruje jego śródziemnomorskie pochodzenie, jest ziołem ciepłolubnym i w domu doniczkę z majerankiem najlepiej trzymać na oknie od strony południowej. W ogrodzie również najlepiej będzie się udawał na stanowiskach nasłonecznionych oraz na glebie lekkiej i żyznej. Jeśli uprawę majeranku chcemy uzyskać z nasionek, należy wysiać je w marcu w szklarniach lub skrzynkach, a do ogrodu przenieść sadzonki dopiero w drugiej połowie maja, zachowując między nimi ok. 45 cm odstępu. W razie zbytniego rozkrzewienia się majeranku należy jako zabieg pielęgnacyjny stosować przerywanie w celu zachowania wymaganego odstępu między roślinami.

Sprawdź także: Seleryba na Wigilię. Wegański przepis na selera à la ryba po grecku. Nie tylko weganie będą zachwyceni