Jak leczyć katar u niemowlaka? Przyczyny, objawy, domowe sposoby leczenia

Katar u niemowlaka to niezwykle często występująca dolegliwość. Utrzymuje się około 1 tygodnia. W zwalczaniu tej dolegliwości u dzieci bardzo pomocne są domowe sposoby jak chociażby udrożnienie nosa, nawilżanie, czy też inhalacje. Nie leczy się go jednak antybiotykami. Przyczynę kataru należy poszukiwać na ogół w infekcji wirusowej. Jeśli u niemowlęcia pojawią się pierwsze symptomy nieżytu nosa, zawsze lepiej skonsultować się z lekarzem. Na co warto zwrócić uwagę?

Katar u niemowlęcia na ogół przebiega bez gorączki. Pomimo tego dziecku towarzyszy zwykle złe samopoczucie. Staje się płaczliwe, markotne, jak i ogólnie rozdrażnione. Może mieć również płytki sen i kłopoty z zasypianiem lub częściej budzi się w ciągu nocy. Na ogół pojawia się także brak apetytu (lub odmowa ssania piersi).

Katar może także powodować trudności z połykaniem. Z nosa wydobywa się wtedy wydzielina (jej kolor, jak i konsystencja uzależnione są od przyczyny kataru), która może podrażniać skórę na twarzy. Pojawić się może również tak zwana sapka, czyli trudności w oddychaniu. Niektórym maluchom może dokuczać uporczywe kichanie.

Nierzadkim powikłaniem kataru u niemowlaka jest infekcja uszu, czy zapalenie zatok. Nieleczona infekcja uszu może przeistoczyć się w zapalenie ucha. Ze względu na to, że nos, gardło oraz ucho środkowe u niemowląt leżą blisko siebie, nieusuwana z nosa wydzielina może spływać do ucha, w którym w końcu zaschnie i stworzy tym samym pożywkę dla bakterii (co pozwoli im się rozwijać).

Przyczyną kataru u niemowlaka jest głównie infekcja wirusowa, która przenoszona jest drogą kropelkową. Wydzielina pochodząca z nosa jest wtedy przeźroczysta, niekiedy wodnista i o szarym zabarwieniu.

Znacznie rzadszą przyczyną kataru u niemowląt jest infekcja bakteryjna. Wtedy to wydzielina z nosa jest bardzo gęsta, w kolorze zielonym, albo też żółtym.

W niektórych sytuacjach katar u niemowlęcia jest konsekwencją bardzo zanieczyszczonego powietrza. Z kolei przewlekle utrzymujące się dolegliwości warto skonsultować z alergologiem, ponieważ mogą one oznaczać jeden z objawów uczulenia.

Leczenie zielonego kataru u dziecka oparte jest na ogół na farmakoterapii. Lekarze mogą przepisać antybiotyki, jeżeli podejrzewają infekcję bakteryjną. Powinno się również stosować preparaty donosowe. Najlepiej, jeśli będzie to hipertoniczny, albo izotoniczny roztwór soli morskiej.

Preparaty wykazujące działanie sympatykomimetyczne (czyli pobudzające tzw. współczulny układ nerwowy), jak i obkurczające błonę śluzową nosa zaleca się stosować co 3 dni. Środki te zmniejszają znacznie obrzęk i przekrwienie nosa. Ponadto oczyszczają drogi oddechowe i zapewniają dokładne nawilżanie błony śluzowej. Zwykle dostępne są w postaci sprayów.

Za śluzowo-ropny katar koloru żółtego u dziecka odpowiedzialne są na ogół zakażenia w obrębie górnych dróg oddechowych, które wywoływane są przez bakterie. Może im towarzyszyć również gorączka, kaszel, drapanie w gardle, obrzęk małżowin nosowych, czy uczucie ogólnego rozbicia. Taki katar u dziecka powinno się leczyć przy pomocy antybiotyków. Infekcja ropna może rozprzestrzenić się również na płuca, czy oskrzela, wywołując ich zapalenie.

Katar u niemowlęcia trwa na ogół siedem dni. Zalecana jest konsultacja z lekarzem pediatrą, który zaleci odpowiednią metodę leczenia. Wizyta u lekarza będzie niezbędna, jeżeli katar będzie się utrzymywał dłużej aniżeli tydzień, a objawy, które będą mu towarzyszyć to duszności, płacz, niepokój i gorączka.

Na katar u niemowlaka można stosować wyłącznie bezpieczne środki dla dzieci, które zostały zalecone przez pediatrę. Nie leczy się go za pomocą antybiotyków. Walcząc z tą dolegliwością, warto korzystać również ze sprawdzonych domowych sposobów.

Pomocne podczas leczenia kataru będą inhalacje, które udrożnią zatkany nos, zmniejszą obrzęk w obrębie błony śluzowej, dzięki czemu zostanie ułatwione spływanie wydzieliny. Można zakupić specjalny inhalator, niemniej możliwe jest również przygotowanie inhalacji w domu, co jest niezwykle łatwe. Wystarczy do naczynia z gorącą wodą dodać parę kropel olejków eterycznych albo naparu z szałwii, czy też z rumianku. Naczynie powinno zostać podstawione dziecku w odległości bezpiecznej od twarzy.

Warto zadbać również o właściwe nawilżenie powietrza – dobrze sprawdzają się w tym wypadku urządzenia, które można włączać trzy razy dziennie no na 15 minut. Podobny efekt uzyskamy również poprzez położenie mokrego ręcznika na kaloryferze albo ustawienie pod kaloryfer naczynia z wodą. Suche powietrze będzie nasilało wysuszenie gardła i śluzówki nosa, co zaostrzy objawy. Temperatura powietrza w pomieszczeniu, gdzie przebywa dziecko, nie powinna przekroczyć 21°C.

Niemowlaka można bez przeszkód zabierać na krótkie spacery, żeby miało szansę pooddychać chłodnym i świeżym powietrzem, co pozwoli na obkurczenie błony śluzowej nosa. Rodzice powinni pamiętać również o nieprzegrzewaniu dziecka i ubierać je właściwe do pogody. Podczas przechodzenia kataru, który przebiega bez gorączki, można kąpać dziecko w letniej wodzie, ale nie dłużej niż 10 minut. Para i wilgoć rozrzedzają wydzielinę z nosa i znacznie ułatwiają jej usuwanie, co znacznie skróci czas trwania dolegliwości.

Podstawową czynnością podczas kataru u niemowlaka będzie udrożnianie nosa. Można stosować w tym celu podawany prosto do nosa roztwór z solą morską, który można nabyć w jednorazowych pojemniczkach.

Do nosa dziecka trzeba wpuścić 2 krople soli, a później uszyć ich nadmiar za pomocą chusteczki higienicznej. Idealnym sposobem będzie rozpylenie wody morskiej do każdej dziurki w nosie. Dziecku będzie się lżej oddychało, kiedy wokół nosa nałożymy maść majerankową. Obrzęk nosa ustąpi również po zastosowaniu kropli z dodatkiem ksylometazoliny.

Do oczyszczania nosa warto użyć tzw. aspirator lub gumową gruszkę. Lepiej nie stosować patyczków higienicznych, gdyż mogą one uszkodzić błonę śluzową niemowlęcych nosków.

Nie zaszkodzi również oklepywanie pleców. Zaleca się ułożyć dziecko brzuchem na kolanach rodzica, z głową ułożoną poniżej ciała. Poklepywanie należy wykonywać wypukłą i otwartą dłonią.

Jeżeli dziecko ma katar, matka nie musi rezygnować z karmienia go piersią. Mleko pochodzące od matki bogate jest w przeciwciała, które pomogą w naturalny sposób uporać się z dolegliwością. Dziecko będzie znacznie lżej oddychało, kiedy położymy je na brzuchu, niemniej nie wolno go układać w takiej pozycji do snu.

Na katar u niemowlaka idealnie sprawdzą się również metody naturalne, polecane przez medycynę ludową. Jeśli chcemy złagodzić objawy kataru, możemy zastosować inhalacje. Pomocna będzie zwłaszcza inhalacja z dodatkiem soli kuchennej albo też ziół o działaniu ściągającym, albo odkażającym śluzówkę nosa.
Jak wzmocnić odporność? TOP 10 najlepszych sposobów

Poza częstym nawilżaniem powietrza, oddychanie dziecku ułatwi również wietrzenie pomieszczenia, w którym najczęściej przebywa dziecko. Klatkę piersiową niemowlęcia można posmarować maścią kamforową albo też sosnowym lub miętowym olejkiem eterycznym. Na nos warto również stosować maść majerankową. Katar u dziecka może również być leczony przy pomocy kuracji napotnej opartej na ciepłych kąpielach, jak i spożywaniu sporych ilości płynów.

Dziecku można także podawać napary ziołowe do picia. Na katar sprawdzi się tymianek, szałwia i kwiat czarnego bzu. Bardzo znanym i naturalnym lekiem na katar u dzieci są czosnek i cebula. Objawy łagodzi również sok z malin i kwiat lipy.

Należy dbać o odpowiednie układanie dziecka, zanim zaśnie. Powinno ono spać ułożone na plecach, z głową ułożoną powyżej reszty ciała, co znacznie ułatwia usuwanie wydzieliny.

Pediatra dr Dawid Ciemięga oraz psychiatra Małgorzata Herman opowiadają o tym, czy częste wizyty z dzieckiem u lekarza są objawem nadopiekuńczości rodziców i dlaczego katar lub gorączka u niemowlaka mogą wprawiać młode mamy i ojców w konsternację.