Dalie na cukrzycę. Suplement diety z płatków kwiatowych obniża wysoki poziom cukru we krwi. Wyciąg z dalii poprawia też stan mózgu

Dalia ogrodowa (Dahlia pinnata) to roślina ozdobna uprawiana dla swoich pięknych, idealnie symetrycznych kwiatów.

Jako gatunek należący do rodziny astrowatych, dalie mają cenne właściwości lecznicze, które nie są jeszcze dobrze znane zachodniej medycynie. Zajęli się nimi nowozelandzcy naukowcy z Uniwersytetu Otago, a wyniki swoich prac opisali na łamach „Life Metabolism”.

Jedną z substancji obecnych w kwiatach dalii jest flawonoid o nazwie buteina, którą zespół badał już w 2015 roku. Odkryto wtedy, że antyoksydant ten zmniejsza stan zapalny w mózgu, co może obniżać stężenie cukru we krwi osób z zaburzeniami jego regulacji.

Unikanie hiperglikemii pozwala zatrzymać postęp choroby. Niekontrolowana cukrzyca może prowadzić do rozwoju niewydolności nerek, ślepoty, udarów mózgu, zawałów serca i amputacji kończyn dolnych.

Zobacz: Cukrzyca i choroby nerek u seniorów idą w parze

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia takich powikłań, konieczne jest monitorowanie poziomu glukozy we krwi i zmiana stylu życia. Zazwyczaj niezbędne jest także przyjmowanie leków, które pomagają utrzymać to stężenie w wyznaczonych normach. Coraz więcej badań pokazuje, że takie działanie mogą mieć związki naturalne.

Jak przyznaje autor badania dr Alexander Tups, pomysł na to, że dalie mogłyby dostarczyć zespołowi poszukiwanej przez nich buteiny, pojawił się raczej przypadkowo. Gdy przy kawie wspomniał o tym swojemu koledze, ten zapytał: „Czy wiesz, że związek ten może występować w daliach?”.

– To był początek fantastycznej podróży: międzynarodowi eksperci od dalii uprawiali je na dalekim południu Nowej Zelandii i chętnie dostarczyli nam kwiaty – opowiada dr Tups.

Sprawdź: Ruch leczy cukrzycę, ale trzeba wiedzieć, kiedy ćwiczyć

Zespół naukowy przygotował wtedy formułę wyciągu zawierającego buteinę i przetestował ją na myszach, osiągając sukces. Następnie we współpracy z zespołem ekspertów chemii roślin zidentyfikowano dwie inne cząsteczki, które mogą wspomagać efekty działania buteiny. Są to spokrewnione z nią substancje: sulfuretina oraz izolikwirytyna. W ramach badań przedklinicznych naukowcy ustalili, że ich obecność jest niezbędna do osiągnięcia optymalnego działania obniżającego poziom glukozy we krwi.

– Mogliśmy też wykazać, że [cząsteczki te] pomagały zredukować stan zapalny mózgu u myszy, oraz że działanie obniżające stężenie glukozy jest zależne od działania na mózg – wyjaśnia autor badania dr Alexander Tups.

Potwierdzony wpływ tych trzech związków na regulację poziomu cukru we krwi u osób ze stanem przedcukrzycowym i cukrzycą typu 2 wynika z ogólnoustrojowego działania wyciągu z dalii, które polega na poprawie tolerancji insuliny.

Następnie w ramach randomizowanego, kontrolowanego badania klinicznego w układzie naprzemiennym naukowcy zaobserwowali nie tylko skuteczność wyciągu z kwiatów dalii, ale także brak występowania efektów ubocznych kuracji.

Naukowcy opatentowali badany przez siebie wyciąg, opublikowali wyniki prac i wprowadzili na rynek tabletki o nazwie Dahlia4. Suplement diety z ekstraktem z płatków dalii nie został jeszcze jednak oceniony przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA), nie istnieją też jego odpowiedniki.

Źródłem buteiny są też jednak inne rośliny lecznicze, w tym te dostępne w naszym klimacie. To m.in. spokrewnione z dalią, bo należące do astrowatych gatunki, takie jak rosnący dziko uczep trójlistkowy (bidens), a także nachyłek (Coreopsis).

Chociaż wśród roślin leczniczych odkryto liczne źródła cennych związków aktywnych, które mogłyby sprawdzić się w leczeniu cukrzycy, problemem jest często ich dostępność, skuteczność i potencjalne działanie toksyczne. Pod tym względem odkrycie dotyczące dalii ma istotną wartość. Czy ekstrakt z płatków dalii będzie dostępny w Europie i Polsce? Czekamy.