Spis treści
Czym jest kortyzol i jaki ma wpływ na masę ciała?
Kortyzol, zwany też hormonem stresu wytwarzany jest przez korę nadnerczy, a jego poziom wzrasta w sytuacjach stresowych. Odpowiada on za pobudzenie, pomaga organizmowi reagować na stres, podwyższa ciśnienie krwi, działa przeciwzapalnie. Kortyzol reguluje też poziom cukru we krwi i wpływa na metabolizm.
W sytuacji długotrwałego stresu przy stale podwyższonym poziomie kortyzolu we krwi pojawiają się objawy takie jak nerwowość, problemy ze snem, osłabienie organizmu, a także wzmożony apetyt, przybieranie na wadze i gromadzenie się tkanki tłuszczowej głównie na twarzy, karku, plecach i brzuchu. Utrzymujący się na wysokim poziomie kortyzol spowalnia też metabolizm i prowadzi do zalegania jedzenia w przewodzie pokarmowym.
Objawy podwyższonego poziomu kortyzolu to:
wzrost masy ciała (szczególnie w okolicy twarzy i brzucha),
tłuszczowy garb na karku i między łopatkami,
szerokie, fioletowe rozstępy (głównie na brzuchu, piersiach, biodrach i pod pachami),
łatwe powstawanie siniaków,
podwyższone ciśnienie krwi,
wysoki poziom cukru we krwi,
silne zmęczenie,
osłabienie siły mięśni.
Po czym poznać brzuch kortyzolowy? Jak wygląda brzuch ze stresu?
Brzuch kortyzolowy, inaczej brzuch stresowy wygląda podobnie jak brzuch ciążowy. Jest odstający, wypukły, dość twardy i zbity, bo towarzyszą mu wzdęcia. Zaczyna się tuż pod żebrami i sięga aż pod pępek. Charakterystyczna jest dla niego tzw. oponka na brzuchu, czyli nagromadzenie się tkanki tłuszczowej w dolnej części brzucha i po bokach. Skóra na brzuchu staje się wiotka, traci jędrność i elastyczność, łatwo powstają na niej rozstępy, może być też nabrzmiała, ponieważ kortyzol zatrzymuje płyny w organizmie.
Długo utrzymujący się podwyższony poziom kortyzolu sprawia, że zwiększa się także poziom glukozy we krwi. Nadmiar glukozy organizm odkłada w postaci tłuszczu. Jednak jest to głównie tłuszcz trzewny, który gromadzi się wokół narządów wewnętrznych w jamie brzusznej. Z tego powodu rośnie brzuch i powstaje tzw. oponka na brzuchu od stresu.
Brzuch kortyzolowy może występować także u osób szczupłych. Ciężko jest się też go pozbyć w przypadku osób, które chcą zmniejszyć masę ciała. Samo odchudzanie może nie być skuteczne bez redukcji stresu, który wpływa na powstawanie oponki na brzuchu.
Podwyższony poziom cukru we krwi z czasem może prowadzić także do insulinooporności, cukrzycy i nadwagi oraz otyłości. Dodatkowo gromadzący się wokół narządów tłuszcz trzewny upośledza ich działanie i może doprowadzić do wielu chorób takich jak niealkoholowe stłuszczenie wątroby, miażdżyca, zespół metaboliczny, nadciśnienie i choroby serca. Tłuszcz trzewny zaburza też równowagę hormonalną, ponieważ tkanka tłuszczowa działa jak odrębny narząd i wytwarza hormony, które rozregulowują pracę całego organizmu.
Stres i towarzyszące mu gromadzenie się tkanki tłuszczowej negatywnie wpływają także na stan psychiczny. Prowadzą do obniżenia nastroju, braku energii i wzrostu apetytu, co tym bardziej utrudnia pozbycie się oponki z brzucha. Może też prowadzić do zaburzeń psychicznych takich jak depresja.
Skąd się bierze brzuch stresowy? Przyczyną może być nie tylko stres
Brzuch kortyzolowy rozwija się, gdy wysoki poziom kortyzolu prowadzi do gromadzenia się tłuszczu brzusznego. Brzuch stresowy jest rodzajem otyłości brzusznej, która jest najgroźniejszą postacią otyłości, ponieważ oprócz tłuszczu podskórnego występuje także tłuszcz trzewny, który gromadzi się wokół narządów wewnętrznych takich jak wątroba, trzustka, nerki czy serce i zaburza ich prawidłowe działanie.
Brzuch kortyzolowy może być spowodowany przewlekłym stresem, ale może też powstawać z innych przyczyn takich jak:
otyłość,
niedoczynność tarczycy,
ciąża,
intensywne ćwiczenia,
ekstremalne temperatury,
niektóre leki (np. sterydy),
poważne choroby takie jak guzy przysadki, guzy nadnerczy.
Jak pozbyć się brzucha ze stresu? Pomogą ćwiczenia fizyczne i psychiczne
Aby pozbyć się brzucha stresowego należy przede wszystkim obniżyć poziom kortyzolu w organizmie. Jeśli podwyższenie kortyzolu jest spowodowane obecnością chorób takich jak guzy, należy rozpocząć ich leczenie. W innych przypadkach najlepiej zająć się zredukowaniem stresu, a więc zrelaksować się i nauczyć się odpowiednio zarządzać stresem, aby nie miał on długotrwałego wpływu na nasz organizm.
W ten sposób pozbędziesz się brzucha stresowego:
redukcja stresu – pomocne będą ćwiczenia relaksacyjne, np. joga, tai chi, ćwiczenia oddechowe, medytacje, masaż terapeutyczny, terapia, słuchanie uspokajającej muzyki itp. Pomogą złagodzić napięcie i się uspokoić,
odpowiednia dawka snu – pozwala wyregulować poziom hormonów, a tym samym zredukować ilość kortyzolu we krwi. Najwyższy jego poziom występuje rano, ponieważ pomaga nam się obudzić. Jeśli śpisz za krótko, nie wysypiasz się i budzisz się zestresowany. Organizm utrzymuje podwyższony poziom kortyzolu, aby utrzymać cię w fazie czuwania, co utrudnia wieczorne zasypianie i sprzyja również podjadaniu niezdrowych przekąsek w celu poprawy humoru, a stąd już krótka droga do otyłości i powstawania brzucha stresowego,
zdrowe odżywianie – długotrwały stres negatywnie wpływa na nastrój, co w wielu przypadkach przyczynia się do zwiększenia apetytu na niezdrowe słodkie lub słone przekąski zawierające węglowodany. Jeśli więc chcesz zredukować brzuch kortyzolowy stosuj zdrową, zbilansowaną dietę i podjadaj owoce, orzechy lub warzywa zamiast batoników i ciasteczek. Jedz też dużo zielonych warzyw liściastych, bananów i awokado, które zawierają witaminy z grupy B. Witaminy te pozytywnie wpływają na układ nerwowy i pozwalają łagodzić stres. Pamiętaj też o produktach bogatych w błonnik takich jak pełnoziarniste pieczywo, płatki owsiane czy nasiona roślin strączkowych. Błonnik poprawia trawienie, przyspiesza metabolizm, pomaga oczyścić organizm i sprzyja utracie wagi. Pamiętaj też, aby odstawić używki takie jak papierosy, alkohol i nadmierne ilości kawy, które sprzyjają tyciu i wpływają na gorsze samopoczucie,
ćwiczenia – każda aktywność fizyczna jest dobra, żeby zadbać o zdrowie, właściwą wagę i zmniejszyć brzuch stresowy. Umiarkowane ćwiczenia takie jak codzienny spacer, jazda na rowerze czy siłownia 2-3 razy w tygodniu wystarczą, żeby poprawić sobie nastrój, zyskać więcej energii i schudnąć, a tym samym zredukować poziom kortyzolu i zmniejszyć brzuch stresowy.
