Karob – co to jest, jakie ma właściwości i wartości odżywcze? Karob jako zamiennik kakao i inne zastosowania mączki chleba świętojańskiego

Co to jest karob?

Karob to pozbawione nasion, sproszkowane strąki drzewa o nazwie chlebowiec świętojański (Certonia siliqua), które znane jest także pod nazwami szarańczyn strąkowy, chleb świętojański, drzewo karobowe oraz ceratonia. To wiecznie zielone drzewo rosnące w rejonie Morza Śródziemnego, w Australii oraz w Indiach.

Sproszkowany karob nazywany jest mączką chleba świętojańskiego, natomiast pozyskiwane z niego polisacharydy to guma karobowa. Jest też dostępny w postaci melasy, czyli gęstej, lepkiej substancji będącej produktem procesu gotowania strąków w wodzie i zagęszczania otrzymanego roztworu.

Karob – wartość odżywcza

Mączka chleba świętojańskiego zawiera ok. 70 procent węglowodanów takich jak: skrobia, cukry (sacharoza i glukoza) oraz hemiceluloza. Ok. 4 procent stanowi białko, a 0,6 procent to tłuszcz. Karob jest bogatym źródłem błonnika – w 100 g zawiera go aż 39,8 g. Mączka chleba świętojańskiego jest dość kaloryczna. 100 g produktu dostarcza ok. 220 kcal.

Karob zawiera witaminy, głównie z grupy B, takie jak kwas foliowy (29 mcg), witamina B6 (0,36 mg), witamina B1 (0.053 mg), niacyna (1,897 mg), witamina B2 (0,461 mg), witamina E (0,63 mg) oraz składniki mineralne takie jak potas (827 mg/ 100g), wapń (348 mg), magnez (54 mg), sód (35 mg), żelazo (2,9 mg) i cynk (0,9 mg).

Karob jako zamiennik kakao

Mączka chleba świętojańskiego to produkt bezglutenowy, który dodatkowo nie powoduje alergii – jest zatem dobrym wyborem dla osób z nietolerancjami i alergiami pokarmowymi. W przeciwieństwie do kakao nie zawiera szczawianów ani uczulającej niektóre osoby teobrominy, ma natomiast lekko kakaowy smak. Dzięki temu mączka i inne produkty z karobu mogą być stosowane jako zamiennik kakao przez osoby z chorobami nerek i alergią na kakao.

Mączka z chleba świętojańskiego jest bogata w polisacharydy (węglowodany złożone) nazywane gumami, które nadają potrawom gęstą konsystencję . Dzięki temu może być z powodzeniem używana zamiast jajek np. do przygotowania ciast i do deserów. Można jej też używać do zagęszczenia sosów, a stosowana w miejsce części mąki nadaje się do wypieku domowego chleba.

Z nasion drzewa chlebowego wyrabia się też melasę, która jest gęstym, bardzo słodkim syropem o lekko karmelowym smaku. Melasa karobowa może być używana jako zdrowszy zamiennik zwykłego cukru stołowego.

Karob – właściwości zdrowotne

Karob stosowano w medycynie naturalnej do leczenia dolegliwości ze strony układu pokarmowego, m.in. w celu poprawy trawienia. Karob ma właściwości łagodzące biegunki. Pomocny jest również przy zaparciach, ponieważ dzięki dużej zawartości błonnika reguluje perystaltykę jelit i przywraca właściwy rytm wypróżnień. Regulując procesy trawienia pomaga w profilaktyce raka jelita grubego. Mączka chleba świętojańskiego zawiera też liczne związki o właściwościach antyoksydacyjnych, przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych.

Karob pomaga obniżać poziom cholesterolu we krwi, przyczyniając się tym samym do zapobiegania zmianom miażdżycowym i powstającym na ich tle chorobom, takim jak udar czy zawał serca.

Ze względu na wysoką zawartość wapnia i magnezu karob jest też przydatny w profilaktyce osteoporozy, gdyż te pierwiastki są niezbędne dla zwiększenia gęstość kości i poprawy ich mineralizacji.

Natomiast ze względu na zawartość kwasu galusowego karob ma właściwości przeciwbólowe i działa wykrztuśnie. Sprawdzi się więc jako pomocniczy środek w leczeniu kaszlu, przeziębienia i grypy.

Dzięki właściwościom przeciwzapalnym karob może łagodzić dolegliwości związane z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, jest też pomocny przy podrażnieniach przewodu pokarmowego.

Mączka chleba świętojańskiego ma niski indeks glikemiczny, może więc być przydatna w diecie osób chorujących na cukrzycę. Należy jednak pamiętać, że bogata w cukry melasa karobowa ma wysoki indeks glikemiczny (IG 70).

Jakie zastosowanie ma karob?

Karob w postaci przetworzonej stosowany jest w przemyśle spożywczym jako substancja zagęszczająca (żelująca), stabilizator i emulgator. Na etykietach produktów spożywczych oznaczony jest symbolem E 410. Stosowany jest także w przemyśle farmaceutycznym do produkcji leków i suplementów diety, w tym preparatów wspomagących odchudzanie.

Mączka chleba świętojańskiego przypomina w smaku kakao, może być zatem używana jako zamiennik kakao i czekolady, a nawet kawy. Nie zawiera przy tym substancji pobudzających (kofeiny czy teobrominy, które wchodzą w skład kawy i kakao), dlatego napoje przygotowane na bazie karobu można podawać nawet małym dzieciom. Można też sięgać po nie wieczorem – dzięki zawartości magnezu i witamin z grupy B mączka chleba świętojańskiego ma działanie relaksujące i wzmacniające układ nerwowy – pomoże spokojnie zasnąć po stresującym dniu.

Karob ma delikatny, słodki smak, przez co przygotowanych z nim napojów nie trzeba już dosładzać. To również dobra alternatywa dla osób z alergiami pokarmowymi i nietolerancją glutenu – można używać go do domowych wypieków, do picia, do słodzenia potraw oraz jako naturalny, bezglutenowy zagęstnik do sosów.

Czy mączka chleba świętojańskiego jest bezpieczna dla zdrowia?

Karob to substancja pochodzenia roślinnego. Jest bezpieczna zarówno dla dzieci, jak i kobiet w ciąży oraz karmiących piersią. Nie ma żadnych ograniczeń dotyczących ilości dziennie spożywanego karobu. Jednak jak zawsze warto zachować umiar, ponieważ nadmierne spożycie zawartego w niej błonnika może powodować wzdęcia i inne problemy ze strony układu pokarmowego. Należy też unikać jednoczesnego zażywania leków czy suplementów diety, ponieważ karob zmniejsza ich wchłanianie. Przyjmując je warto więc zachować odstęp czasowy wynoszący co najmniej 2 godziny.

ZOBACZ: Czekoladowe trufle z 3 składników