Choroby związane z drogami oddechowymi są czwartą, najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce. Wyprzedzają je tylko choroby serca i naczyń krwionośnych, nowotwory złośliwe oraz gwałtowne i często przypadkowe przyczyny śmierci.
Dorośli często bagatelizują zapalenie oskrzeli, ponieważ mylą je z przeziębieniem lub grypą. Tymczasem bywa, że choroba ta jest jest następstwem niewłaściwego leczenia przeziębienia lub powikłaniem grypy.
Czym jest zapalenie oskrzeli?
Zapalenie oskrzeli jest jedną z chorób dolnych dróg oddechowych. Wywołane jest ono przez wirusy, bakterie lub czynniki środowiskowe. Jednak chorobę najczęściej (bo aż w 90% przypadków) wywołują wirusy typowe dla przeziębienia oraz grypy, takie jak np.:
- wirusy grypy typu A i B,
- wirusy paragrypy,
- wirusy RSV,
- koronawirusy,
- adenowirusy,
- rynowirusy (inaczej rinowirusy).
W ok. 10% wszystkich przypadków patogenem są tzw. bakterie atypowe.
Przeczytaj również:
Czy zapalenie oskrzeli jest zaraźliwe?
Zapalenie oskrzeli jest zaraźliwe, a najbardziej podatne na tę chorobę są osoby starsze oraz dzieci. Dlatego bardzo ważne jest, aby osoba chora w okresie leczenia możliwie najbardziej ograniczyła bliskie kontakty z innymi ludźmi.
Jakie objawy daje zapalenie oskrzeli?
Zapaleniu oskrzeli najczęściej towarzyszą charakterystyczne objawy:
- uporczywy kaszel,
- odkrztuszanie wydzieliny zebranej w drogach oddechowych,
- gorączka,
- ból mięśni,
- ból w klatce piersiowej,
- duszność,
- świszczący dźwięk przy oddychaniu.
Często osoby z objawami charakterystycznymi dla zapalenia oskrzeli zadają sobie pytanie, czy możliwe jest wystąpienie u nich tej choroby bez gorączki lub bez kaszlu. Warto wiedzieć, że nie u każdego występują wszystkie z wymienionych wyżej objawów (pomimo występowania tej choroby), a każda taka wątpliwość powinna zakończyć się wizytą u lekarza w celu uniknięcia ewentualnych powikłań po nieleczonym zapaleniu oskrzeli.
Badania a zapalenie oskrzeli
Zazwyczaj do zdiagnozowania zapalenia oskrzeli medykowi potrzebny jest wyłącznie wywiad lekarski oraz przeprowadzenie fizykalnego badania w gabinecie, np. poprzez osłuchanie klatki piersiowej. W bardziej zaawansowanych przypadkach specjalista może zlecić wykonanie radiogramu klatki piersiowej. Badanie to ma na celu wykluczenie ewentualnego zapalenia płuc.
Przeczytaj więcej na temat:
Leki i wskazania dla chorego na zapalenie oskrzeli
Podczas zapalenia oskrzeli choremu zaleca się:
- pozostanie w domu i odpoczynek od standardowych obowiązków,
- wygrzewanie się, najczęściej w łóżku,
- spożywanie dużej ilości płynów, najlepiej wody niegazowanej (szczególnie ważne, gdy występuje podwyższona temperatura ciała).
O konsekwencjach nieleczonych stanów zapalnych mówi lekarz, Piotr Gryglas:
Najczęściej polecane leki przy zapaleniu oskrzeli to:
- ibuprofen,
- aspiryna,
- lewodropropizyna,
- butamirat,
- dekstrometorfan.
Jednak, przed zażyciem jakiejkolwiek z tych substancji, chory musi skonsultować się z lekarzem, aby nie wyrządzić sobie krzywdy.
Domowe sposoby leczenia zapalenia oskrzeli (naturalne środki)
Zapalenie oskrzeli objawia się, m.in. powstaniem wydzieliny w drogach oddechowych. Aby zniwelować ten proces ludzie od dawna stosują sprawdzone, domowe sposoby leczenia. W tym celu często wykorzystywane są naturalne środki, które zazwyczaj każdy posiada w swojej kuchni, lub tanie i łatwo dostępne specyfiki możliwe do nabycia w pobliskiej aptece.
Stosowanie środków o charakterze wykrztuśnym ma na celu przede wszystkim upłynnić powstałą wydzielinę w drogach oddechowych. Spowodować, że stanie się rzadsza i z większą łatwością będzie można pozbyć się jej z organizmu. Dzięki zmianie konsystencji łatwiej odrywa się od ścianek drzewa oskrzelowego, lepiej jest przyswajalna przez nabłonek rzęskowy oskrzeli i w trakcie kaszlu jest wydalana. Istnieje wiele w stu procentach naturalnych substancji, które bezpośrednio wpływają na gruczoły oskrzelowe. Stosuje się je nie tylko podczas zapalenia oskrzeli, ale także w innych stanach zapalnych dolnych dróg oddechowych. Przy zapaleniu krtani, zapaleniu tchawicy, zwyrodnieniu torbielowatym płuc, rozstrzeniach oskrzeli, rozedmie płuc oraz w niektórych przypadkach zapalenia płuc.
Czy domowe leczenie zapalenia oskrzeli jest skuteczne?
Skuteczność naturalnych środków leczenia zapewniają im konkretne składniki aktywne:
- alkaloidy (znajdujące się, np. w wymiotnicy lekarskiej),
- saponiny (zawiera je m.in.: lukrecja, pierwiosnek, senega, mydlnica, bluszcz, dziewanna),
- olejki eteryczne (obfituje w nie tymianek, anyż, eukaliptus, koper, sosna, świerk, mięta, czy macierzanka).
Wyciągi z wszystkich powyżej wymienionych roślin działają wykrztuśnie. Niektóre mają także dodatkowe właściwości, np. przeciwbakteryjne. W połączeniu tworzą bardzo skuteczne mieszanki lecznicze. Na przykład wyciąg z liści bluszczu z tymiankiem, anyżem i prawoślazem według badań daje ok. 90% skuteczności leczenia zapalenia oskrzeli. 95% badanych obserwowanych podczas kuracji zauważyło znaczną poprawę stanu zdrowia dróg oddechowych już po 7 dniach stosowania naturalnych wyciągów. Niektóre z roślin, jak np. korzeń żywokostu posiadają także właściwości osłaniające. Te są dodatkowo pożądane podczas pozbywania się przez organizm zbędnej wydzieliny z dróg oddechowych. Takie same właściwości mają olejki eteryczne. Działają także spazmolitycznie (rozkurczowo) i antyseptycznie (odkażająco), a niektóre również przeciwgrzybiczo.
Domowe leczenie zapalenia oskrzeli w praktyce
Olejki eteryczne wspomagające odruch wykrztuśny u chorych najczęściej stosuje się doustnie przez połykanie płynu na łyżce. Inną, mniej popularną formą jest domowa inhalacja. Można ją wykonywać nawet bez specjalistycznego sprzętu. Polega na wlaniu do gorącej wody kilku kropel roztworu i pochylaniu głowy owiniętej ręcznikiem nad parą wodą unoszącą się w powietrzu. Ręcznik ma sprawiać, by jak najwięcej pary dostawało się do dróg oddechowych, a nie uciekało w atmosferę. Idealna proporcja to 5-10 kropel na szklankę wrzącej wody. Podczas przygotowania inhalacji zazwyczaj w naczyniu ląduje około litr wody. Trzeba wtedy pamiętać o zwielokrotnieniu kropel olejków, aby kuracja przyniosła oczekiwany efekt. Taka inhalacja powinna trwać średnio 10 - 15 min. Nie wszyscy jednak (zwłaszcza dzieci) dobrze znoszą inhalację. Często nie mogą się do niej przekonać. Wtedy zalecane jest nacieranie klatki piersiowej olejkiem. Poza powyższymi propozycjami naturalnych wyciągów można wykorzystać do tego również terpentynę lub kamforę, którą można nabyć w każdej aptece.
Leczenie zapalenia oskrzeli u dziecka
Powyższe oleje można stosować także w leczeniu zapalenia oskrzeli u dzieci ze względu na ich delikatne oddziaływanie na organizm. Zawsze jednak przed podaniem jakiejkolwiek substancji najmłodszym trzeba skonsultować zasadność takich działań z lekarzem.
Ile trwa zapalenie oskrzeli?
Zapalenie oskrzeli w zależności od typu tej choroby oraz innych, indywidualnych czynników trwa około:
- 3 tygodnie - ostre zapalenie oskrzeli,
- od 3 do 8 tygodni - podostre zapalenie oskrzeli,
- powyżej 8 tygodni - przewlekłe zapalenie oskrzeli.
Piotr Gryglas: "Komplikacje mogą wystąpić nawet po dwóch-trzech miesiącach po niewyleczonym zapaleniu"
Źródła:
- Dzieło zbiorcze, "Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc rozpoznawania i leczenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc”
- Dzieło zbiorcze, "Leki roślinne stosowane w chorobach układu oddechowego”