Spis treści
Jak wygląda czeremcha?
Wyróżnia się ok. 20 gatunków czeremchy występujących w Ameryce Północnej, Europie i Azji Mniejszej. W Polsce najczęściej spotykanymi gatunkami są czeremcha pospolita (Prunus padus) oraz czeremcha amerykańska (Prunus serotina). Pierwsza z nich, występująca w formie drzewa lub krzewu, dorasta do 15 lub 4 metrów, druga może osiągnąć wysokość nawet 20 metrów.
Okres kwitnienia czeremchy zwyczajnej przypada na przełom kwietnia i maja. Kwiaty zbierają się w gęste, pachnące, bardzo ozdobne grona – do 40 kwiatów na jednym. Amerykańska kwitnie zdecydowanie później, bo dopiero na przełomie maja i czerwca. Jej kwiaty są drobniejsze i bezwonne.
Czerwone owoce dojrzewają przez całe lato, przybierając barwę ciemnofioletową i wtedy nadają się do zbierania. Są pożywieniem dla licznych ptaków i ssaków. Mogę być także spożywane przez ludzi, ale po odpowiednim przygotowaniu.
Liście czeremchy przebarwiają się jesienią najpierw na czerwono, a następnie na żółto i następnie opadają. Kora wydziela nieprzyjemny zapach. Obydwa gatunki nie są wymagająca w uprawie, dobrze znoszą cień i są odporne na zanieczyszczenia.
Jakie właściwości lecznicze ma czeremcha?
Owoce czeremchy są uznawane za źródło: witaminy C, potasu, fosforu, wapnia, błonnika oraz rutyny. Znajdziemy w nich także antocyjany, flanowonoidy i karotenoidy. Zawierają również cukry, pektyny i garbniki.
Owoce czeremchy, dzięki dużej zawartości pektyn mogą być wykorzystywane do łagodzenia zatruć pokarmowych. Mają właściwości:
- antybakteryjne,
- przeciwzapalne,
- uspokajające,
- moczopędne.
Dzięki wysokiej zawartości kwasu askorbinowego wzmacniają też odporność. Ich działanie ściągające może być pomocne w leczeniu obfitych miesiączek.
W medycynie ludowej doceniano właściwości liści czeremchy, w szczególności młodych, które dzięki zawartości związków glikozydów, działały jako środek zapobiegający ukąszeniom owadów.
Czy jagody czeremchy są jadalne?
Pestki czeremchy, podobnie jak pestki wiśni, moreli czy brzoskwiń zawierają związek cyjanogenny – amygdalinę, z której w procesie trawienie uwalnia się kwas cyjanowodorowy. Czy to oznacza, że należy unikać tych owoców? Nie, wystarczy bowiem pozbawić je pestek i można bezpieczne jeść je nawet na surowo lub poddać obróbce termicznej.
Związek ten znajduje się także w liściach – szczególnie więdnących oraz w młodych pędach i korze roślin, dlatego należy chronić zwierzęta gospodarskie przez żywieniem się nimi, bo może to prowadzić do zatrucia pokarmowego, a nawet śmierci.
Jak przygotować przetwory z czeremchy? Przepis na nalewkę i dżem
Owoce czeremchy mają wyrazisty aromat i słodko-cierpki smak, a im później są zbierane, tym bardziej mogą być gorzkie. Porównywane są do owoców aronii. Mogą być wykorzystane np. jako baza nalewek lub dżemów, a także soków i konfitur.
- Przepis na nalewkę z czeremchy: czeremchówkę przygotowujemy, zasypując ok. 1 kg przebranych, umytych i osuszonych owoców (najlepiej, jeśli będą suszyły się przez kilka dni) 500 grami cukru. Po dwóch dniach zalewamy zwartość słoja litrem alkoholu (30 proc. lub 40 proc.) i odstawiamy w ciemne miejsce na ok. 10 dni. Po tym czasie filtrujemy trunek i czekamy przynajmniej 4 tygodnie, aby był gotowy do spożycia.
- Przepis na dżem z owoców czeremchy: pół kilo owoców zagotowujemy z niewielką ilością wody i czekamy, aż zaczną pękać, a następnie przecieramy przez sito. Ważne jest, aby usunąć wszystkie pestki. Do powstałego przecieru dodajemy szklankę cukru. Jeśli smak jest zbyt wyrazisty, można dodać uprażone jabłka i dodatkową porcję cukru. Całość doprowadzamy do wrzenia, doprawiamy do smaku sokiem z cytryny. Przekładamy do wyparzonych słoików.
Źródła:
- Black Cherry, czyli czeremcha amerykańska Lasy Państwowe
- Czeremcha - rodzina różowate Drzewa Polski
- Facts about Bird cherry Health Benefits Times
