Spis treści
Czy WZW typu A jest zaraźliwe? Objawy choroby
Wirusowe zapalenie wątroby typu A, potocznie określane jako żółtaczka pokarmowa, to choroba, która potrafi być zarówno uciążliwa, jak i niebezpieczna. W Europie pojawia się stosunkowo rzadko, dlatego większość ludzi nie ma okazji naturalnie nabyć odporności na wirusa. Aktualnie Ambasada RP w Pradze ostrzega przed gwałtownym wzrostem zachorowań na WZW A na terenie Czech. Od początku 2025 r. do pierwszych dni listopada chorobę rozpoznano u blisko 2400 osób. To najwyższa liczba zachorowań od lat 80. XX wieku, a choroba doprowadziła już do 28 zgonów.
WZW A jest chorobą zakaźną. Do organizmu przedostaje się przede wszystkim drogą pokarmową – poprzez zjedzenie skażonej żywności, wypicie zanieczyszczonej wody lub przeniesienie wirusa brudnymi rękami na usta czy jedzenie. Z tego powodu WZW typu A bywa określane mianem „choroby brudnych rąk”.
Infekcja często rozwija się skrycie i przez długi czas nie daje żadnych objawów. Symptomy mogą wystąpić dopiero po 2-4 tygodniach od zarażenia, a niekiedy nawet później.
Wśród typowych objawów są:
dyskomfort lub ból w okolicy wątroby,
spadek apetytu,
bóle głowy,
senność,
uczucie ogólnego rozbicia.
U części chorych pojawia się również żółtaczka, ciemniejszy kolor moczu oraz jaśniejszy stolec.
Jakie szczepionki przeciw WZW typu A są dostępne w Polsce?
Wszystkie dostępne w Polsce szczepionki przeciw WZW typu A zawierają inaktywowany wirus HAV, który nie wywołuje choroby, a jedynie stymuluje organizm do wytworzenia odporności.
Szczepionki dzielą się na dwa główne rodzaje:
1. Monowalentne – przeznaczone wyłącznie do ochrony przed WZW A. Standardowo wymagają podania dwóch dawek w odstępie 6-12 miesięcy. Jednak w praktyce niektóre produkty dopuszczają większy odstęp: druga dawka szczepionki Avaxim może być podana nawet do 36 miesięcy po pierwszej, a druga dawka Havrix Adult – do 5 lat. Szczepionki różnych producentów mogą być stosowane zamiennie.
2. Skojarzone – łączą ochronę przed WZW A i WZW B w jednym wkłuciu. Schemat obejmuje trzy dawki podawane w odstępach 0-1-6 miesięcy. W przypadku konieczności podania dawki przypominającej można zamiast szczepionki skojarzonej zastosować szczepionkę monowalentną.
Skuteczność szczepionek przeciw WZW A jest bardzo wysoka: po jednej dawce odporność osiąga około 95 proc., a po podaniu dwóch dawek sięga 98-99 proc.
Ile kosztuje szczepionka na wirusowe zapalenie wątroby typu A?
Szczepionki przeciw WZW A nie są refundowane – pacjent pokrywa pełny koszt preparatu. Cena jednej dawki zależy od rodzaju szczepionki i miejsca zakupu i zazwyczaj waha się między 200 a 400 zł.
Całkowity koszt szczepienia zależy od wybranej formy szczepionki:
monowalentna – wymaga podania dwóch dawek,
skojarzona przeciw WZW A i B – wymaga trzech dawek.
Warto więc uwzględnić liczbę dawek przy planowaniu szczepienia.
Szczepienie przeciw WZW A – wskazania i przeciwwskazania
Szczepienia przeciw WZW typu A są zalecane wszystkim osobom, które nie przeszły choroby i nie były wcześniej szczepione, począwszy od 1. roku życia.
Szczepienie jest szczególnie polecane dla:
dzieci i młodzieży w wieku przedszkolnym i szkolnym, które nie przeszły WZW A,
pracowników szpitali, żłobków, przedszkoli i wojska,
podróżników wyjeżdżających do krajów o wysokiej zachorowalności (np. turystów, wojskowych na misjach),
osób pracujących z żywnością i odpadami (w gastronomii, produkcji żywności, kanalizacji, utrzymaniu czystości),
pacjentów z chorą wątrobą (zwłaszcza zakażonych wirusami WZW B i C),
osób z grup ryzyka (w kontakcie z chorymi na WZW A, zakażonych HIV, uzależnionych od narkotyków, mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami, pacjentów z hemofilią).
Szczepienie przeciw WZW A nie jest wskazane:
osobom uczulonym na składniki szczepionki,
osobom, które wcześniej miały reakcję anafilaktyczną po szczepieniu,
osobom ciężko chorym lub z podejrzeniem poważnej choroby.
Jeśli masz gorączkę lub choroba przewlekła się zaostrza, szczepienie warto odłożyć do momentu, gdy poczujesz się lepiej.
Czy warto się szczepić na WZW A?
Szczepienie to najskuteczniejsza metoda ochrony przed wirusowym zapaleniem wątroby typu A. Podanie dwóch zalecanych dawek zapewnia bardzo wysoką skuteczność – sięga około 98 proc. Odporność utrzymuje się co najmniej 15 lat.
Pamiętaj: nawet rygorystyczne przestrzeganie zasad higieny nie daje pełnej gwarancji uniknięcia zakażenia, zwłaszcza że wirus łatwo przenosi się drogą pokarmową. Jeśli dojdzie do zachorowania, objawy mogą utrzymywać się nie tylko tygodniami, lecz czasem nawet przez kilka miesięcy, znacznie obniżając komfort życia.
Źródło: Szczepionka przeciw wzw A Szczepienia.info
