USG bioderek - kiedy zrobić badanie bioder u dziecka? Czym jest dysplazja stawów biodrowych? Jak dbać o prawidłowy rozwój bioderek u dzieci?

Badanie bioderek jest po raz pierwszy przeprowadzane przez neonatologa zaraz po porodzie. Kolejne odbywa się podczas wizyty u pediatry, który oceni stan stawów i wystawi skierowanie na badanie ultrasonograficzne. USG bioderek (preluksacja) powinno być przeprowadzone trzykrotnie:

• po raz pierwszy w 6 tygodniu życia dziecka, najpóźniej w 12 tygodniu,
• w 3 miesiącu życia – niezależnie od poprzedniego wyniku,
• kiedy dziecko zacznie chodzić.

Może zdarzyć się także, że wykonanie badania będzie zlecone przez pediatrę zdecydowanie wcześniej – nawet w 2 lub 3 tygodniu życia dziecka. Dzieje się tak, jeśli zachodzi podejrzenie wystąpienia dysplazji stawów biodrowych. Do grupy ryzyka zaliczone są dzieci, które:

• zostały urodzone z ułożenia miednicowego,
• pochodzą z ciąży mnogiej,
• mają obciążane genetyczne.

USG bioderek jest wykonywane specjalnie do tego przystosowanym ultrasonografem. Dziecko po rozebraniu z dolnych części garderoby jest smarowane żelem, a następnie lekarz jeżdżąc głowicą sondy, ogląda poszczególne części bioder.

Następnie ocenia wynik w skali Graffa, w której oznaczenia IA i IB są prawidłowe, IIA oznacza biodra fizjologicznie niedojrzałe, a kolejne w skali IIB, IIC, IID oraz III i IV wskazują na biodra wymagające większego lub mniejszego nadzoru lekarskiego.

Badanie bioder u niemowlęcia jest bezinwazyjne i bezbolesne. Do badania nie trzeba się wcześniej przygotowywać, ale warto zadbać o to, żeby dziecko było najedzone, a pieluszka czysta. Badanie trwa zazwyczaj kilkanaście minut.

Dysplazja stawów biodrowych u dzieci to najczęstsza anomalia noworodkowa. Według Międzynarodowego Instytutu Dysplazji ok. 1 na 10 noworodków cierpi z powodu niestabilności stawu biodrowego, natomiast 1 na 100 niemowląt wymaga leczenia, z tego powodu. W Polsce mówi się o 2 do 5% noworodków wymagających nadzoru lekarskiego ze względu na dysplazję stawów biodrowych.

Mianem dysplazji stawów biodrowych określa się niestabilność, zwichnięcie lub spłycenie stawu biodrowego. Zdiagnozowanie dysplazji u niemowlęcia, oznacza wykrycie niedorozwoju panewki stawowej.

W zależności od stopnia dysplazji ocenianej w skali Graffa dziecko może zostać skierowane jedynie na obserwację, fizjoterapię lub na leczenie specjalistyczne. Przy rozpoznaniu kolejnych typów zalecane jest:

• Typ IIB, IIC, IID – założenie ortezy odwodzącej, mogą być to szelki Pavlika czy szyna Tubingera,
• Typ III i IV kwalifikuje dziecko do nastawienie biodra w znieczuleniu ogólnym.

Nie tylko lekarze, ale także rodzice są w stanie zauważyć pierwsze oznaki, które mogą być powodem do niepokoju i wskazywać na nieprawidłowy rozwój stawów biodrowych u niemowląt i małych dzieci. Są to:

• różnice w długości nóżek,
• asymetryczne fałdy pośladków i/lub ud,
• trzaski i/lub kliknięcia w biodrach – mogą sugerować dysplazję stawu biodrowego, ale mogą także być czymś całkiem naturalnym,
• ograniczony zakres ruchu odwodzenia – rodzice mogą go zauważyć, jeśli pojawią się trudności ze zmianą pieluszki (biodra nie mogą się w pełni rozłożyć),
• ból i trudności z chodzeniem u starszych dzieci.

O prawidłowy rozwój bioderek u dziecka należy dbać od pierwszych dni życia. Należy to jednak robić kierując się rozsądkiem i bez przymuszania do konkretnych pozycji:

• należy dobierać prawidłowy rozmiar pieluszki i ubranek – unikać ciasnych ubrań i śpiworków,
• odpowiednio podnosić dziecko przy zmianie pieluszki (unosząc pośladki, a nie nogi),
• zapewnić czas na swobodną zabawę i machanie nóżkami,
• jak najczęściej układać niemowlę na brzuszku,
• nie przyśpieszać siadania czy wstawania,
• nie zakładać bez konsultacji z lekarzem większej pieluchy w celu zwiększenia rozstawu nóg,
• pamiętać o prawidłowej pozycja przy podnoszeniu i noszeniu dziecka,
• dobierając nosidło lub chustę, zwrócić uwagę na to, aby dziecko miało odpowiednio poparte pośladki i szeroko rozstawione nóżki,
• zachęcać dziecko do siadania z nogami do przodu.

Źródła:
Międzynarodowy Instytut Dysplazji
Skuteczna fizjoterapia dzieci

ZOBACZ:
Dlaczego chodziki to zły wybór dla dziecka? „Bardzo często kończy się to rehabilitacją”