Neonatologia – czym się zajmuje? Jakie badania wykonuje neonatolog i kiedy udać się do poradni neonatologicznej?

Edyta Zabielska, Creatim
Okres noworodkowy to czas, w którym nowo narodzone dziecko przystosowuje się do warunków, które zmieniły się po urodzeniu. Jego zdrowiem zajmuje się wtedy neonatolog.
Okres noworodkowy to czas, w którym nowo narodzone dziecko przystosowuje się do warunków, które zmieniły się po urodzeniu. Jego zdrowiem zajmuje się wtedy neonatolog. Olesia Bilkei (123RF)
Neonatolog to lekarz specjalizujący się w profilaktyce, diagnozowaniu i leczeniu chorób występujących u noworodków, czyli dzieci w wieku do czwartego tygodnia życia, a w szczególności u wcześniaków. Wyjaśniamy, jakimi konkretnie schorzeniami i zaburzeniami zajmują się lekarze neonatolodzy i kiedy warto zgłosić się z maluchem do poradni neonatologicznej.

Co to jest neonatologia?

Neonatologia to dziedzina medycyny zajmująca się wadami wrodzonymi, schorzeniami, chorobami oraz właściwym rozwojem dzieci w okresie noworodkowym. Obejmuje on pierwsze 4 tygodnie życie dziecka lub trwa dłużej, jeśli jest ono wcześniakiem.

W zakres owej specjalizacji wchodzą zarówno profilaktyka, jak też diagnozowanie i leczenie chorób oraz wad u najmłodszych pacjentów. Neonatologia swą nazwę zawdzięcza łacińskiemu słowu neonatus, co znaczy noworodek.

Czym się zajmuje neonatolog?

Pod opiekę neonatologa trafiają zarówno zdrowe maluchy, jak i te, u których podejrzewa się nieprawidłowy rozwój. Neonatolog opiekuje się także wcześniakami (dziećmi urodzonymi między 22. a 37. tygodniem ciąży) oraz kobietami ciężarnymi, u których zdiagnozowano choroby płodu.

Lekarz neonatolog dokonuje również oceny stanu zdrowia dziecka krótko po jego narodzinach, m.in.:

  • sprawdza podstawowe odruchy malucha,
  • osłuchuje serce noworodka,
  • bada ruchy kończyn,
  • bada wzrok,
  • ogląda podniebienie,
  • ocenia ruchliwość języka,
  • ocenia prawidłowość wykształcenia się narządów płciowych,
  • sprawdza przepływ krwi w zgięciu pachwin,
  • ocenia stan zdrowia noworodka na podstawie wielkości ciemiączka, napięcia mięśniowego, kręgosłupa oraz brzucha.

W przypadku pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości dotyczących stanu zdrowia dziecka, zaleca dodatkowe badania jeszcze przed wypisaniem go ze szpitala.

Przeczytaj również:

Jakie choroby noworodków diagnozuje i leczy neonatolog?

Specjalista z zakresu neonatologii wykrywa i leczy różnego typu patologie w rozwoju noworodków, a ponadto zakażenia, do których dochodzi u maluchów we wczesnym okresie życia oraz choroby układu krążenia, pokarmowego, moczowego, nerwowego i oddechowego.

Do chorób i schorzeń występujących u najmłodszych dzieci, diagnozowanych i leczonych przez specjalistę neonatologa należą m.in.:

  • zaburzenia mózgowe;
  • nieurazowy, śródczaszkowy krwotok;
  • choroby genetyczne;
  • wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu;
  • zamartwica urodzeniowa;
  • okołoporodowa perforacja jelit;
  • wady wrodzone, takie jak np. polidaktylia, syndaktylia, stopa końsko-szpotawa, krzywica czy dysplazja stawu biodrowego;
  • martwicze zapalenie jelit noworodka lub płodu;
  • dysplazja płucno-oskrzelowa;
  • żółtaczka;
  • powikłania związane z wcześniactwem.

Lista chorób noworodków, którymi zajmuje się lekarz neonatolog, jest więc długa. Co ważne, nierzadko w procesie wykrywania i leczenia tych schorzeń biorą udział również specjaliści z innych dziedzin medycyny, np. dziecięcej chirurgii, kardiologii, neurologii, endokrynologii, urologii, rehabilitacji, ortopedii czy okulistyki.

Sprawdź też:

Kiedy zgłosić się do poradni neonatologicznej?

Poradnia neonatologiczna jest miejscem, do którego trafiają noworodki z podejrzeniem nieprawidłowego rozwoju, ze zdiagnozowanymi chorobami (jeszcze w okresie płodowym lub zaraz po urodzeniu) oraz wcześniaki.

W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek niepokojących objawów oraz nieprawidłowości w rozwoju noworodka, należy zgłosić się do lekarza specjalisty. Bardzo istotne jest jak najszybsze znalezienie przyczyny owych nieprawidłowości i zastosowanie odpowiednich środków zaradczych. Im wcześniej zostanie postawiona diagnoza, tym większe szanse na wdrożenie skutecznej terapii i wyleczenie dziecka.

Do objawów, które powinny wzbudzić niepokój rodziców i opiekunów, należą:

  • wymioty;
  • częste ulewanie pokarmu;
  • nadmierna senność połączona z bardzo krótkimi okresami aktywności noworodka albo ich brakiem;
  • przedłużająca się żółtaczka;
  • męczące zaparcia;
  • częste biegunki;
  • zmiany skórne;
  • zbyt wolne przybieranie na wadze;
  • brak apetytu.

Jak najszybciej do lekarza lub bezpośrednio na oddział neonatologii powinni zgłosić się rodzice, u których dziecka występują takie objawy, jak drgawki, niepokojąca bladość skóry, która może świadczyć o niedokrwistości oraz problemy z oddychaniem.

Pod stałą opieką specjalisty neonatologa powinny również przebywać maluchy:

  • z zespołami neurologicznymi, takimi jak problemy z napięciem mięśniowym, krwawienia śródczaszkowe czy drgawki;
  • poddane krótko po porodzie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;
  • które po urodzeniu uzyskały mało punktów w skali Apgar;
  • urodzone przed terminem (wcześniaki);
  • z podejrzeniem wad wrodzonych;
  • ze stwierdzonymi jeszcze w okresie prenatalnym lub po porodzie schorzeniami i chorobami, w tym również niedotlenieniem okołoporodowym, urazami okołoporodowymi, zakażeniami nabytymi lub wrodzonymi.

Najtrudniejsze przypadki z zakresu patologii noworodka, w tym przede wszystkim wcześniaki o bardzo niskiej masie urodzeniowej (wynoszącej nawet ok. 500 gramów), trafiają zazwyczaj od razu po urodzeniu na oddział neonatologii, gdzie pozostają pod opieką wykwalifikowanych lekarzy neonatologów, położnych i pielęgniarek neonatologicznych.

ZOBACZ: Opieka nad wcześniakami. Ekspert: prof. dr hab. Ewa Helwich, kierownik Kliniki Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Instytutu Matki i Dziecka

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia