Co to jest neonatologia?
Neonatologia to dziedzina medycyny zajmująca się wadami wrodzonymi, schorzeniami, chorobami oraz właściwym rozwojem dzieci w okresie noworodkowym. Obejmuje on pierwsze 4 tygodnie życie dziecka lub trwa dłużej, jeśli jest ono wcześniakiem.
W zakres owej specjalizacji wchodzą zarówno profilaktyka, jak też diagnozowanie i leczenie chorób oraz wad u najmłodszych pacjentów. Neonatologia swą nazwę zawdzięcza łacińskiemu słowu neonatus, co znaczy noworodek.
Czym się zajmuje neonatolog?
Pod opiekę neonatologa trafiają zarówno zdrowe maluchy, jak i te, u których podejrzewa się nieprawidłowy rozwój. Neonatolog opiekuje się także wcześniakami (dziećmi urodzonymi między 22. a 37. tygodniem ciąży) oraz kobietami ciężarnymi, u których zdiagnozowano choroby płodu.
Czytaj też: Miały nie widzieć i nie chodzić. Dzisiaj zdobywają szczyty i medale
Lekarz neonatolog dokonuje również oceny stanu zdrowia dziecka krótko po jego narodzinach, m.in.:
- sprawdza podstawowe odruchy malucha,
- osłuchuje serce noworodka,
- bada ruchy kończyn,
- bada wzrok,
- ogląda podniebienie,
- ocenia ruchliwość języka,
- ocenia prawidłowość wykształcenia się narządów płciowych,
- sprawdza przepływ krwi w zgięciu pachwin,
- ocenia stan zdrowia noworodka na podstawie wielkości ciemiączka, napięcia mięśniowego, kręgosłupa oraz brzucha.
W przypadku pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości dotyczących stanu zdrowia dziecka, zaleca dodatkowe badania jeszcze przed wypisaniem go ze szpitala.
Przeczytaj również:
Jakie choroby noworodków diagnozuje i leczy neonatolog?
Specjalista z zakresu neonatologii wykrywa i leczy różnego typu patologie w rozwoju noworodków, a ponadto zakażenia, do których dochodzi u maluchów we wczesnym okresie życia oraz choroby układu krążenia, pokarmowego, moczowego, nerwowego i oddechowego.
Do chorób i schorzeń występujących u najmłodszych dzieci, diagnozowanych i leczonych przez specjalistę neonatologa należą m.in.:
- zaburzenia mózgowe;
- nieurazowy, śródczaszkowy krwotok;
- choroby genetyczne;
- wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu;
- zamartwica urodzeniowa;
- okołoporodowa perforacja jelit;
- wady wrodzone, takie jak np. polidaktylia, syndaktylia, stopa końsko-szpotawa, krzywica czy dysplazja stawu biodrowego;
- martwicze zapalenie jelit noworodka lub płodu;
- dysplazja płucno-oskrzelowa;
- żółtaczka;
- powikłania związane z wcześniactwem.
Lista chorób noworodków, którymi zajmuje się lekarz neonatolog, jest więc długa. Co ważne, nierzadko w procesie wykrywania i leczenia tych schorzeń biorą udział również specjaliści z innych dziedzin medycyny, np. dziecięcej chirurgii, kardiologii, neurologii, endokrynologii, urologii, rehabilitacji, ortopedii czy okulistyki.
Sprawdź też:
Kiedy zgłosić się do poradni neonatologicznej?
Poradnia neonatologiczna jest miejscem, do którego trafiają noworodki z podejrzeniem nieprawidłowego rozwoju, ze zdiagnozowanymi chorobami (jeszcze w okresie płodowym lub zaraz po urodzeniu) oraz wcześniaki.
W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek niepokojących objawów oraz nieprawidłowości w rozwoju noworodka, należy zgłosić się do lekarza specjalisty. Bardzo istotne jest jak najszybsze znalezienie przyczyny owych nieprawidłowości i zastosowanie odpowiednich środków zaradczych. Im wcześniej zostanie postawiona diagnoza, tym większe szanse na wdrożenie skutecznej terapii i wyleczenie dziecka.
Do objawów, które powinny wzbudzić niepokój rodziców i opiekunów, należą:
- wymioty;
- częste ulewanie pokarmu;
- nadmierna senność połączona z bardzo krótkimi okresami aktywności noworodka albo ich brakiem;
- przedłużająca się żółtaczka;
- męczące zaparcia;
- częste biegunki;
- zmiany skórne;
- zbyt wolne przybieranie na wadze;
- brak apetytu.
Jak najszybciej do lekarza lub bezpośrednio na oddział neonatologii powinni zgłosić się rodzice, u których dziecka występują takie objawy, jak drgawki, niepokojąca bladość skóry, która może świadczyć o niedokrwistości oraz problemy z oddychaniem.
Pod stałą opieką specjalisty neonatologa powinny również przebywać maluchy:
- z zespołami neurologicznymi, takimi jak problemy z napięciem mięśniowym, krwawienia śródczaszkowe czy drgawki;
- poddane krótko po porodzie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;
- które po urodzeniu uzyskały mało punktów w skali Apgar;
- urodzone przed terminem (wcześniaki);
- z podejrzeniem wad wrodzonych;
- ze stwierdzonymi jeszcze w okresie prenatalnym lub po porodzie schorzeniami i chorobami, w tym również niedotlenieniem okołoporodowym, urazami okołoporodowymi, zakażeniami nabytymi lub wrodzonymi.
Najtrudniejsze przypadki z zakresu patologii noworodka, w tym przede wszystkim wcześniaki o bardzo niskiej masie urodzeniowej (wynoszącej nawet ok. 500 gramów), trafiają zazwyczaj od razu po urodzeniu na oddział neonatologii, gdzie pozostają pod opieką wykwalifikowanych lekarzy neonatologów, położnych i pielęgniarek neonatologicznych.
ZOBACZ: Opieka nad wcześniakami. Ekspert: prof. dr hab. Ewa Helwich, kierownik Kliniki Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Instytutu Matki i Dziecka
