Poród na SOR lub izbie przyjęć? Kontrowersyjne zmiany od stycznia 2026

Projekt nowelizacji rozporządzenia MZ jest bezpośrednią odpowiedzią na zamykanie oddziałów położniczych, co jest efektem malejącej liczby porodów oraz problemu z zapewnieniem opieki lekarskiej na oddziałach.

W pierwszej połowie roku zamknięto co najmniej 19 porodówek. Głównym powodem jest ich nierentowność, spowodowana systematycznym spadkiem liczby urodzeń i rosnącymi kosztami utrzymania. Według danych GUS w 2026 r. urodzi się ok. 210 tys. dzieci. To najniższa liczba od dziesięcioleci.

– Liczba porodów w ciągu siedmiu lat spadła o połowę. To katastrofalna zapaść – powiedział dr Artur Drobniak, prezes Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie.

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło projekt nowelizacji przepisów, który ma rozwiązać problem zamykania oddziałów położniczych w Polsce. Zmiany wejdą w życie już od stycznia 2026 r., a ich celem jest zapewnienie dostępności do świadczeń w regionach dotkniętych kryzysem.

Nowelizacja umożliwi realizację świadczenia „Opieka nad kobietą w ciąży lub kobietą rodzącą realizowana przez położną” w placówkach, które spełniają dwa warunki:

1. posiadają izbę przyjęć (IP) lub Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR),

2. są zlokalizowane w promieniu 25 kilometrów od najbliższego szpitala z czynnym oddziałem położniczo-ginekologicznym, by dojazd do sali porodowej zajmował maksymalnie 60–80 minut. W zamyśle ma powstać kilkanaście takich punktów w Polsce.

– O bezpieczeństwo tego rozwiązania jestem spokojna, bo zajmuje się tym minister [...] Maciejewski, który jako doświadczony ginekolog dokłada należytego starania, by to rozwiązanie było bezpieczne dla kobiet, bo na tym nam zależy – zapewnia Ministra Zdrowia, Jolanta Sobierańska-Grenda.

W poście na swoim profilu lekarz Jakub Kosikowski, rzecznik prasowy Naczelnej Izby Lekarskiej komentując pomysł MZ nie przebiera w słowach:

– Jestem przekonany, że wizja porodu na SOR bez opieki ginekologa, za to między ofiarami wypadków, złamań, pobić, alkoholikami, bezdomnymi i innymi stałymi gośćmi SORów to coś, co NA BANK poprawi naszą demografię. Przepraszam, ale ja nie potrafię tego pomysłu wziąć na poważnie

W nowo utworzonych punktach opieka będzie skupiona na działaniach realizowanych przez położną. Świadczenie gwarantowane obejmie:

• ocenę stanu klinicznego rodzącej lub kobiety w ciąży,

• wykrywanie czynników ryzyka i wczesne wykrywanie patologii,

• wydanie zaleceń dotyczących leczenia, żywienia, pielęgnacji i trybu życia,

• zapewnienie ciągłości opieki nad rodzącą, w połogu oraz nad noworodkiem.

Resort zdrowia zapewnia, że w przypadku stwierdzenia wskazań do hospitalizacji natychmiast zostanie zapewniony specjalistyczny transport do szpitala z odpowiednim oddziałem (położniczo-ginekologicznym lub neonatologicznym). Szpital będzie miał obowiązek zapewnić środek transportu dostosowany do przewozu rodzącej lub noworodka. Natomiast w skład zespołu realizującego przewóz muszą wchodzić trzy osoby wykonujące zawód medyczny, w tym położna i dwóch ratowników medycznych.

Projekt rozporządzenia 30 października został skierowany do konsultacji publicznych. Rozporządzenie, mające charakter dobrowolny dla placówek, ma wejść w życie z początkiem nowego roku, 1 stycznia 2026 r.