Spis treści
Jemioła nie tylko od święta
Charakterystyczna dla okresu świątecznego ozdoba wielu domów, pod którą należy się pocałować kryje wiele cennych i równocześnie mało znanych właściwości leczniczych. Jemioła pospolita, zwana też jemiołą europejską (Viscum album) to półpasożytniczy, kulisty krzew rosnący w gałęziach drzew liściastych. Jest ona rośliną wiecznie zieloną, której liście nie opadają tak jak drzewom, na których pasożytuje. Być może z tego powodu w starożytności uznawana była za roślinę magiczną, której oddawano nawet boską cześć.
Po raz pierwszy lecznicze właściwości jemioły opisał uczeń Arystotelesa, Teofrast. W Europie jemiołę stosowano przeciwepileptycznie, a na Dalekim Wschodzie leczono nią niepłodność. Obecnie dokładniej poznano właściwości prozdrowotne tej rośliny.
Właściwości jemioły pospolitej
Ilość składników zawartych w jemiole zależy od drzewa, na którym pasożytuje. Jemioła zawiera flawonoidy, aminokwasy, fitosterole, trójterpeny, kwasy organiczne, wiskotoksyny, lektyny, polisacharydy, związki śluzowe, sole mineralne.
Obecne w jemiole wiskotoksyny wykazują działanie cytotoksyczne, przeciwnowotworowe i aktywujące układ immunologiczny. Jemioła działa także moczopędnie i uspokajająco. Wspomaga także leczenie niepłodności poprzez regulowanie cyklu miesiączkowego.
Jest pomocna przy leczeniu nadciśnienia i miażdżycy, ponieważ rozszerza naczynia krwionośne i obniża ciśnienie krwi. Przy niewielkim nadciśnieniu można ją stosować jako samodzielny preparat regulujący ciśnienie krwi. To działanie jest pomocne również w niwelowaniu kołatania serca występującego u kobiet w okresie menopauzy. Jemioła działa także na układ nerwowy, łagodząc objawy rozdrażnienia i nadpobudliwości. Usprawnia również przemianę materii i pracę trzustki.
Preparaty z jemioły stosuje się w celu:
- leczenia nadciśnienia,
- leczenia i zapobiegania miażdżycy,
- regulowania cyklu miesiączkowego,
- łagodzenia objawów menopauzy,
- przy zaburzeniach rytmu serca.
Zastosowanie jemioły
Surowcem zielarskim jest świeże lub suszone całe ziele jemioły lub jej świeże owoce. Ziele jemioły po ścięciu należy suszyć zawieszone w pęczkach w przewiewnym miejscu. Można więc wykorzystać ją jako świąteczną ozdobę i hołdując zasadzie zero waste wykorzystać następnie zasuszone ziele do przygotowania prozdrowotnych preparatów. Najlepiej jest bowiem zbierać jemiołę w okresie zimowym, chociaż nie ma przeciwwskazań do pozyskiwania surowca przez cały rok. Wyciągi z ziela jemioły, a także kapsułki z ekstraktem jemioły można również kupić w aptekach lub sklepach zielarskich.
Macerat z jemioły
Z jemioły można przyrządzić macerat. W tym celu suszone ziele należy zmielić. Następnie 2-3 łyżki ziela zalać szklanką letniej przegotowanej wody z dodatkiem szczypty soli kuchennej. Przykryć i pozostawić na 6-8 godzin. Po tym czasie przecedzić i pić 3 razy dziennie po 30-50 ml. Macerat można przechowywać w lodówce do 3 dni. Działa on uspokajająco, reguluje ciśnienie krwi, łagodzi objawy rozdrażnienia występujące w okresie menopauzy.
Napar z jemioły
2 łyżeczki suszu zalać 2 szklankami gorącej wody i parzyć 30 minut. Pić 1/4 szklanki, 3 razy dziennie. Działanie naparu jest takie samo jak maceratu.
Nalewka z jemioły
Do przygotowania nalewki z jemioły potrzebne jest świeże ziele jemioły oraz alkohol w postaci czerwonego, wytrawnego wina lub alkoholu 20-35 proc. Stosuje się proporcje 1:5. Nalewkę na winie należy spożywać w porcji jeden kieliszek raz dziennie, a na mocniejszym alkoholu 5-10 ml 1-2 razy dziennie. Nalewki działają przeciwmiażdżycowo, moczopędnie, rozkurczowo, wzmacniająco oraz pobudzają przemianę materii.
Maść jemiołowa
Ze świeżych owoców jemioły można przygotować maść, która wspomaga leczenie zmian skórnych takich jak kłykciny, a także guzów nowotworowych. Aby przygotować maść należy świeże owoce jemioły zmiażdżyć np. w moździerzu dodając olej rycynowy, lanolinę i glicerynę oraz roztwór soli fizjologicznej. Tak przygotowaną maścią należy smarować zmiany 3 razy dziennie, a maść przechowywać w lodówce.
Uwaga na przedawkowanie jemioły
Należy pamiętać, że świeża jemioła nie nadaje się do spożycia, ponieważ jest toksyczna, można więc stosować jedynie napary, maceraty, odwary i ekstrakty z tego ziela lub maść z jego owoców. Jemioła, tak jak każde zioło, powinna być stosowana ostrożnie i z umiarem, ponieważ przedawkowanie preparatów na bazie jemioły może spowodować zatrucie objawiające się drgawkami, nudnościami, wymiotami, krwawymi biegunkami czy halucynacjami.
Zalecane jest więc stosowanie maceratów i naparów z suszonego ziela jemioły w dawce nie większej niż 1 szklanka dziennie, przyjmowana w 2-3 porcjach, natomiast produktów aptecznych według wskazań na opakowaniu. Suszona jemioła używana do robienia herbaty jest zalecana w ilości nie większej niż 10 gramów dziennie.
Stosowanie jemioły jest niewskazane dla kobiet w ciąży oraz karmiących piersią i dzieci. Jemioła może wchodzić również w interakcje z lekami takimi jak antykoagulanty, leki przeciwdepresyjne i leki stosowane w leczeniu chorób serca lub nadciśnienia. W przypadku zażywania tego rodzaju leków przed zastosowaniem jemioły należy się skonsultować z lekarzem.