Tym osobom upał zagraża najbardziej. Przy takich chorobach łatwo o przegrzanie organizmu i udar cieplny. Czy jesteś w grupie ryzyka?

Tegoroczne lato ma być wyjątkowo gorące. Temperatura ma dochodzić nawet do 40 stopni Celsjusza. Tymczasem upał jest określany jako temperatura powyżej 30 stopni.

Upał jest niekorzystny dla zdrowia, ponieważ temperatura powietrza jest niewiele niższa od ciepłoty ciała, co może wręcz uniemożliwiać jego efektywne schładzanie. Odbywa się ono głównie poprzez parowanie z powierzchni skóry wody, która zawarta jest w pocie. Za termoregulację odpowiada aż 90 procent wody przepływającej przez skórę. Niestety, przy niedostatecznej produkcji potu mechanizm schładzania nie działa skutecznie, nawet przy odpowiednim nawodnieniu organizmu.

Jeżeli w ustroju jest za mało wody, krew ulega zagęszczeniu, co sprzyja rozwojowi zakrzepicy żylnej zwłaszcza w nogach, a także powstaniu zatoru. Koncentracji ulega też mocz, co sprzyja wytrącaniu osadów i złogów w postaci piasku czy kamieni w nerkach lub pęcherzu moczowym.

W upale należy pić nawet 0,5 l wody na godzinę, a podczas ekspozycji na słońce i wysiłku fizycznego – co najmniej 0,75 litra. Dodatkowo trzeba zwiększyć spożycie soli mineralnych, najlepiej z warzyw i owoców, by przeciwdziałać kurczom mięśni i zaburzeniom pracy serca.

Czytaj: Jak bezpiecznie ćwiczyć, gdy jest gorąco?

Gdy w letni dzień na ciało działają promienie słoneczne, jego temperatura stale rośnie, prowadząc w efekcie do przegrzania organizmu, czyli hipertermii. Brak podjęcia działań mających na celu schłodzenie organizmu prowadzi wtedy do udaru cieplnego, którego rozwój jest znacznie gwałtowniejszy niż przegrzania i może prowadzić do śmierci.

Szybka pomoc medyczna konieczna jest w sytuacji, gdy przegrzaniu towarzyszy wysoka gorączka, dreszcze, ból głowy, a także zaburzenia lub utrata świadomości. Najlepiej jednak nie dopuszczać do takiego zagrożenia. W tym celu trzeba chronić się przed działaniem słońca i gorącem, a także wiedzieć, jakie choroby zwiększają podatność pacjentów na przegrzanie i udar cieplny.

Przegrzanie organizmu to podniesienie temperatury wewnątrz organizmu, tj. klatki piersiowej i jamy brzucha, powyżej prawidłowej temperatury 36-38 stopni Celsjusza. Gdy temperatura głęboka przekracza 40 stopni, dochodzi do udaru cieplnego. Jego szczególnym rodzajem, wywołanym ekspozycją na działanie promieni słonecznych, jest udar słoneczny.

Zobacz: Jak uniknąć udaru słonecznego? Zasady leczenia i pierwszej pomocy. Jak uchronić się przed udarem cieplnym?

By uniknąć groźnych konsekwencji upałów, należy się nawadniać i schładzać ciało, a także ograniczyć wychodzenie z chłodniejszych pomieszczeń i zacienionych miejsc. W pełnym słońcu należy przy tym przebywać nie dłużej niż 2 godziny dziennie, najlepiej z przerwami – i koniecznie z nakryciem głowy, ponieważ mózg jest najbardziej narażony na przegrzanie.

Wbrew powszechnym przekonaniom letni upał jest zwykle niebezpieczny przez cały dzień. Choć między godziną 12 a 13 natężenie promieniowania słonecznego jest największe (tak, jak ryzyko poparzenia skóry), najwyższa temperatura powietrza panuje w godzinach 15-18.

Skutki działania upału i słońca są niebezpieczne dla wszystkich, ale najbardziej zagrożone nimi są pewne grupy osób. Należą do nich nie tylko seniorzy, dzieci, kobiety w ciąży i osoby schorowane, ale także z upośledzoną zdolnością wydzielania potu, który parując zapewnia najbardziej efektywną wymianę ciepła z otoczeniem. Niebezpieczne skutki działania wysokiej temperatury mogą też dotyczyć osób z pewnymi chorobami. Zagrożenie są zwłaszcza pacjenci stosujący niektóre leki powodujące odwodnienie organizmu, a także wiele innych.