Słońce groźne latem. Jak skutecznie pomóc sobie i bliskim przy udarze słonecznym? Pierwsza pomoc w domu może uratować życie

Udar słoneczny jest szczególnym rodzajem udaru cieplnego, wywołanym bezpośrednią, intensywną ekspozycją głowy i karku na promienie słoneczne. Miejscowe działanie promieni UV i ciepła na te obszary może prowadzić do przekrwienia opon mózgowych i mózgu, a w konsekwencji do ogólnoustrojowego przegrzania. Wtedy mechanizmy termoregulacji organizmu przestają działać, a temperatura ciała gwałtownie rośnie, często przekraczając 40 st. C.

Początkowo może występować obfite pocenie, ale w miarę pogłębiania się udaru, mechanizm termoregulacji zawodzi i skóra może stać się sucha. Do głównych objawów udaru słonecznego należą:

• wysoka temperatura ciała często przekraczając 40 st. C,

• zaburzenia świadomości,

• nudności i wymioty,

• silny ból i zawroty głowy,

• sztywność karku,

• skurcze mięśni,

• oparzenia słoneczne skóry głowy, karku czy twarzy.

Leczenie udaru słonecznego w domu jest możliwe tylko w łagodnych przypadkach i pod ścisłą obserwacją. W większości sytuacji konieczna jest natychmiastowa pomoc medyczna.

Jeśli podejrzewasz udar słoneczny, działaj szybko i sprawnie. Twoim celem jest jak najszybsze obniżenie temperatury ciała poszkodowanego.

1. Przenieś poszkodowanego w chłodne miejsce – jak najszybciej przenieś osobę do cienia lub do klimatyzowanego pomieszczenia.

2. Rozluźnij lub zdejmij ubranie – zdejmij lub poluzuj ciasne ubrania, aby ułatwić wymianę ciepła.

3. Ułóż poszkodowanego – jeśli twarz jest zaczerwieniona, ułóż osobę w pozycji półleżącej. Jeśli twarz jest blada, ułóż ją na plecach z lekko uniesionymi nogami. Jeśli osoba jest nieprzytomna, ale oddycha i ma wyczuwalne tętno, ułóż ją w pozycji bocznej ustalonej, aby zapobiec zadławieniu się wymiocinami.

4. Schładzaj ciało:

   - Zwilżaj skórę – delikatnie spryskuj ciało chłodną wodą (nie lodowatą, aby uniknąć szoku termicznego i drastycznego zwężenia naczyń krwionośnych, co utrudni oddawanie ciepła).

   - Zastosuj chłodne okłady – przykładaj chłodne, wilgotne okłady (ręczniki, kompresy) na czoło, kark, pachy i pachwiny – to miejsca, gdzie duże naczynia krwionośne są blisko powierzchni skóry.

   - Ustaw nawiew – użyj wentylatora lub wachluj, aby zwiększyć parowanie wody ze skóry i przyspieszyć chłodzenie.

5. Zadbaj o nawadnianie (tylko jeśli poszkodowany jest przytomny) – podawaj chłodne płyny małymi porcjami po łyczku albo łyżeczce. Najlepiej sprawdzi się lekko osolona woda, napoje izotoniczne lub rozcieńczone soki. Niepodawaj alkoholu, kofeiny ani bardzo słodkich napojów, ponieważ mogą pogłębić odwodnienie.

6. Monitoruj stan – regularnie sprawdzaj temperaturę ciała (co 10 minut), puls i oddech. Kontynuuj schładzanie, aż temperatura obniży się do około 38 st. C.

Udar słoneczny rozwija się szybko. Nie lekceważ początkowych objawów, takich jak silny ból głowy, zawroty głowy, nudności, zmęczenie. Gdy się pojawią jak najszybciej zejdź ze słońca najlepiej do klimatyzowanego pomieszczenia, napij się wody, delikatnie schłodź organizm i odpocznij.

Aby nie narażać się na wystąpienie udaru słonecznego unikaj słońca w godzinach największego nasłonecznienia (11:00-15:00), noś lekkie, przewiewne ubrania i nakrycie głowy, pij dużo płynów. Szczególnie narażone na niego są dzieci i osoby starsze. Ich mechanizmy termoregulacji działają mniej sprawnie.